A. Məmmədbəyli, S. İsmayılova, I. B. Rəhimova, S. T. Bədəlova, S. E. Әliyeva
{"title":"Erkәn başlanğıclı dağınıq skleroz","authors":"A. Məmmədbəyli, S. İsmayılova, I. B. Rəhimova, S. T. Bədəlova, S. E. Әliyeva","doi":"10.28942/nnj.v1i15.272","DOIUrl":"https://doi.org/10.28942/nnj.v1i15.272","url":null,"abstract":"Dağınıq skleroz sinir sisteminin xroniki proqressivləşən xəstəliyi olub, demielinizasiya ilə və polimorf klinik simptomlarla xarakterizə olunur. Daha çox gənc və orta yaşlı insanlarda təsadüf edilsə də, 1,85% hallarda uşaq yaşlarında da başlaya bilər. Təqdim edilmiş klinik hadisə uşaq yaşda dağınıq sklerozun başlanmasına həsr edilmişdir.","PeriodicalId":18831,"journal":{"name":"NATIONAL JOURNAL OF NEUROLOGY","volume":"65 3 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90110296","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
N. R. Quliyeva, R. Y. Məmmədova, N. Y. Məmmədova, M. S. Qaraxanova
{"title":"Оценка психического и соматического здоровья детей и подростков из неблагополучных семей","authors":"N. R. Quliyeva, R. Y. Məmmədova, N. Y. Məmmədova, M. S. Qaraxanova","doi":"10.28942/nnj.v1i15.271","DOIUrl":"https://doi.org/10.28942/nnj.v1i15.271","url":null,"abstract":"Изучено состояние здоровья детей и подростков 612 лет и их психологические характеристики в зависимости от характера социальной адаптации. У подростков из неблагополучных семей преобладают демонстративный, застревающий и возбудимый типы акцентуации характера. Они чаще имеют отклонения физического развития, сочетающиеся с опережением биологического возраста и высокими темпами полового развития. У них выявлены отклонения в состоянии здоровья, связанные с социальными факторами: бóльшая частота инфекционных заболеваний, болезней органов пищеварения, дыхания и кровообращения, нервной и мочеполовой системы. Таким образом, для полного восстановления здоровья таких детей, кроме лечения соматических заболеваний, необходима психологическая и психотерапевтическая помощь.","PeriodicalId":18831,"journal":{"name":"NATIONAL JOURNAL OF NEUROLOGY","volume":"37 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81268296","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
A. Olthof, S. Stonehouse, R. Shiraliyeva, R. Aliyev, F. A. Boer, P. V. Ooijen, F. С. Nəsirova
{"title":"Medical knowledge exchange by crosscultural education projects: a practical approach based on a structured qualitative analysis of radiology teaching in Azerbaijan","authors":"A. Olthof, S. Stonehouse, R. Shiraliyeva, R. Aliyev, F. A. Boer, P. V. Ooijen, F. С. Nəsirova","doi":"10.28942/nnj.v1i15.266","DOIUrl":"https://doi.org/10.28942/nnj.v1i15.266","url":null,"abstract":"In 2015, the World Health Organization announced its Sustainable Development Goals. This agenda contributes to reducing inequity in healthcare and improving health. In a world with major differences between countries, the following question should be asked: How can healthcare professionals in general (and radiologists in particular) from highincome countries (HIC) and lowand middleincome countries (LMIC) work together to improve global health? The purpose of this paper is to evaluate several recent crosscultural educational efforts in radiology in Azerbaijan and to formulate practical recommendations for radiology education and medical education in general carried out in LMICs by volunteers from HICs. Methods. From a series of four consecutive education projects, we analyzed the evaluation forms of two of the sessions. Furthermore, we evaluated all four education projects by systematic comparison and reflection on 21 items in the categories Background Information, People, and Practice. Results. To all items in the list, a reflection was added that included viewpoints from both visiting and host professionals. The evaluation forms demonstrated that the third education project with practical radiology content was valued higher than the fourth education project on quality management. The participants of both education projects would recommend projects like these to their own colleagues. We formulated recommendations for shortterm crosscultural education projects based on the systematic evaluation, the reflection, and the evaluation forms. Conclusion. This systematic evaluation of serial crosscultural radiology education efforts in Azerbaijan fills a gap in global health research. It is an example of evidencebased crosscultural teaching, and it identified recommendations for future projects. A key finding is the importance of serving the host country’s professionals by carefully assessing their needs. Educational efforts should be seen in the broader context of healthcare development.","PeriodicalId":18831,"journal":{"name":"NATIONAL JOURNAL OF NEUROLOGY","volume":"272 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75778399","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
