{"title":"ODRZUCENIE W IMIENIU DZIECKA SPADKU, KTÓREGO PASYWA WYCZERPUJĄ LUB PRZEWYŻSZAJĄ WARTOŚĆ AKTYWÓW. UWAGI NA TLE UCHWAŁY SĄDU NAJWYŻSZEGO Z 22 MAJA 2018 R., III CZP 102/17","authors":"Agnieszka Ogrodnik-Kalita","doi":"10.21697/zp.2021.21.4.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.4.04","url":null,"abstract":"Przedmiotem rozważań jest uchwała Sądu Najwyższego z 22 maja 2018 r., III CZP 102/17, w której stwierdzono, że „złożenie przez rodziców w imieniu małoletniego dziecka oświadczenia o odrzuceniu spadku jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka”. Autorka poddaje analizie odrzucenie spadku w imieniu dziecka jako czynność zarządu jego majątkiem, wskazując na kryteria podziału na czynności zwykłego zarządu i przekraczające ten zarząd. Zauważa, że wskazywane w tym kontekście w doktrynie i orzecznictwie czynniki nie pozwalają na zaliczenie odrzucenia zadłużonego spadku do czynności przekraczających ten zarząd. Wskazuje ponadto na skutki złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka bez zezwolenia sądu opiekuńczego, poddając krytycznej analizie funkcje sankcji bezwzględnej nieważności dla ochrony dobra dziecka w tych przypadkach. Istotnym zagadnieniem są rozważania poświęcone zadaniom i roli notariusza przy dokumentowaniu oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"91129378","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"‘PERICULUM VERBUM GENERALE EST’: RISK ALLOCATION IN THE COMMENTARIES OF JACQUES CUJAS","authors":"Stanisław Kordasiewicz","doi":"10.21697/zp.2021.21.4.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.4.12","url":null,"abstract":"Jacques Cujas was a French humanist and one of the most distinguished 16th-century legal experts. This paper analyses the rules governing liability and the meaning of periculum (risk) in his commentaries to Roman law. \u0000My study is focused on two examples which offer surprising interpretations of risk. The first case concerns a person who lost an object given for valuation. Here Cujas uses the term periculum in two different meanings. The first is general and covers all types of irresistible events. The second is limited to only one type of event – theft. This distinction is fundamental for the evaluation of the legal consequences arising from the loss of the object. Te inspector would have had to bear the risk of theft (periculum furti), but not other risks, especially not those related to force majeure. \u0000The second case I discuss deals with the complexities of risk allocation in the contract of sale. In one of his earlier commentaries, Cujas accepted the Roman legal principle of periculum emptoris – that the risk of the loss of the object sold should be on the buyer. At the same time, in his discussion of particular cases Cujas was flexible in allocating various risks to either of the parties, thus paving the way for his future change of mind on periculum venditoris.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87361387","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"WADLIWOŚĆ SKŁADU SĄDU JAKO BEZWZGLĘDNA PRZYCZYNA ODWOŁAWCZA","authors":"Jan Kil","doi":"10.21697/zp.2021.21.4.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.4.10","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony został problematyce wadliwości kompozycji składu orzekającego w sprawach karnych w kontekście zaktualizowania się bezwzględnych przyczyn odwoławczych. W opracowaniu analizie poddano dyspozycje art. 439 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k., jak również omówiono występujące na kanwie rzeczonej regulacji rozbieżności interpretacyjne. W publikacji sformułowano także postulaty de lege ferenda odnoszące się do bezwzględnych przyczyn odwoławczych związanych z wadliwą kompozycją składu sądu. W tym zakresie w artykule zaproponowano między innymi wprowadzenie definicji legalnych pojęć, o których mowa w art. 439 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k., jak również zgłoszono postulat uzupełnienia obowiązującej regulacji karnoprocesowej o domniemanie, oparte na konstrukcji domniemania formalnego, zgodnie z którym to domniemaniem w razie powstania wątpliwości, czy stwierdzone przez sąd odwoławczy uchybienie procesowe w zakresie obsady sądu stanowi względną, czy bezwzględną przyczynę odwoławczą, należy domniemywać, że uchybienie to stanowi uchybienie, o którym mowa w art. 439 § 1 k.p.k.