Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi最新文献_第2页

Mekkî b. Ebî Tâlib’in ve Nesih Konusuna Yaklaşımı “el-Hidâye Örneği”

Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-08-11 DOI: 10.52115/apjir.1328453

Fatih Çardak

{"title":"Mekkî b. Ebî Tâlib’in ve Nesih Konusuna Yaklaşımı “el-Hidâye Örneği”","authors":"Fatih Çardak","doi":"10.52115/apjir.1328453","DOIUrl":"https://doi.org/10.52115/apjir.1328453","url":null,"abstract":"Nesih konusu, geçmişten günümüze kadar tartışmalı bir konu olup bu konuda farklı görüşler ortaya atılmış ve ihtilaflar meydana gelmiştir. Kur’ân’da neshi kabul edenler olduğu kadar, karşı görüş beyan edenler de olmuştur. Bu makalede, hicri 4. asırda yaşamış olan ve ağırlıklı olarak kırâat ve tefsir âlimi olarak bilinmekle birlikte diğer İslâmî ilimlerde de rüsuh sahibi olan Mekkî b. Ebî Tâlib’in nesih anlayışı incelenmiş ve bu konudaki değerlendirmelerine temas edilmiştir. Neshe dair ortaya atılan tanımlar ışığında özellikle el-Hidâye isimli eserinden istifade edilerek ve bu eserde yer verdiği görüşlerden yola çıkılarak neshe yaklaşımı ve kullanımı tespite çalışılmıştır. Çalışma esnasında Kur’ân’da bazı âyetlerin âyeti veyahut sünneti nesh ettiğine dair örnekler görülmüş ve âyetler arasında da karşılaştırma yapılarak muhtemel anlamlara yer verilmiştir. Çalışmanın amacı, Mekkî’nin nesih konusuna yaklaşımını ve bunu eserine nasıl yansıttığını görmektir. Mekkî’nin neshi kullanımını görmek amacıyla tefsir eseri olan el-Hidâye’si gözden geçirilmiş, bu eserde neshe konu olabilecek bazı âyetler incelenmiştir. Aynı zamanda müellifin el-Îzah li nâsihi’l-Kur’ân ve mensûhıhî isimli eseri de başlıca kaynak olmuştur. Mekkî’ye ait olan el-Hidâye isimli eser, Kur’ân ilimlerinden istifade edilerek hazırlanmış çok yönlü bir eserdir. Bu eserde nesih konusu da işlenmiş ve bu konuda birçok âyete ulaşma imkanı olmuştur. Bu bakımdan zengin bir içeriğe sahip olan eserde, gerek neshe konu olan âyetleri, gerekse bu konudaki görüşleri görmek ve açığa çıkarmak mümkün olmuştur.","PeriodicalId":330221,"journal":{"name":"Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116051622","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

İBN ATIYYE VE EBÛ HAYYÂN’IN TEFSİRLERİNDE BAKARA SÛRESİ'NDEKİ İSTİHZÂ İLE TEVRİYE VE KİNÂYE SANATI

Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-08-08 DOI: 10.52115/apjir.1332212

