{"title":"PREKRŠAJI PROTIV JAVNOG REDA I MIRA I PRAVO NA SLOBODU KRETANJA U PREKRŠAJNOM ZAKONODAVSTVU REPUBLIKE SRBIJE","authors":"M. Jeličić","doi":"10.7251/apdn2301046j","DOIUrl":"https://doi.org/10.7251/apdn2301046j","url":null,"abstract":"Autor u radu analizira pravo na slobodu kretanja kao osnovno ljudsko pravo i prekršaje protiv javnog reda i mira kojima se ovo pravo povređuje ili ugrožava. Ukazano je na konstitutivne elemente prava na slobodu kretanja po pozitivnim propisima Republike Srbije i relevantnim međunarodnim dokumen- tima. Predmet interesovanja autora su prekršaji iz Zakona o javnom redu i miru čijim izvršenjem se ometa kretanje građana na javnom mjestu. S tim u vezi, autor posebnu pažnju posvećuje analizi bića pojedinih prekršaja protiv javnog reda i mira dovodeći ih u vezu sa ograničavanjem prava na slobodu kretanja. Na kraju, autor daje prijedloge koji mogu doprinijeti da prekršajnopravna zaštita prava na slobodu kretanja u Republici Srbiji bude efikasnija.","PeriodicalId":211628,"journal":{"name":"ARHIV ZA PRAVNE I DRUŠTVENE NAUKE","volume":"1995 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131173023","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"VLADAVINA PRAVA I INTEGRACIONI PROCES BOSNE I HERCEGOVINE","authors":"Brankica Todorović","doi":"10.7251/apdn2301221t","DOIUrl":"https://doi.org/10.7251/apdn2301221t","url":null,"abstract":"Ispunjavanje obaveza Bosne i Hercegovine (BIH) u procesu pristupanja Evropskoj Uniji (EU) vezano je za vladavinu prava, garantovanje če- tiri osnovne slobode, i ispunjavanje drugih međunarodnih obaveza. Napredak u oblasti vladavine prava je ključan za ostvarivanje boljih uslova života i rada svakog pojedinca, kao i za napredak zemlje u pristupnom procesu. Ciljevi istraživanja u radu su: Analiza napretka u oblasti prava na slobodu mišl- jenja i izražavanja, slobodu mirnog okupljanja i udruživanja, i slobodu kretanja radnika, na osnovu preporuka Evropske Komisije; komparativna analiza napretka u ostvarivanju vladavine prava u okviru paketa proširenja između Republike Srbi- je i BIH i definisanje ključnih faktora za dalji napredak vladavine prava u BIH. Istraživanje je zasnovano na analizi dostupnih i relevantnih dokumenata EU vezanih za ispunjavanje obaveza BIH u integracionom procesu. Radom se ukazuje na potrebu jačanja institucionalnog okvira u ostvarivanju vladavine prava i u pro- cesu evropskih integracija, odnosno jačanje kapaciteta i institucija za sprovođenje pravnih tekovina EU.","PeriodicalId":211628,"journal":{"name":"ARHIV ZA PRAVNE I DRUŠTVENE NAUKE","volume":"91 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124650987","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"SLOBODA IZRAŽAVANJA, PRAVO NA PRIVATNOST I PRETPOSTAVKA NEVINOSTI – URAVNOTEŽIVANJE SUKOBLJENIH PRAVA","authors":"Ivana Stipanović, Cvija Jurković","doi":"10.7251/apdn2301132s","DOIUrl":"https://doi.org/10.7251/apdn2301132s","url":null,"abstract":"Sloboda izražavanja jedno je od aktualnih pitanja savremenog društva zbog značaja za napredak i razvoj društva, ograničenja kojima je podložna, te nužnosti uspostavljanja ravnoteže sa drugim pravima i slobodama. Zadatak je sredstava informisanja saopštiti informacije od javnog interesa, na koje javnost ima i pravo, djelujući u dobroj vjeri kako bi pružili tačne informacije. Ostvarivanje pomenutih prava i dužnosti u praksi može dovesti do sukoba s pravom na privat- nost osobe i naročito u kaznenim postupcima zaštitom pretpostavke nevinosti, što postavlja pitanje odnosa između ovih prava i načina uspostavljanja međusobne ravnoteže. Autori u radu prikazuju odnos ovih prava analizom sudske prakse i njome postavljenih kriterijuma za uravnoteživanje sukobljenih prava. Obrađuju se i propisi kojima je ova materija regulisana u