{"title":"Myśleć obce","authors":"Bernhard Waldenfels, Filip Borek","doi":"10.14394/etyka.1250","DOIUrl":"https://doi.org/10.14394/etyka.1250","url":null,"abstract":"Z jednej strony obce jest czymś pradawnym, z drugiej zaś – czymś w najwyższym stopniu aktualnym. Przy rozpatrywaniu obcego jako czegoś pradawnego wystarczy wskazać na dwa źródła w kulturze zachodniej. W Księdze Wyjścia 22, 20 powiada się: „Nie będziesz gnębił i nie będziesz uciskał cudzoziemców [Fremdlinge], bo wy sami byliście cudzoziemcami w ziemi egipskiej”. Jednym tchem mowa jest o wdowach i sierotach. Jest to przykazanie, które wskazuje jednak na wcześniejsze doświadczenie – uchodźstwo – którym po dziś dzień naznaczony jest pierwiastek żydowski [das Jüdische]. U Greków Zeus posiada przydomek ksenios jako bóg, który stoi na straży prawa gościnności. Ścisły związek, w jakim pozostają ze sobą obcość, przyjaźń w stosunku do gości oraz wrogość, ujawnia się w złożonym znaczeniu łacińskich słów hostis i hospes. Czy aktualność problematyki obcości ma w ogóle coś wspólnego z tymi dawnymi tradycjami? Na to pytanie być może mogłoby dostarczyć odpowiedzi myślenie obcego, ponieważ ani nie opiera się ono na żadnej niewzruszonej tradycji, ani nie daje się sprowadzić do bieżących kwestii.","PeriodicalId":33221,"journal":{"name":"Annales Etyka w Zyciu Gospodarczym","volume":"67 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85468648","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wstęp: Zwrot ku trosce. Troska jako postawa wobec obcości","authors":"Monika Rogowska-Stangret, Iulia Lashchuk","doi":"10.14394/23","DOIUrl":"https://doi.org/10.14394/23","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33221,"journal":{"name":"Annales Etyka w Zyciu Gospodarczym","volume":"116 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87880141","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Argument za włączeniem aksjologii do nauki i techniki","authors":"Dominika Dzwonkowska","doi":"10.14394/43","DOIUrl":"https://doi.org/10.14394/43","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":33221,"journal":{"name":"Annales Etyka w Zyciu Gospodarczym","volume":"85 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81221876","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Troska czy opresja – współczesny dyskurs genetyczny w kontekście myśli transhumanistycznej","authors":"Agnieszka Żok","doi":"10.14394/37","DOIUrl":"https://doi.org/10.14394/37","url":null,"abstract":"Postęp medycyny bez wątpienia ma w swym założeniu troskę o człowieka. Nowe technologie zawsze budziły jednak kontrowersje i strach przed nieodpowiednim ich wykorzystaniem. Nie jest nowym stwierdzeniem, iż to nie w samej metodzie, a w sposobie jej wykorzystania tkwi ryzyko. Nowa genetyka rozbudziła w społeczeństwach ogromne nadzieje, co pozwoliło rozwinąć się nowej gałęzi przemysłu nie zawsze związanego z medycyną. Podstawowym celem genetyków medycznych jest opracowanie metod leczenia chorób dotąd nieuleczalnych, na co mogą pozwolić metody edycji DNA. Entuzjastycznie podchodzący do nowych technologii transhumaniści będą dopatrywali się w edycji DNA najwyższej troski o ludzkość oraz przybliżania jej do wyższego stadium rozwoju.","PeriodicalId":33221,"journal":{"name":"Annales Etyka w Zyciu Gospodarczym","volume":"96 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82109875","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ciała podatne na zranienie. Judith Butler, samozniszczenie i radykalne akty oporu","authors":"M. Świerkosz","doi":"10.14394/27","DOIUrl":"https://doi.org/10.14394/27","url":null,"abstract":"Artykuł analizuje kategorię cielesnej podatności (vulnerability) i kruchości życia w ujęciu Judith Butler. Autorka stawia pytania o projektowany przez Butler nieopozycyjny związek między podatnością podmiotu a oporem. Refleksji poddany zostaje również Butlerowski postulat niestosowania przemocy, dla którego wyzwaniem są analizowane w tekście przykłady działań, wykorzystujących co prawda podatność, ale przybierających postać destrukcji lub autodestrukcji. Zestawiając dwa przypadki samospalenia (Omida Masumali i Ryszarda Siwca) oraz dwie figury terrorystek (Ulrike Meinhof z RAF i Marthy Doherty fikcyjnej członkini IRA z powieści Anny Bojarskiej Agitka), autorka zwraca uwagę na trudną czasem do wytyczenia granicę między „siłą bezsilnych” a „przemocą zranionych”.","PeriodicalId":33221,"journal":{"name":"Annales Etyka w Zyciu Gospodarczym","volume":"42 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84126246","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Obscena