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88633151","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"DOPUSZCZALNOŚĆ SĄDOWEJ KONTROLI OCENY OKRESOWEJ ORAZ ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ Z PRACOWNIKIEM SAMORZĄDOWYM JAKO KONSEKWENCJA OCENY OKRESOWEJ","authors":"Anna Reda-Ciszewska","doi":"10.21697/zp.2021.21.4.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.4.07","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy kontroli okresowej pracownika samorządowego, której negatywny wynik może prowadzić do rozwiązania z nim umowy o pracę. Natomiast ustawa o pracownikach samorządowych nie przewiduje odwołania od negatywnej oceny okresowej do sądu pracy. Możliwe będzie to jedynie w razie rozwiązania z nim umowy o pracę. W artykule omówiono dotychczasowe orzecznictwo sądowe w tym zakresie oraz poglądy przedstawicieli doktryny.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78108157","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"UWAGI KRYTYCZNE O NOWYM ŚRODKU ZAPOBIEGAWCZYM, PRZEWIDZIANYM W ART. 276A K.P.K.","authors":"Klaudia Buratowska","doi":"10.21697/zp.2021.21.4.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.4.09","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł poświęcony został w całości nowemu środkowi zapobiegawczemu, który ustawodawca wprowadził do procesu karnego na podstawie niedawno uchwalonej ustawy antycovidowej. W opracowaniu dokonano szerokiej analizy art. 276a k.p.k., w kontekście karnoprocesowego statusu pokrzywdzonego. Wykreowany środek zapobiegawczy stanowi novum w obowiązującej procedurze karnej, dlatego też problematyka jego zastosowania, ocena wpływu na kodeksową koncepcję środków zapobiegawczych i jego relacja do pozostałych środków wolnościowych nie została dotychczas szerzej eksplikowana. Na podstawie ostatnich kilkunastu lat tendencje ustawodawcze wskazują wprost, że rola pokrzywdzonego w procesie karnym ulega stopniowemu wzmacnianiu. Niewątpliwie ustanowienie środka nieizolacyjnego, którego beneficjentem jest określona grupa społeczna, nakreśla nowy kierunek polskiej procedury karnej.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75025730","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"PODŻEGANIE NA GRUNCIE POLSKIEGO PRAWA KARNEGO","authors":"Rafał Kruk","doi":"10.21697/zp.2021.21.4.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.4.05","url":null,"abstract":"Artykuł ten dotyczy problematyki podżegania jako formy zjawiskowej czynu zabronionego na gruncie regulacji obowiązującego kodeksu karnego z 1997 r. Autor dokonuje kompleksowej analizy znamion podżegania na tle pozostałych postaci zjawiskowych oraz przedstawia ogólne koncepcje odpowiedzialności za przestępcze współdziałanie, ze szczególnym uwzględnieniem teorii Juliusza Makarewicza. Ponadto w artykule poruszone zostały zagadnienia związane z podżeganiem, które budzą największe rozbieżności i kontrowersje w doktrynie oraz orzecznictwie. Struktura tekstu obejmuje w pierwszej kolejności przedstawienie sprawczych postaci współdziałania, uregulowanych w art. 18 § 1 k.k., a więc jednosprawstwa, współsprawstwa, sprawstwa kierowniczego i sprawstwa polegającego na wydaniu polecenia. Analizie poddane zostało również pomocnictwo jako forma zjawiskowa mająca, w odróżnieniu, niesprawczy charakter. Zasadnicza część artykułu obejmuje zagadnienie podżegania jako odrębnego czynu zabronionego, w tym przede wszystkim kompleksowe omówienie wszystkich elementów strony przedmiotowej i podmiotowej tego czynu zabronionego. Niezostały pominięte także kwestie związane z wymiarem kary dla podżegacza. Autor skupił się również na ważkiej problematyce „krzyżowania się” podżegania z formami stadialnymi czynu zabronionego.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77745845","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"AKTUALNA LINIA ORZECZNICZA W ZAKRESIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ODSZKODOWAWCZEJ KOŚCIELNYCH OSÓB PRAWNYCH ZA PRZESTĘPSTWA PEDOFILII OSÓB DUCHOWNYCH I KONSEKROWANYCH","authors":"Przemysław Michowicz","doi":"10.21697/zp.2021.21.4.