domaćem pravnom sistemu i na nivou Evropske unije, te neka rješenja u uporednom pravu. Cilj je, uz prikazivanje načina uravnoteživanja pomenutih prava, odgovoriti na pitanje postoji li način na koji je moguće prevenirati ili ublažiti njihov eventualni sukob, te u skladu sa zaključcima ove analize i pregleda postojećih rješenja, ponuditi prijedloge za unapređenje pravnog okvira odnosno stanja u području poštovanja predmetnih prava u Bosni i Hercegovini.","PeriodicalId":211628,"journal":{"name":"ARHIV ZA PRAVNE I DRUŠTVENE NAUKE","volume":"88 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133953291","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"PRAVO NA SLOBODU IZRAŽAVANJA – IZVORI, TEORIJA I PRAKSA","authors":"Filip Novakovic, Marija Čičić","doi":"10.7251/apdn2301204n","DOIUrl":"https://doi.org/10.7251/apdn2301204n","url":null,"abstract":"Pravo na slobodu izražavanja i na slobodu mišljenja, kao i pri- manja i širenja ideja i obavještenja jedno je od fundamentalnih principa savre- menog demokratskog društva. Iako je pravo predviđeno nizom nacionalnih i međunarodnih dokumenata koja će autori rada sažeto analizirati, ovo pravo se može podvrgnuti određenim ograničenjima zarad zaštite drugih osnovnih načela našeg društva. Autori rada će, s tim u vezi, prikazati, pored izvora ovog prava, te-orijska, doktrinarna shvatanja, ali i praktična viđenja opsega, zaštite i organičenja prava na slobodu izražavanja.","PeriodicalId":211628,"journal":{"name":"ARHIV ZA PRAVNE I DRUŠTVENE NAUKE","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121419952","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"SLOBODA KRETANJA U ODLUKAMA EVROPSKOG SUDA ZA LJUDSKA PRAVA I USTAVNOG SUDA BOSNE I HERCEGOVINE","authors":"Miodrag N. Simović, Milena Simović","doi":"10.7251/apdn2301007s","DOIUrl":"https://doi.org/10.7251/apdn2301007s","url":null,"abstract":"Sloboda kretanja, pravo kretanja ili pravo na putovanje je kon- cept ljudskih prava koji obuhvata pravo građana da putuju od mjesta do mјesta unutar teritorije države, kao i da napuste državu i vrate se nazad. Pravo podra- zumijeva ne samo posjetu mjestima, već i promjenu mjesta boravka ili posla. Tak- vo pravo obezbjeđuju ustavi mnogih država i dokumenti koji odražavaju norme međunarodnog prava. Sloboda kretanja je proklamovana i u članu 13 Univerzalne deklaracije o pravima čovjeka, kao i u članu 12 Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima. Tim međunarodnim dokumentima o ljudskim pravima sva- kome ko se legalno nalazi na teritoriji jedne države, zajemčeno je pravo slobode kretanja i izbora mjesta stanovanja u granicama te države. Svako ima pravo da na- pusti svaku zemlju, uključujući i svoju vlastitu, i niko ga ne može samovoljno lišiti prava da se vrati, odnosno uđe u svoju zemlju. S tim u vezi je i pravo na azil koje je zajemčeno svakome kao zaštita od proganjanja, ali je isključeno onda kada se radi o slučaju gonjenja zbog krivičnog djela nepolitičke prirode ili postupaka i radnji protivnih ciljevima i načelima Ujedinjenih nacija (član 14 Univerzalne deklaraci- je). Autori postavljaju pitanje da li su u svjetlu nužnosti zaštite demokratskog por- etka, neograničena ovlaštenja izvršne vlasti (de iure ili de facto) u vezi slobode kretanja – jedna od glavnih opasnosti demokratskom poretku, te da kao takva predstavljaju obilježje apsolutističkih i diktatorskih sistema? Ova pitanja autori razmatraju kroz relevantnu praksu Evropskog suda za ljudska prava i Ustavnog suda Bosne i Hercegovine. Zaključuju da savremeni konstitucionalizam osigurava nadmoć zakonodavstva. S druge strane, sigurnost države i njenog stanovništva su vitalni javni i privatni interesi koji zaslužuju zaštitu i koji mogu dovesti do privre- menog odstupanja od određenih ljudskih prava. Stoga su bitna