Serap OKYAR, Öznur TOSUN, Erhan BEZDEGÜMELİ, Bilge Nur KÜÇÜKAKÇA, Ayşegül ERATTIR, Hilal KARAHAN, Elif KÖSE, Hasan Çetin EKERBİÇER
{"title":"Ultra İşlenmiş Gıdaların Yaygın Etkileri","authors":"Serap OKYAR, Öznur TOSUN, Erhan BEZDEGÜMELİ, Bilge Nur KÜÇÜKAKÇA, Ayşegül ERATTIR, Hilal KARAHAN, Elif KÖSE, Hasan Çetin EKERBİÇER","doi":"10.17827/aktd.1123330","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1123330","url":null,"abstract":"Gıdalar NOVA gıda sınıflandırmasına göre dört alt kategoride sınıflandırılmaktadır. NOVA Kategori-4: Ultra işlenmiş gıdalar gazlı içecekleri, paketlenmiş tuzlu ve tatlı atıştırmalık ürünleri, yeniden yapılandırılan hayvansal ürünleri (salam, sosis, hazır kıyma ürünleri gibi), önceden hazırlanmış gıdaları, ön-pişirilmiş ve dondurulmuş gıdaları kapsamaktadır. Ultra-işlenmiş gıdaların lezzetlerinin güzel, kolay ulaşılabilir ve ucuz olmaları sebebi ile tüketimi ve bu sebeple sağlıksız beslenme ile morbidite ve mortaliteyi de arttırdığı gözlemlenmiştir. Bu sağlık problemlerine örnekler tip-2 diyabet, obezite, kardiyovasküler hastalıklar, gastrointestinal hastalıklar ve kanserdir. Literatürde yapılan çalışmalar kapsamında, mevcut derlemede ultra-işlenmiş gıdaları ve sağlık üzerindeki yaygın etkileri ortaya konmuştur. Güncel veriler doğrultusunda ultra işlenmiş gıda tüketimini ve sağlık üzerindeki etkilerini azaltabilmek için ulusal ve uluslararası düzeyde yeni beslenme politikaları ve kılavuzlarının geliştirilmesi önem arz etmektedir.","PeriodicalId":30447,"journal":{"name":"Arsiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136365548","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Akut Romatizmal Ateş Hastalığında Görülen Ritim ve İleti Bozuklukları","authors":"Osman Güvenç","doi":"10.17827/AKTD.866568","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/AKTD.866568","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":30447,"journal":{"name":"Arsiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"30 1","pages":"127-136"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46196305","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Testis İnişinin Moleküler Mekanizması","authors":"Gülfidan Coşkun","doi":"10.17827/AKTD.699932","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/AKTD.699932","url":null,"abstract":"Erkeklerde spermatogenezin normal sekilde gerceklesebilmesi icin testislerin karin boslugu disinda, vucuttan 2-3°C dusuk sicaklikta skrotum adi verilen kese icerisine inmeleri gerekmektedir. Testis inis mekanizmasi turler arasinda farklilik gostermekle birlikte, testislerin intrabdominal seviyeden skrotuma inmeleri hormonal ve mekanik etkilere bagli olarak transabdominal ve inguinoskrotal evreler sonunda gerceklesmektedir. Kranial suspansor ligament dejenerasyonu ve gubernakular sisme reaksiyonu ile karakterize olan transabdominal evre Leydig hucrelerinden salinan INSL3 (Insulin benzeri faktor-3) kontrolundedir. Testislerin inguinal kanaldan gecerek skrotuma indigi son evre olan inguinoskrotal evre ise androjen bagimlidir. Testislerin inis sureci INSL3 ve androjenler disinda, Sertoli hucrelerinden salinan MIS (Mulleryan inhibe edici madde), genitofemoral sinir uclarindan salinan CGRP (Kalsitonin gen-bagimli peptid), peritoneal bir divertikul olan vaginal prosses, meme hatti altindaki MFP (Meme yag yastikcigi) ile Hox genlerinin rol oynadigi kompleks bir surectir. Testis inis mekanizmasinda meydana gelen herhangi bir aksaklik durumunda, infertilite ve testikuler kanser nedenleri arasinda sayilan anorsi, refraktil testis, kriptorsidizm ve ektopik testis gorulebilmektedir.","PeriodicalId":30447,"journal":{"name":"Arsiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"30 1","pages":"22-30"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44400434","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Vardiyalı Çalışanlarda Uykusuzluk ve Kalp Hastalıkları Riskleri: Sistematik Derleme","authors":"Nurcan Kolaç","doi":"10.17827/AKTD.741714","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/AKTD.741714","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":30447,"journal":{"name":"Arsiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"30 1","pages":"13-21"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43688205","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Büyüme ve Gelişim Döneminde Dental İmplant Tedavileri","authors":"Güler Burcu Senirkentli","doi":"10.17827/AKTD.809627","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/AKTD.809627","url":null,"abstract":"Buyume gelisimi devam eden bireylerde dis eksikligi alveoler buyume yetersizligi, fonksiyon ve fonasyonun olumsuz etkilenmesi ile birlikte psikolojik gelisimin de olumsuz etkilendigi istenmeyen estetik gorunume yol acmaktadir. Dis eksikliklerinin tedavisi icin cocuklarda hareketli protezler ve gecici kopru restorasyonlari kullanilmaktadir ancak bu seceneklerin cocuklar tarafindan kabul edilebilirligi cok zordur. Bunun yaninda implant tedavisi eriskinlerde uzun yillardir basari ile uygulanmaktadir. Bu durum klinisyenleri cocuklarda da implant uygulamalari acisindan cesaretlendirmistir. Bu derlemede buyume gelisimin degerlendirilmesi ve takibi ile cocuklarda implant uygulamasi icin ideal zamanlama prensiplerine odaklanilmistir.","PeriodicalId":30447,"journal":{"name":"Arsiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"30 1","pages":"37-44"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45212159","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Tamoksifen Kullanan Hastaların Jinekolojik Yönden Değerlendirilmesi","authors":"Ü. Güleç, Semra Paydaş, A. Güzel","doi":"10.17827/AKTD.899315","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/AKTD.899315","url":null,"abstract":"Meme kanseri dunyada ve ulkemizde kadinlarda en sik gorulen kanserdir. Diger malign tumorlerde oldugu gibi meme kanserli kadinlarin takibi de multidisipliner yaklasim gerektirir. Meme kanserlerinin %70 kadari hormon duyarlidir. Tamoksifen hormon reseptoru pozitif meme kanserli olgularin hem adjuvan amacli hem de metastatik donemde endokrin tedavilerinde hem pre-menopozal hem de post-menopozal donemde etkili non-steroid selektif ostrojen reseptor modulatorudur (SERM). Dunyada en fazla kullanilan anti-kanser ilac olan tamoksifenin diger yan etkilerinin yanisira onemli jinekolojik yan etkilere yol acabilir. Tamoksifen bazi benign jinekolojik patolojileri artirmakla kalmaz endometrial karsinom basta olmak uzere sarkom, karsinosarkom gibi bi-fazik malignansilerin de gorulme sikligini artirir. Tamoksifen kullanan veya kullanmis bir kadinin jinekolojik acidan takibindeki onemli noktalar bu derlemenin amacidir.","PeriodicalId":30447,"journal":{"name":"Arsiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"30 1","pages":"45-51"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46112897","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}