{"title":"AÇIQ DÖVLƏT MƏLUMATLARININ DƏYƏRƏ ÇEVRİLMƏSİ MƏSƏLƏLƏRİ","authors":"Rasim Mahmudov","doi":"10.25045/jpis.v12.i2.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.25045/jpis.v12.i2.10","url":null,"abstract":"Son illər açıq dövlət məlumatlarına maraq sürətlə artmaqdadır. Artıq bir çox maraqlı tərəflər - dövlətlər, biznes, vətəndaş cəmiyyəti qurumları hesab edirlər ki, bu məlumatlar Big Data analitikasının tətbiqi ilə bir sıra faydalı məqsədlər üçün istifadə edilməklə dəyərə çevrilə, idarəetmənin, iqtisadi fəaliyyətin səmərəliliyinin artırılmasında, vətəndaşların sosial rifahının yaxşılaşdırılmasında mühüm rol oynaya bilər. Maraqlı tərəflərin hər biri öz fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun dövlət məlumatlarından səmərəli şəkildə istifadə etməyə çalışırlar. Lakin açıq dövlət məlumatlarının dəyərə çevrilməsi, əlyetərliliyinin, sərbəst şəkildə istifadəsinin təmin edilməsi ilə bağlı bir sıra hüquqi, təşkilati, iqtisadi, metodoloji, sosial-mədəni problemlər mövcuddur. Məqalədə açıq dövlət məlumatlarının mahiyyəti, xüsusiyyətləri, dəyəryaratma potensialı göstərilir. Açıq dövlət məlumatları sahəsində beynəlxalq təşəbbüslər, qabaqcıl ölkələrin, eyni zamanda, Azərbaycanın atdığı addımlar, həyata keçirdiyi tədbirlər analiz edilir. Açıq dövlət məlumatlarının maraqlı olan tərəflərin – dövlətin, biznes və vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının, medianın, tədqiqatçıların həmin aktivlərin dəyərə çevrilməsində rolu şərh olunur. Həmçinin müvafiq məlumatların dəyərə çevrilməsinə təsir göstərən texniki, iqtisadi, sosial-mədəni və siyasi amillər xarakterizə edilir. Eləcə də, müvafiq metodların analizi əsasında açıq dövlət məlumatlarının dəyərə çevrilməsinin qiymətləndirilməsi meyarları müəyyən olunur. Əyani misallarla açıq dövlət məlumatlarının dövlət və biznes üçün yaratdığı dəyərlər göstərilir. Eyni zamanda, açıq dövlət məlumatlarının dəyərə çevrilməsinə əngəl olan problemlər müəyyən edilmiş və onların həlli yolları göstərilir. Tədqiqat işində analiz, sintez, ümumiləşdirmə, sistemli yanaşma, multidissiplinar yanaşma, hüquqi normaların şərhi kimi metodlardan istifadə edilmişdir. Məqalədə əldə edilən nəticələr Azərbaycanda açıq dövlət təşəbbüslərinin effektli şəkildə həyata keçirilməsi, eləcə də, maraqlı tərəflərin bu məlumatları dəyərə çevirmələri üçün müvafiq strategiyaların hazırlanması və reallaşdırılmasında istifadə edilə bilər.","PeriodicalId":306024,"journal":{"name":"Problems of Information Society","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-07-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124169934","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"İNTERNET MÜHİTİNDƏ “YIRTICI” JURNALLARI AVTOMATİK TƏYİN EDƏN ANTİYIRTICI SİSTEMİN YARADILMASI KONSEPSİYASI","authors":"R. Əliquliyev, Rəhilə Həsənova, Firudin Əsgərov","doi":"10.25045/jpis.v11.i1.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.25045/jpis.v11.i1.08","url":null,"abstract":"Müasir dövrdə tədqiqatçının məqalələrinin nüfuzlu jurnallarda dərc olunması onun akademik cəmiyyət tərəfindən qəbul edilməsinin göstəricisidir. Bu məqsədlə hər bir tədqiqatçı elmi bazalarda indeksləşən jurnallarda məqalə nəşr etdirməyə çalışır. Elmi jurnalların sürətlə artdığı bu dövrdə tədqiqatçının etibarlı nəşriyyat seçməsi, keyfiyyətli jurnalda məqalə çap etdirməsi çox əhəmiyyətli məsələlərdəndir. Hal-hazırda elmi məqalələri nüfuzlu jurnallarda çap etdirmək üçün ciddi tələblər mövcuddur. Bu isə saxta, oğurlanmış, yırtıcı jurnal və nəşriyyatların sayının artmasına səbəb olur. Bir çox xarici ölkələrdə olduğu kimi Azərbaycanda da elmi fəaliyyətlə məşğul olan tədqiqatçıların qarşılaşdığı əsas problemlərdən biri saxta jurnalların tələsinə düşmə təhlükəsinin mövcudluğudur. Elmi müəssisə və təşkilatların qarşısında duran əsas məsələlərdən biri bu tip jurnal və nəşriyyatların tələsinə düşməməkdir. Məqalədə yırtıcı jurnallar və nəşriyyatları xarakterizə edən əlamətlər haqqında geniş məlumat verilmiş, nümunələr göstərilmişdir. Burada həmçinin oğurlanmış jurnallar və saxta qiymətləndirmə indeksləri araşdırılmışdır. Qeyd olunan xoşagəlməz hallarla rastlaşmamaq üçün beynəlxalq təcrübəyə əsaslanaraq yırtıcı jurnalları avtomatik təyin edən antiyırtıcı sistem haqqında konsepsiya irəli sürülmüşdür. Təklif olunan sistem jurnalın keyfiyyətli və ya yırtıcı olmasını ayırd etmək məqsədi ilə elmi təşkilatlarda, ali təhsil müəssisələrində və s. geniş tətbiq edilə bilər.","PeriodicalId":306024,"journal":{"name":"Problems of Information Society","volume":"7 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-01-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114431200","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"İNTERNETDƏ AZƏRBAYCAN ƏLİFBASI İLƏ DOMEN ADLARININ TƏRTİBATINDAKI BƏZİ PROBLEMLƏR","authors":"Rəna Qasımova, Yedgar Cəfərov","doi":"10.25045/jpis.v11.i1.