Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury最新文献_第9页

Lubelska etnolingwistyka kognitywna a anglojęzyczna lingwistyka kulturowa. Wybrane problemy

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury Pub Date : 2018-08-17 DOI: 10.17951/ET.2018.0.231

Adam Głaz

{"title":"Lubelska etnolingwistyka kognitywna a anglojęzyczna lingwistyka kulturowa. Wybrane problemy","authors":"Adam Głaz","doi":"10.17951/ET.2018.0.231","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/ET.2018.0.231","url":null,"abstract":"Podstawowe źródła i inspiracje w procesie kształtowania się lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej to: badania nad językiem folkloru (bezpośrednio z inspiracji Marii Renaty Mayenowej, pośrednio – Romana Jakobsona i Piotra Bogatyriewa), rosyjska etnolingwistyka (Nikita Tołstoj) i semiotyka (Wiaczesław Iwanow, Władimir Toporow), XVIII- i XiX-wieczna myśl niemiecka (Johann Herder, Wilhelm von Humboldt), wywodząca się niej w dużej mierze amerykańska koncepcja relatywizmu językowego (Franz Boas, Edward Sapir, Benjamin Whorf) oraz kluczowe dla rozwoju prowadzonych w Lublinie badań prace Bronisława Malinowskiego, a zwłaszcza Anny Wierzbickiej. Późniejsze inspiracje językoznawstwem kognitywnym wzbogaciły etnolingwistykę lubelską o ten właśnie wymiar. Po kilkudziesięciu latach istnienia lubelskiej etnolingwistyki autor dokonuje porównania jej dokonań z osiągnięciami anglojęzycznej lingwistyki kulturowej, której szczególny rys, określany jako Cultural Linguistics, wiązany jest z nazwiskami np. Farzada Sharifiana i Gary’ego Palmera. W tym kontekście sygnalizuje też konkretne problemy domagające się rozwiązania w ramach badań nad językiem i kulturą oraz wyzwania, które przed lubelską etnolingwistyką stawiają ich anglojęzyczni koledzy (niekoniecznie związani z Sharifianowską lingwistyką kulturową). W szczególności omawia dwa z nich: problem miejsca i roli tekstów tłumaczonych w programie rekonstrukcji JOS (co podnosił James Underhill) oraz rozumienie samej koncepcji językowego obrazu świata (linguistic worldview) w lubelskiej etnolingwistyce i anglojęzycznej Cultural Linguistics.","PeriodicalId":217804,"journal":{"name":"Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury","volume":"8 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-08-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130062904","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 4

O sztuce reportażu: Aneta Wysocka, Fakty – język – podmiotowość. Stylistyczne osobliwości reportaży Ryszarda Kapuścińskiego, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2016, 278 s.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury Pub Date : 2018-08-17 DOI: 10.17951/ET.2018.0.346

Leszek Tymiakin

引用次数: 1

The Grammar of Violence: Insights from Danish Ethnosyntax and the Wierzbicka-Pinker Debate 暴力语法:来自丹麦民族语法和Wierzbicka-Pinker辩论的见解

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury Pub Date : 2018-08-17 DOI: 10.17951/et.2018.30.145

Carsten Levisen

引用次数: 3

Ciało w języku japońskim – pomiędzy relatywizmem kulturowym a uniwersalnością ludzkiego doświadczenia: Cielesność w kulturze Japonii. Literatura i język, red. Iwona KordzińskaNawrocka, Agnieszka Kozyra, Warszawa: Japonica, 2016, 271 s.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury Pub Date : 2018-08-17 DOI: 10.17951/et.2018.0.337

Kinga Ludwik

引用次数: 0

Świat człowieka i jego granice w świetle danych językowych 从语言学数据看人类世界及其局限性

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury Pub Date : 2018-08-17 DOI: 10.17951/et.2018.0.15

Swietłana M. Tołstojowa

{"title":"Świat człowieka i jego granice w świetle danych językowych","authors":"Swietłana M. Tołstojowa","doi":"10.17951/et.2018.0.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/et.2018.0.15","url":null,"abstract":"Autorka przedstawia w syntetycznej formie najważniejsze problemy związane z językowym „uczłowieczaniem rzeczywistości”. Różne aspekty i różne formy antropocentryzmu analizuje na podstawie danych językowych, tekstów folkloru, podań wierzeniowych i rytualnych praktyk. Ujmuje antropocentryzm zarówno od wewnątrz, jak też od zewnątrz, tzn. nie tylko od człowieka do świata, ale i od świata do człowieka. Bowiem człowiek nie tylko „przyswaja” sobie świat, nakłada na niego swoje piętno, ale też „przymierza” samego siebie do świata zwierząt, roślin, czy rzeczy materialnych. Kolejno omawiane są więc dwa aspekty wzajemnych relacji człowiek a zwierzę, roślina, przyroda, świat materii z pokazaniem językowych i kulturowych wykładników uczłowieczania zwierząt, roślin, przyrody i rzeczy w kontraście do upodobniania człowieka do zwierząt, roślin, przyrody, przedmiotów; oraz dwa aspekty relacji człowiek a świat demoniczny i boski z pokazaniem językowych i kulturowych wykładników uczłowieczania demonów, Boga i świętych w kontraście do demonologizacji i ubóstwiania człowieka.W zakończeniu, nawiązując do kontrastowych opinii Wiaczesława Iwanowa (który akceptuje antropiczną zasadę układu świata i ideę antropocentryzmu w jego aspekcie teleologicznym) i Miriany Detelić (która maksymę «człowiek jest miarą wszystkich rzeczy» uznaje za szkodliwą, bo usprawiedliwia niszczenie biosfery w skali kosmicznej), autorka artykułu podkreśla, że problemy miejsca człowieka w świecie i granic, oddzielających człowieka od innych mieszkańców Wszechświata, są aktualne także dla naszego czasu.","PeriodicalId":217804,"journal":{"name":"Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury","volume":"287 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-08-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134026983","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 1