praktyk opiekuńczych. Obrzędy intymne Zbigniewa Libery","authors":"Marta Hekselman","doi":"10.14394/26","DOIUrl":"https://doi.org/10.14394/26","url":null,"abstract":"Artykuł jest analizą Obrzędów intymnych Zbigniewa Libery jako reprezentacji sytuacji opieki. Koncentrując się na geście upubliczniania cudzej intymności, tekst stawia pytania o sposób regulowania sfery publicznej i polityczne uwarunkowania klasyfikowania sytuacji opieki jako tego, co prywatne. Proponuje dostrzeżenie w pracy przejawu troski, rozumianej jako bezwarunkowe otwarcie na konfrontację z obecnością radykalnie niemego cierpiącego innego.","PeriodicalId":33221,"journal":{"name":"Annales Etyka w Zyciu Gospodarczym","volume":"29 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83601945","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Troska o postprzyrodę w epoce antropocenu","authors":"Ewa Bińczyk","doi":"10.14394/42","DOIUrl":"https://doi.org/10.14394/42","url":null,"abstract":"Tekst podejmuje temat kondycji i tożsamości etyki środowiskowej XXI wieku w oparciu o analizę wybranych narracji występujących w debacie na temat antropocenu. Czy zwrot w stronę antropocenu odmienia nasze dotychczasowe myślenie dotyczące troski o przyrodę? Artykuł pokazuje, że nauka o systemie Ziemi i ograniczeniach planetarnych umożliwia nam identyfikację zupełnie nowych problemów etycznych. Są to m.in. problem nieodwracalnych strat (utrata natury, wprowadzenie kategorii postprzyrody), utraty kontroli i sterowalności a także kluczowa kwestia irracjonalnej krótkowzroczności wpisanej w ludzkie horyzonty moralne. Tekst szuka odpowiedzi na dwa dodatkowe pytania: 1) Czy troska o postprzyrodę okaże się wyłącznie zarządzaniem stratą? 2) Czy etyka postprzyrody jest antropocentryczna?","PeriodicalId":33221,"journal":{"name":"Annales Etyka w Zyciu Gospodarczym","volume":"PP 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84365542","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"„Nie nasze dzieci”. Naturalizm, reprodukcyjny futuryzm i potworne macierzyństwo","authors":"J. Bednarek","doi":"10.14394/41","DOIUrl":"https://doi.org/10.14394/41","url":null,"abstract":"Etyka troski rozwija teorię uogólnionej troski poprzez wyjście od naturalnych (biologicznych) praktyk opiekuńczych. Jednak ze względu na jej uwikłanie w naturalizm (stanowisko głoszące, że natura jest źródłem ładu ontologicznego, etycznego i politycznego) efektem często jest zarówno wąska definicja kobiecości, jak i wąskie rozumienie troski – może ona dotyczyć tylko ludzi. Przyjęcie opieki nad dzieckiem jako paradygmatu sprawia też, że etyka troski powiela reprodukcyjny futuryzm (termin Lee Edelmana) – fantazmatyczne ujęcie polityczności jako jednolitej wspólnoty ucieleśnianej przez postać Dziecka. By pokazać, że etyka troski nie musi być naturalistyczna, konfrontuję ją z postulatem Donny Haraway, by ograniczyć reprodukcję w imię dbałości o inne niż ludzie istoty, oraz z pojawiającym się w powieściach Octavii Butler motywem opieki nad dzieckiem, które nie jest ludzkie – „potwornego macierzyństwa” – by zarysować nieantropocentryczną etykę troski.","PeriodicalId":33221,"journal":{"name":"Annales Etyka w Zyciu Gospodarczym","volume":"519 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77183963","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ekologiczna etyka ze spektrum posthumanizmu. Zarys perspektywy i przypadek ogrodu działkowego","authors":"A. Andrzejewska","doi":"10.14394/40","DOIUrl":"https://doi.org/10.14394/40","url":null,"abstract":"Artykuł stawia dwa pytania: jaki rodzaj etyki ekologicznej daje się wyprowadzić z posthumanistycznej refleksji i jak taka etyka mogłaby działać w konkretnej przestrzeni – ogrodzie działkowym. Interesuje mnie pole teoretyczne, kt.re wyznacza troska i namysł nad światem poza człowiekiem. Jako punktu wyjścia używam schematu trzech traum opisanego przez Zygmunta Freuda. Sytuacja człowieka po trzech traumach odczytana zostaje jako krajobraz postapokaliptyczny, w którym możliwe jest budowanie nowej etyki ekologicznej. Omawiając spektrum posthumanizmu, zwracam uwagę na problem granicy i dualizmu. Oprócz wskazania przykład.w etycznych praktyk ogrodniczych, proponuję, aby w proces kształtowania struktury ogrodu włączyć śmierć ogrodników.","PeriodicalId":33221,"journal":{"name":"Annales Etyka w Zyciu Gospodarczym","volume":"7 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79778112","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}