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.4.08","url":null,"abstract":"Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza dyspozycji wybranych sentencji polskiego orzecznictwa w sprawach wnoszonych przez ofiary pedofilii przeciwko kościelnym osobom prawnym, z którymi krzywdziciele nieletnich związani są w formalny sposób. Zgodnie z koncepcyjnymi założeniami pracy eksploracja wyroków została dokonana w oparciu o kryteria, które z punktu widzenia teoretycznoprawnego uprawniają do sformułowania ogólnych zasad, jakimi kierują się sądy w rozpoznaniu tego rodzaju spraw. Jednocześnie analiza orzecznictwa zaowocowała szeregiem praktycznych sądów i sugestii, użytecznych w pragmatycznym oglądzie sporów przeciwko polskim instytucjom wyznaniowym o uregulowanej sytuacji prawnej.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82260518","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"GLOSA DO WYROKU SĄDU NAJWYŻSZEGO Z 21 CZERWCA 2017 R. CZYN CIĄGŁY A STOSOWANIE USTAWY NOWEJ","authors":"Jan Kluza","doi":"10.21697/zp.2021.21.4.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.4.13","url":null,"abstract":"Glosa dotyczy zagadnienia poruszonego przez Sąd Najwyższy związanego z kwestią określenia właściwego prawa do oceny czynu ciągłego w przypadku zmiany stanu prawnego w okresie tego czynu. W omawianym zakresie wątpliwości przedstawione przed Sądem Najwyższym dotyczyły tego, w jakiej relacji do czynu ciągłego pozostaje zakaz retroaktywnego działania prawa karnego. Stanowisko przedstawione przez Sąd Najwyższy, wskazujące, że do czynu ciągłego zastosowanie znajduje ustawa nowa, należy ocenić jako pozytywne, co zostanie rozwinięte w niniejszej glosie.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78771635","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"GLOSA DO POSTANOWIENIA SĄDU NAJWYŻSZEGO Z 3 WRZEŚNIA 2020 R., V KO 57/20","authors":"Renata Badowiec","doi":"10.21697/zp.2021.21.4.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.4.14","url":null,"abstract":"W komentowanym postanowieniu Sąd Najwyższy sformułował tezę, że pojęcie udziału sędziego w sprawie, w rozumieniu przesłanek wyłączenia z art. 40 § 1 pkt 3 k.p.k., oznacza wystąpienie sędziego w sprawie, której rozpoznanie nastąpiło w całości albo choćby w części z udziałem osób wskazanych w art. 40 § 1 pkt 3 k.p.k., tzn. co najmniej rozpoczęło się albo rozpoczęte trwało, ewentualnie nastąpiło podjęcie przez te osoby innych czynności równoznacznych z zajęciem stanowiska w sprawie. Tezy tej nie można zaaprobować. Podzielić natomiast można stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym aplikant adwokacki (radcowski) działający z upoważnienia obrońcy lub pełnomocnika jest także uczestnikiem postępowania, w związku z udziałem którego może mieć zastosowanie wyłączenie sędziego w trybie art. 40 § 1 pkt 3 k.p.k., chociaż występuje on na podstawie instrukcji udzielającego upoważnienia i w granicach jego pierwotnego umocowania.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73907196","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"GLOSA DO WYROKU NACZELNEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO Z 10 LIPCA 2019 ROKU","authors":"Sławomir Zwolak","doi":"10.21697/zp.2021.21.3.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.3.15","url":null,"abstract":"Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 10 lipca 2019 r., II OSK 2195/17, «Lex» nr 2753259, stwierdził, że nie ma podstawy prawnej do żądania przez organ nadzoru budowlanego złożenia przez inwestora oświadczenia o posiadanym prawie do terenu na cele budowlane. Nie oznacza to jednak, że w postępowaniu prowadzonym w trybie przepisów art. 50-51 pr.bud. organ nie może tego badać w toku prowadzonych przez siebie czynności dowodowych. Przedstawiony przez NSA pogląd prawny jest zgodny z aksjologią konstytucyjnego systemu ochrony prawa własności, gdyż w przeciwnym razie, kwestia tytułu inwestora do nieruchomości przeznaczonej na cele budowlane pozostałaby poza kontrolą właściwych organów administracji.","PeriodicalId":23850,"journal":{"name":"Zeszyty Prawnicze","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-09-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79465636","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}