Mehmet Emin İlhan

{"title":"İBN ATIYYE VE EBÛ HAYYÂN’IN TEFSİRLERİNDE BAKARA SÛRESİ'NDEKİ İSTİHZÂ İLE TEVRİYE VE KİNÂYE SANATI","authors":"Mehmet Emin İlhan","doi":"10.52115/apjir.1332212","DOIUrl":"https://doi.org/10.52115/apjir.1332212","url":null,"abstract":"İstihzâ (إستهزاء) kelimesinin çoğunlukla meallerde ve tefsirlerde, münafıkların alay etmelerine karşılık ‘Allah’da onlarla alay eder’ şeklinde kelimenin gerçek anlamıyla yer aldığı görülmektedir. Alay etmek, olumsuz bir fiil olmakla birlikte insanlar açısından düşünüldüğünde mümkün olmakla birlikte yaratıcı açısından düşünüldüğünde böyle bir fiilin gerçekleştirilmesi mümkün değildir. Alay etmek, insanlara has olumsuz bir durumu ifade ettiğinden böyle bir fiili yaratıcıya atfetmek yaratıcıyı insanla eşdeğer hale getirmek olacağından asla uygun değildir. Yaratıcı, insanla alay edecek varlık da değildir insan seviyesine düşecek bir varlık da değildir. O halde bu durum farklı bir şekilde ifade edilmelidir. Bunun insanî vasıflarla açıklanmasının vahyin indiriliş amacına da uygun olmayacağı açıktır. Bu makalede İbn Atıyye ve Ebû Hayyân’ın istihzâ meselesini nasıl ele aldıklarından yola çıkarak farklı bir açıdan konuya bakmaya çalıştık. Kur’an’da yer alan bu ifadenin Arap Dili açısından hangi söz sanatlarıyla irtibatlı olabileceği incelenmiştir. İstihzâ ifadesinin anlam bakımından durumunu, nasıl ele alındığını incelediğimiz bu çalışmamızda İbn Atıyye ve Ebû Hayyân örnekliğinde ilmî istifadeye bir nebze katkı sunmak için gayret ettik. Tevriye ve kinâye sanatı ile istihzâ ifadesinin edebî sanatla ilgisini ele almak suretiyle farklı bir akademik bakış açısı sunmayı amaçladık. Dilin inceliklerini bilmenin, doğru anlama açısından önemini dile getirirken, aynı zamanda Kuran'ın mesajının doğru anlaşılmasına da katkı sağlamaya çalıştık.","PeriodicalId":330221,"journal":{"name":"Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi","volume":"54 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131697463","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Spekülasyonun İktisadi ve Fıkhi Açıdan Değerlendirilmesi: Meşru Ticaret mi Yoksa Yasak Kumar mı?

Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-08-07 DOI: 10.52115/apjir.1331868

İbrahim Özpolat

{"title":"Spekülasyonun İktisadi ve Fıkhi Açıdan Değerlendirilmesi: Meşru Ticaret mi Yoksa Yasak Kumar mı?","authors":"İbrahim Özpolat","doi":"10.52115/apjir.1331868","DOIUrl":"https://doi.org/10.52115/apjir.1331868","url":null,"abstract":"Bu çalışmada günümüz piyasasında sıkça uygulanan spekülasyonun iktisadi ve fıkhi açıdan değerlendirilmesi yapılmıştır. Spekülasyonun mahiyetinin tespit edilmesi önemli olduğu için öncelikle tanımı, gerçekleştirildiği piyasalar ve benzer kavramlarla karşılaştırılmasına yer verilmiştir. Bu bağlamda spekülasyonun manipülasyon ve yatırım kavramları ile karşılaştırılmasına yer verilmiştir. Daha sonra çağdaş İslam hukukçularının spekülasyonla ilgili görüşleri ve spekülasyonun günümüz hukukundaki yeri incelenmiştir. Araştırmanın bu kısmı, fıkhi değerlendirmenin yapılacağı sonraki konular için önemlidir. Spekülasyonun mürekkep sözleşme niteliği, sözleşmenin sonlandırılma şekillerinden fiziksel teslim, nakdi mutabakat ve ters işlemin spekülasyon ile ilişkisi, spekülasyonun kumar niteliği, spekülasyonun İslam hukukunun külli kaideleri ve makâsıdü’ş-şerîa açısından tahlili konuları ise fıkhi açıdan değerlendirme kısmında yapılmıştır. Çalışmada spekülasyonun özü açısından meşru olmakla birlikte gayrı meşru bir amaca götürmesi durumunda bazı türleri için yasaklama getirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre spekülasyona tamamen olumlu veya tamamen olumsuz bir yaklaşım benimsenmemiştir. Bunun yerine spekülasyonun tanımı ve gerçekleştirilme amaçlarına odaklanılmıştır.","PeriodicalId":330221,"journal":{"name":"Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125778009","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Hz. Peygamber'in İslâm Öncesi İbadetine Dair Rivayetlerin Değerlendirilmesi

Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-07-31 DOI: 10.52115/apjir.1316282

Neslihan Kilinç

{"title":"Hz. Peygamber'in İslâm Öncesi İbadetine Dair Rivayetlerin Değerlendirilmesi","authors":"Neslihan Kilinç","doi":"10.52115/apjir.1316282","DOIUrl":"https://doi.org/10.52115/apjir.1316282","url":null,"abstract":"Hz. Peygamber’in İslam öncesinde Hanif geleneğine uygun ibadetleri yerine getirdiği rivayetlerden anlaşılmaktadır. Bununla birlikte müsteşriklerin onun da Mekkeli müşrikler gibi Lât ve Uzzâ adlı putlara taptığı iddiasını ortaya atmışlardır. Araştırma bu iddiaya dayanak alınan rivayetin, hadis ilmi açısından isnad ve metin tahlilini ve üzerine yapılan tartışmaları konu edinmiştir. Araştırmada rivayetin, isnadı ve metni açısından tahlili yapılmış, rivayet, hadis kaynakları yanında diğer kaynaklara da tarih sürecinde nasıl anlaşıldığı kronolojik olarak ele alınmıştır. Ahmed b. Hanbel, rivayeti, Hz. Hatice’nin (r.anhâ) komşusu veya hizmetçisinden ferd bir tarikle nakletmektedir. Rivayet ilmi açısından haberin isnadı muttasıl ve râvileri sikadır. Rivayet edilmiş olan metnin son kısmında yer alan “Onların (müşriklerin) uyumadan önce taptıkları putları vardı” ifadesi tartışmanın mihverini teşkil etmektedir. Ravilerce habere ziyade edilmiş olan bu kısım Müşriklerin günlük hayatına dair açıklama olduğu anlaşılmaktadır. Haberin, bağlamından koparılıp metin üzerinden tarihi boyutu ve dilin imkânları dikkate alınmadan ön yargılı bir yoruma tabi tutulduğu anlaşılmaktadır. Hadisin, doğru anlaşılması için öncelikle Hz. Peygamber’in bu haberi niçin, hangi tarihte söylediği tespit edilmesi önemlidir. Bu sebeple ilgili rivayet tarihi bilgiler ve Kur’ân’ın muhtevası ile okunduğunda sözün kime, niçin, nerede, hangi olay üzerine söylendiği netleşmektedir. Kur’ân ve siyer kaynaklarındaki verileri; olayın Mekke döneminde Müşriklerin bir gün Allah’a bir gün de Lât ve Uzzâ’ya ibadet edelim teklifi üzerine nazil olan Kâfirûn suresinin muhtevası ile ilgili olduğu görülmektedir. Hz. Peygamber onların bu tekliflerine bir tepki olarak “ Ey Hatice! Allah’a yemin ederim ki Lât ve Uzzâ’ya ibadet etmem. Allah’a yemin ederim ki asla da ibadet etmeyeceğim” demiştir. Buna karşılık Hz. Hatice (r.anhâ) de: Boşver Lât’ı, boşver Uzzâ’yı demiştir. Rivayete eklenen son kısım: “Onların (müşriklerin) uyumadan önce taptıkları putları vardı” sözü ravilerinden birine ait ziyade olmalıdır.","PeriodicalId":330221,"journal":{"name":"Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi","volume":"42 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122743192","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Ruhnâme

Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-07-08 DOI: 10.52115/apjir.1282816

Darkhan Abi̇shev

引用次数: 0

Kitap İncelemesi Yahudi Kaynaklarına Göre Hz. Musa Kitabı Yazar Ömer Faruk Araz

Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-07-07 DOI: 10.52115/apjir.1306470