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.25045/jpis.v11.i1.05","url":null,"abstract":"Məqalədə İnternetdə Azərbaycan əlifbası ilə domen adlarının tərtibatındakı mövcud vəziyyət və problemlər analiz edilir. Bu məqsədlə yüksək səviyyəli beynəlmiləlləşdirilmiş domen adlarının (IDN) qeydiyyatı prosesi araşdırılır. Eyni zamanda IDN sahəsində mövcud olan problemlərin milli domen adlarının qeydiyyatı və tərtibatı prosesinə yaratdığı çətinliklər təhlil olunur. Azərbaycanın milli əlifbası ilə domen adlarının tərtibi üçün Azərbaycan dilində olan milli domen adlarından istifadə sisteminin hazırlanması, texniki məsələlərin həlli, domen adlarının qeydiyyatı prosesinin təkmilləşdirilməsi, standart transliterasiya konvertorunun yaradılması müəyyən edilir. Həmçinin Azərbaycanın istifadə etdiyi əlifbanın dilin daxili qanunlarına, domen adlarının tərtibatı və yazılmasında qeydiyyat üçün nəzərdə tutulmuş beynəlxalq qaydalara və normalara uyğunluğu ilə bağlı problemlər analiz edilir. Bu problemlərin aradan qaldırılması üçün bəzi təklif və tövsiyələr verilir. Azərbaycanda və digər türkdilli ölkələrdə milli əlifba ilə domen adlarının tərtibatı üçün bu təklif və tövsiyələrdən istifadə etmək olar. İcmal xarakteri daşıyan məqalədə, əsasən, təsviri metoddan istifadə edilir.","PeriodicalId":306024,"journal":{"name":"Problems of Information Society","volume":"30 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-01-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122446529","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ИКТ-ОБРАЗОВАНИЕ В АЗЕРБАЙДЖАНЕ: СОВРЕМЕННОЕ СОСТОЯНИЕ, ЗАРУБЕЖНЫЙ ОПЫТ, ПРОБЛЕМЫ И ПЕРСПЕКТИВЫ","authors":"Фирудин Агаев, Гюлара Мамедова, Рена Меликова","doi":"10.25045/jpis.v10.i2.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.25045/jpis.v10.i2.07","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":306024,"journal":{"name":"Problems of Information Society","volume":"116 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-07-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124120791","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"PRACTICAL DESCRIPTION FOR THE MAJOR COMPONENTS OF VIRTUAL FLIGHT SIMULATORS","authors":"Sevil Mansirova","doi":"10.25045/jpis.v10.i2.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.25045/jpis.v10.i2.03","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":306024,"journal":{"name":"Problems of Information Society","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-07-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134356357","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"SOSİAL MEDİA MÜHİTİNİN HƏKİM-PASİYENT MÜNASİBƏTLƏRİ SEQMENTİNİN ANALİZİ: İMKANLAR VƏ PROBLEMLƏR","authors":"Məsumə Məmmədova, Zərifə Cəbrayılova, A. Isayeva","doi":"10.25045/jpis.v10.i2.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.25045/jpis.v10.i2.04","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":306024,"journal":{"name":"Problems of Information Society","volume":"40 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-07-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132025405","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"BÖYÜK HƏCMLİ ELMİ VERİLƏNLƏRİN MENECMENTİ VƏ EMAL TEXNOLOGİYALARININ TƏDQİQİ","authors":"Təhmasib Fətəliyev, Şakir Mehdiyev","doi":"10.25045/jpis.v10.i2.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.25045/jpis.v10.i2.06","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":306024,"journal":{"name":"Problems of Information Society","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-07-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128474370","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"UŞAQLARIN İNTERNET TƏHLÜKƏLƏRİNDƏN QORUNMASINDA QANUNVERİCİLİKDƏN İRƏLİ GƏLƏN TEXNOLOJİ VƏZİFƏLƏR HAQQINDA","authors":"Sabirə Ocaqverdiyeva","doi":"10.25045/jpis.v10.i2.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.25045/jpis.v10.i2.11","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":306024,"journal":{"name":"Problems of Information Society","volume":"109 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-07-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123013922","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}