Rosyjski kalendarz ludowy w ujęciu etnolingwistycznym: O. V. Atrošenko, Ju. A. Krivoščapova, K. V. Osipova, Russkij narodnyj kalendar’. Ètnolingvističeskij slovar’. Naučnyj red. E. L. Berezovič, Moskva: Ast-Press Kniga 2015, 544 s.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury Pub Date : 2018-08-17 DOI: 10.17951/ET.2018.0.307

Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska

引用次数: 0

Linguistic worldview in multilingual groups as an indicator of developing a communal identity: The case of Esperanto 多语言群体的语言世界观作为发展公共认同的一个指标:以世界语为例

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury Pub Date : 2018-08-17 DOI: 10.17951/et.2018.0.215

Ida Stria

引用次数: 3

O gramatycznych i leksykalnych wykładnikach pojęcia liczby w polszczyźnie

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury Pub Date : 2018-08-17 DOI: 10.17951/ET.2018.30.91

Marta Nowosad-Bakalarczyk

{"title":"O gramatycznych i leksykalnych wykładnikach pojęcia liczby w polszczyźnie","authors":"Marta Nowosad-Bakalarczyk","doi":"10.17951/ET.2018.30.91","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/ET.2018.30.91","url":null,"abstract":"Podstawę opracowania stanowi założenie, że czynności poznawcze człowieka pozostają w ścisłym związku z używanym przez niego językiem naturalnym. Pozwala to stawiać pytania o to, jakie treści pojęciowe zostały ujęzykowione, w jaki sposób, w jakich formach – zakodowane w języku oraz jaka jest tego motywacja.W artykule przedstawiono ujęzykowione treści pojęcia liczby (jednej z ważniejszych kategorii ludzkiego myślenia) wyrażane środkami gramatycznymi (morfologicznymi, składniowymi i leksykalnymi), które cechuje wysoki stopień konwencjonalności i kategorialności. Elementarne znaczenia liczbowe kodowane w polszczyźnie to ‘jeden’ i ‘więcej niż jeden’ (a w dawnej polszczyźnie także ‘dwa’) odpowiadające pierwszym pojęciom numerycznym zrozumiałym dla człowieka (w aspekcie zarówno historycznym, jak też indywidualnym). Sensy te są wyrażane obligatoryjnie przez wszystkich mówiących tym językiem, ich nośnikiem są odpowiednie morfemy fleksyjne przyjmowane – zgodnie z normą – przez wszystkie odmienne części mowy. Wskazane przeciwstawienie jest też szeroko wyrażane na płaszczyźnie słowotwórczej. Istnieją specjalne morfemy, które pozwalają wyrazić znaczenie pojedynczości przedmiotu (np. grosz-ek) oraz znaczenie zbiorowości przedmiotów (np. pierz-e). Podobnie w przypadku liczby zdarzeń – odpowiednie morfemy mogą eksponować pojedynczość (np. kaszl-ną-ć) albo wielość aktów zdarzenia (np. na-obierać, po-wynosić).O randze pojęcia liczby w polszczyźnie świadczy istnienie specjalnej kategorii wyrazów – liczebników. Różny stopień precyzji wskazywania liczby, który ujawniają liczebniki tzw. określone (np. trzy, piętnaście) i nieokreślone (np. kilka, dużo, tyle) odpowiada różnicom wiedzy i potrzeb komunikujących się osób. Z kolei zróżnicowanie właściwości odmiany i związanych z tym funkcji składniowych poszczególnych typów liczebników wynika z potrzeby łączenia w zdaniu nazw liczb z nazwami różnych bytów (zarówno rzeczy, jak i zdarzeń), ta zaś jest znakiem postrzegania w aspekcie liczbowym szerokiego spektrum zjawisk rzeczywistości.","PeriodicalId":217804,"journal":{"name":"Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury","volume":"121 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-08-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131839443","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Kategorie gramatyczne a językowy obraz świata

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury Pub Date : 2018-08-17 DOI: 10.17951/ET.2018.30.41

A. Pajdzińska

引用次数: 1

Gramatykalizacja i leksykalizacja pojęć a językowy obraz świata. Szkic o ekwiwalencji kognitywnej

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury Pub Date : 2018-08-17 DOI: 10.17951/ET.2018.30.69

Dorota FIlar, Przemysław Łozowski

引用次数: 2