Yasemin Kinay

引用次数: 0

YORUMUN DÜNYASINDAN METNİN DÜNYASINA: A‘RÂF SÛRESİ 172 VE 173. ÂYETLERİNİN SÛRE BÜTÜNLÜĞÜ İÇİNDE ANLAMI VE ZEMAHŞERÎ’NİN YORUMU

Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-07-01 DOI: 10.52115/apjir.1312440

Bilal Deli̇ser

{"title":"YORUMUN DÜNYASINDAN METNİN DÜNYASINA: A‘RÂF SÛRESİ 172 VE 173. ÂYETLERİNİN SÛRE BÜTÜNLÜĞÜ İÇİNDE ANLAMI VE ZEMAHŞERÎ’NİN YORUMU","authors":"Bilal Deli̇ser","doi":"10.52115/apjir.1312440","DOIUrl":"https://doi.org/10.52115/apjir.1312440","url":null,"abstract":"A‘râf sûresi 172. ve 173. âyetlerinin, Zemahşerî’nin (öl. 538/1144) el-Keşşâf’ı özelinde anlaşılması yönündeki çaba tüm İslâm yorumlama geleneğindeki temel sorunlara işaret ettiği, doğru tahlil edildiğinde ise bir çözüm sunduğu söylenebilir. Konuyla ilgili mevcut çalışmalarda âyetlerde zikredilen olay resmedilmeye çalışılmış, ancak Zemahşerî’nin yorumunu açığa çıkarmak için ayrıca çaba sarf edilmemiştir. Bu çalışmada önce ilgili âyetlerin sûre bütünlüğü içindeki yeri tespit edilmiş daha sonra Zemahşerî’nin bu âyetleri yorumlama biçimine odaklanılmıştır. Bu vesile ile Zemahşerî sayesinde ilgili âyetlerin dilbilim çerçevesi belirlenirken aynı zamanda âyetin tarih üstü ve temsilî değil, tarih içi muhataplarla anlaşılabilmesinin imkânları da aralanmış olmaktadır. \u0000Tefsir kaynaklarında A‘râf sûresi 172. âyetin yorumlanmasında üç farklı yaklaşımdan söz edilmektedir. Birinci yaklaşıma göre burada zikredilen mîsâk, insanlar dünya dediğimiz varlık alanında yaratılmadan önce ruhlar âleminde alınmıştır. İkinci yaklaşıma göre, buradaki ahitleşme insanların Allah’ı bilip tanıma kapasitesine sahip olduğunu gösteren temsilî bir anlatımdır. Üçüncü yaklaşım, işârî tefsirlerde görüldüğü şekliyle, olayı ilmî sûretler ve ayân-ı s̱âbitelerle açıklamaya çalışan yorumlardan oluşmaktadır.","PeriodicalId":330221,"journal":{"name":"Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116202803","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Kadıasker Mustafa İzzet Efendi’nin Sultan İkinci Mahmud ile Musikî Ve Resmi İlişkileri

Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-06-12 DOI: 10.52115/apjir.1283581