ograničenja trajan- ja, okolnosti i obim takvih ovlaštenja.","PeriodicalId":211628,"journal":{"name":"ARHIV ZA PRAVNE I DRUŠTVENE NAUKE","volume":"73 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133840680","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"PRAVO NA SLOBODU KRETANJA – KADA SU INTERESI POJEDINCA I DRUŠTVA SUPROTSTAVLJENI?","authors":"Ljubinko Mitrović, Tamara Marić","doi":"10.7251/apdn2301069m","DOIUrl":"https://doi.org/10.7251/apdn2301069m","url":null,"abstract":"Pravo na slobodu kretanja predstavlja jedno do osnovnih nače- la na kojem se zasnivaju život i rad građana Evropske unije, posmatrano iz ugla ekonomskog, socijalnog, pravnog, ali i bezbjednosnog aspekta. Kao takvo zasigur- no se može smatrati jednim od najvećih dostignuća evropskih integracija uopšte. Pojam slobodnog kretanja građana danas ima znatno drugačije značenje od onog koje je imalo u momentu donošenja prvih odredbi Ugovora o osnivanju Evropske ekonomske zajednice iz 1957. godine koje su se odnosile na slobodno kretanje radnika i slobodu poslovnog preduzetništva. Veliki iskorak u tom dijelu zasigurno predstavlja Ugovor o Evropskoj uniji, potpisan u Mastrihtu 1992. godine, kojim je na indirektan način uveden pojam ,,građanstva EU” koje automatski dobija svaki državljanin države članice. Iako je pravo slobode kretanja pravno definisano Protokolom 4, Evropske kon- vencije o ljudskim pravima i osnovnim slobodama, istovremeno je pravno utemel- jen stav da se to pravo može ograničiti u posebnim oblastima u skladu sa zakonom, odnosno u onim situacijama kada je to opravdano sa aspekta javnog interesa društ- va. Upravo ovaj rad će se osvrnuti na neke praktične situacije kada su, u domenu ostvarivanja ovog prava, interesi pojedinca i društvene zajednice suprotstavljeni. Posebno ćemo istaći slobodu kretanja građana i pandemiju COVID-a koja još uvi- jek potresa i pravi velike probleme cijelom čovječanstvu.","PeriodicalId":211628,"journal":{"name":"ARHIV ZA PRAVNE I DRUŠTVENE NAUKE","volume":"410 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132877372","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"WORKPLACE DISCRIMINATION IN NORWAY","authors":"Glen Falch Starr, Petter Soltvedt","doi":"10.7251/apdn2301194f","DOIUrl":"https://doi.org/10.7251/apdn2301194f","url":null,"abstract":"The main subject of the paper is workplace discrimination in Norway, a topic of high relevance for employers and employees alike. In this paper the authors strive to present an overview of the relevant legal framework regard- ing workplace discrimination. In addition, the authors present the prior and cur- rent topicality of the issue. They also strive to present examples on the use of the legal framework to deepen ones understanding. The paper is written in English to make the information readily available for academic professionals as well as non-professional groups such as foreign based HR-representatives, business own- ers or representatives from Non-Governmental Organizations (NGOs).","PeriodicalId":211628,"journal":{"name":"ARHIV ZA PRAVNE I DRUŠTVENE NAUKE","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129361264","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ОRGANIZOVANI PRIVREDNI KRIMINALITET I MJERE PREVENCIJE","authors":"Milica Pavlović TURKALJ","doi":"10.7251/apdn2301259p","DOIUrl":"https://doi.org/10.7251/apdn2301259p","url":null,"abstract":"Organizovani kriminalitet spada u jednu od najvećih prijetn- ji savremenoj civilizaciji sa tendencijom stalnog rasta i sa mogućnošću da ugrozi opstanak čovjeka na svaki način. Оva vrsta kriminaliteta višestruko je opasna po ekonomiju, finansijske i privredne sisteme. Naravno, određenim oblicima borbe na nacionalnom i međunarodnom nivou moguće ga je svesti na niži i podnošljiviji