Fettah Aykaç

{"title":"Kadıasker Mustafa İzzet Efendi’nin Sultan İkinci Mahmud ile Musikî Ve Resmi İlişkileri","authors":"Fettah Aykaç","doi":"10.52115/apjir.1283581","DOIUrl":"https://doi.org/10.52115/apjir.1283581","url":null,"abstract":"Çocuk yaşta yüksek eğitim için İstanbul’a gönderilen Kadıasker Mustafa İzzet Efendi, hocası yoluyla Sultan II.Mahmud ile tanıştırılır ve saraya bürokrat yetiştiren önemli eğitim kurumlarına kaydettirilir. 1821 civarı Enderun’dan mezun oluncada saray içi hizmetlere alınarak II.Mahmud’un Huzur Fasıllarına katılmasına izin verilir. Bu durum sonraki on yıl boyunca devam eder. II.Mahmud 1826’da Yeniçeri ve Mehter Ocağı’nı ilga edip Batılı danışmanların rehberliğinde kıyafet ve eğitim açısından Batılı görünümlü yeni bir ordu ile Muzıka-ı Hûmâyun’u kurar. Muzıka-ı Hûmayun için Avrupa’dan askerî müsizyenleri getirtip onlara paşa rutbesi ile görev verir. Bu dönemde ayrıca tüm saray ricaline de Avrupa-i tarzda kıyafetler giyme mecburiyeti getirir. Bu dönemde Mustafa İzzet Efendi Surre Alayı ile hac yolculuğuna çıkar ve hac dönüşü Kahire’ye geçer. Daha sonra İstanbul’a dönünce saraydaki vazifesine gitmez. Ancak bir sure sonra iradesi dışında meydana gelen zor durumlar onu saraydaki görevine tekrar dönmeye mecbur bırakır. \u0000Nitel araştırma türünde gerçekleştirilen bu çalışmada şimdiye kadar yapılmış yayınlarda pek değinilmeyen Kadıasker Mustafa İzzet Efendi’nin Saraydaki görevinden uzaklaşma nedenleri konusu ele alınmıştır. Ayrıca onun hac için İstanbul’dan ayrılış ve dönüş tarihleri konusunda mevcut olan farklılık ve belirsizlikler netleştirilmeye çalışılmış ve onun hac dönüşü Sultan Mahmud’a yakalanma olayının arka planı incelenmiştir.","PeriodicalId":330221,"journal":{"name":"Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi","volume":"47 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132931000","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

KAŞIKÇI ALİ RIZA EFENDİ VE İLTİCÂ-NÂME-İ RIZÂİYYE’Sİ

Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-06-07 DOI: 10.52115/apjir.1291859

Şevket Enes Samancioğlu

引用次数: 0

AİLEYİ BÜTÜNLEŞTİRİCİ ve BİRLİĞİNİ KORUYUCU MANEVİ YAKLAŞIM

Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-06-06 DOI: 10.52115/apjir.1279502

Mustafa Atak

{"title":"AİLEYİ BÜTÜNLEŞTİRİCİ ve BİRLİĞİNİ KORUYUCU MANEVİ YAKLAŞIM","authors":"Mustafa Atak","doi":"10.52115/apjir.1279502","DOIUrl":"https://doi.org/10.52115/apjir.1279502","url":null,"abstract":"Aydınlanma hareketi ile birlikte dinin yerini ve rolünü alma iddiasında bulunan modern psikolojinin insan hakikatini olumsuz ve karamsar bir yaklaşımla değerlendirmesi, varoluşsal depresyona çözüm üretememesi, insanı bütüncül bir şekilde ele almaması gibi durumlar eksik olduğu alanlar olarak ortaya çıkmıştır. Ancak geçmişte olduğu gibi dinler ve manevi gelenekler, modern toplumun ilgisini çekerek bu noktada çeşitli çalışmaların yapılmasına yol açmıştır. Dine ve maneviyata gösterilen yoğun ilgi önce transpersonel psikolojinin sonrasında da İslam psikolojisi ve nefs psikolojisi yaklaşımlarının doğuşuna kaynaklık etmiştir. Aile, insanlık tarihinin farklı dönemlerinde değişik biçimlerde algılanmış olsa da kutsallığı her din ve toplumda korunmuştur. Ancak günümüzde aile kurumu önemli değişikliklere maruz bırakılarak sanayileşme ve modernitenin etkisiyle küçülmüştür. Bu gelişmelere rağmen ailede en etkili otorite olarak din görünmektedir. Geçmişte Anadolu irfanı, dini ve milli değerlerden hareketle topluma gereken değerleri kazandırmış ancak yanlış batılılaşmanın sonucu olarak toplum değerlerin birçoğunu kaybetme noktasına gelmiştir. Bu makalede modern dünyadaki değerleri de dikkate alarak aile içerisinde yapılabilecek bazı etkinliklere değinilmiştir.","PeriodicalId":330221,"journal":{"name":"Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi","volume":"48 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114140575","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0