nivo, dok je mogućnost potpunog iskorjenjavanja za sada samo to – mogućnost. U radu je ukratko predstavljen pojam organizovanog kriminaliteta, njegova veza sa privrednim tokovima, organizovani kriminalitet u privredi, pojedina krivična djela koja pripadaju sferi privrednog organizovanog kriminaliteta, kao i mjere prevenci- je istog. Takođe, ističemo da je organizovani kriminalitet, a naročito onaj koji spa- da u domen privrednog, veoma ozbiljan, a nedovoljno uočljiv i nepotpuno istražen pojam.","PeriodicalId":211628,"journal":{"name":"ARHIV ZA PRAVNE I DRUŠTVENE NAUKE","volume":"2014 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128701408","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"DEKRIMINALIZACIJA KLEVETE U PRAVNOJ REGULATIVI BOSNE I HERCEGOVINE SA POSEBNIM ASPEKTOM NA NAKNADU ŠTETE","authors":"Anita Mujkić, Nevzet Veladžić","doi":"10.7251/apdn2301090v","DOIUrl":"https://doi.org/10.7251/apdn2301090v","url":null,"abstract":"Cilj rada je prikazati osnovne odrednice slobode izražavanja te ograničenja iste utvrđene relevantnim međunarodnim dokumentima za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda sa posebnim aspektom na Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda. U drugom dijelu rada razmatra se institut klevete kao najčešćeg oblika zloupotrebe prava sa posebnim aspektom na dekriminalizaciju klevete u Bosni i Hercegovini. U trećem dijelu rada obrađuje se problematika odnosa krivičnopravne i građanskopravne odgovornosti te ukazuje na osnovne odrednice tužbe za naknadu štete sa posebnim osvrtom na naknadu nematrijalne štete u pravnoj regulativi BiH sa primjerima iz prakse.","PeriodicalId":211628,"journal":{"name":"ARHIV ZA PRAVNE I DRUŠTVENE NAUKE","volume":"58 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134174273","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"OSOBE SA MENTALNIM SMETNJAMA U KRIVIČNIM POSTUPCIMA I OGRANIČENJA POJEDINIH PRAVA U BOSNI I HERCEGOVINI – STUDIJA SLUČAJA","authors":"Dragana Obradović, Stefan Karać","doi":"10.7251/apdn2301056o","DOIUrl":"https://doi.org/10.7251/apdn2301056o","url":null,"abstract":"Kao izvršioci pojedinih, različitih krivičnih djela pojavljuju se u svakoj državi i pojedina lica sa određenim psihičkim problemima. Najčešće, to su domaći državljani, ali to mogu biti i stranci, lica sa dvojnim državljanstvom odnosno lica bez državljanstva. U radu je analiziran slučaj iz sudske prakse u Sr- biji. Državljanin Bosne i Hercegovine izvršio je krivično djelo u Srbiji i u toku sud- skog postupka utvrđeno je da je krivično djelo izvršio u neuračunljivom stanju, pa mu je izrečena mjera bezbjednosti obaveznog psihijatrijskog liječenja u zdravst- venoj ustanovi. Iako je tokom izvršenja izrečene mjere bezbjednosti došlo do po- pravljanja njegovog zdravstvenog stanja, na prijedlog ustanove u kojoj je mjera bezbjednosti izvršavana nije bilo moguće zamijeniti izrečenu mjeru bezbjednosti blažom mjerom na slobodi jer nije imao odgovarajući prihvat u Srbiji, a do njegov- og transfera u matičnu državu gdje bi izrečenu mjeru bezbjednosti izdržavao u odgovarajućoj ustanovi u Bosni i Hercegovini nije došlo ni poslije duže od 10 go- dina, jer takva ustanova prema odgovorima pravosudnih organa Bosne i Herce- govine ne postoji, odnosno nadležni organi ne znaju gdje mogu da ga smjeste. Na taj način došlo je do kršenja ljudskih prava osuđenog u pogledu slobode kretanja, ali i brojnih drugih prava koja mu pripadaju kao osuđenom licu u krivičnom pos- tupku s obzirom da njegova država ne preduzima odgovarajuće korake u skladu sa međunarodno prihvaćenim obavezama.","PeriodicalId":211628,"journal":{"name":"ARHIV ZA PRAVNE I DRUŠTVENE NAUKE","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122204431","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}