R. К. Şirəliyeva, N. Quliyeva, X. I. Həsənov, A. Zeynalov, D. M. Әliyeva, R. R. Әliyev
{"title":"Arterial hipertenziyalı xәstәlәrdә ümumi yuxu arteriyasının intimamedia kompleksinin qalınlığı kardiovaskulyar xәstәliklәrin prediktoru kimi","authors":"R. К. Şirəliyeva, N. Quliyeva, X. I. Həsənov, A. Zeynalov, D. M. Әliyeva, R. R. Әliyev","doi":"10.28942/nnj.v1i15.269","DOIUrl":"https://doi.org/10.28942/nnj.v1i15.269","url":null,"abstract":"Arterial hipertenziya (AH) ürəkdamar xəstəliklərinin əsas risk amillərindən biridir. Son dövrlərdə arteriyaların aterosklerotik zədələnməsini öyrənmək və zədələnmənin həcmi və dərəcəsi haqqında dəqiq məlumat əldə etmək ücün ultrasəs müayinə (USM) üsulundan geniş istifadə olunur. USM üsulu ilə aşkarlanan intimamedia kompleksinin (İMK) qalınlığı insult və miokard infarktının proqnozu haqqında məlumat verir. Problemin aktuallığını nəzərə alaraq, təqdim edilən məqalənin məqsədi AH olan xəstələrdə İMKnin qalınlığınını vəziyyəti ilə aparılan antihipertenziv terapiyanın keyfiyyətini qiymətləndirmək olmuşdur.Tədqiqatın material və metodları. Tədqiqat Akademik M.Mirqasımov adına Respublika Klinik Xəstəxanasının II sinir şöbəsinin bazasında aparılmışdır. Müayinəyə 60 AHsı olan xəstə daxil edilmişdir. Xəstələrin yaşı 5080 yaş arasında olmuşdur. Xəstələrin 34ü qadınlardan və 26sı kişilərdən ibarət olmuşdur. Kişilərin orta yaşı 66,2±15,9 yaş, qadınların isə 67,1±14,8 yaş təşkil etmişdir. AHnin müddəti orta hesabla 15,6±4,9 il təşkil etmişdir. Tədqiqatın nəticələri. Aparılan müayinələrin nəticələrinə əsasən ümumi yuxu arteriyasının (ÜYA) aterosklerotik dəyişiklikləri (İMKnin qalınlığı 0,9 mmdən çox) AHsı olan xəstələrin 51 nəfərində (86,6±5,6%) müşahidə olunmuşdur. İMKnin qalınlığının diffuz artması (>1,3) AH olan xəstələrin yarısından çoxunda (31 nəfərində) müşahidə olunmuşdur (52,6±4,8%). Anamnezdə AHnınmüddəti İMKnin qalınlığına öz təsirini göstərmişdir. 1 ilə qədər olan müddətdə İMKnin qalınlığının artmasının statistik dürüst nəticələri qeyd olunmamışdır (1,0±0,2 mm). AHnın anamnezin müddəti 5 ilə qədər olan xəstələrdə İMQnin artması daha güclü olmuşdur – 1,24±1,1 mm. AHnın anamnezin müddəti 10 ildən çox olan xəstələrdə İMKnin qalınlığı 1,3±1,4 mm təşkil etmişdir. Korelyasion analizin aparılması İMKnin qalınlığının artması ilə hipertenziv anamnezin müddəti arasında güclü əlaqənin olmasını sübut etmişdir (r=0,203). Yekun. AH olan xəstələrdə İMKnin qalınlığının artması aparılan müalicənin qeyriadekvat olmasını subut edir. Bu da kardiovaskulyar xəstəliklərin riskini artırır. Müştərək xəstəlikləri olan pasiyentlərdə ÜYAnın dəyişiklikləri təkcə AHsı olanlarla müqayisədə özünü daha güclü biruzə verir. 2ci tip şəkərli diabet və AH olan xəstələrdə müxtəlif risk amilləri – şəkərli diabetin müddəti, ac qarına qlikemiya,visseral piylənmə, yüksək sıxlıqlı lipoproteinlərin aşağı səviyyəsi İMKnin qalınlığının artmasına ciddi təsir göstərir.","PeriodicalId":18831,"journal":{"name":"NATIONAL JOURNAL OF NEUROLOGY","volume":"37 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85499581","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Vertebrogen radikulopatiyaların fizioterapevtik üsullarla kompleks müalicә vә reablitasiyasında impulslu cәrәyanla fәqәrә sütununun dartılması üsulunun tәtbiqi","authors":"Ә. V. Musayev, P. Y. Axundov","doi":"10.28942/nnj.v1i15.267","DOIUrl":"https://doi.org/10.28942/nnj.v1i15.267","url":null,"abstract":"Təqdim edilmiş məqalədə vertebrogen bel radikulopatiyalı xəstələrin kompleks müalicə və reabilitasiyasında interferension cərəyanla fəqərə sütununun dartılması üsulunun klinikneyrofizioloji əsasları öyrənilmişdir. Tədqiqat yaşı 2269 olan 97 xəstə üzərində aparılmışdır. Xəstələr 3 qrupa bölünmüşdür. I qrupa daxil olan 33 xəstə interferension cərəyanla, II qrupa daxil olan 32 xəstə fəqərə sütununun dartılması ilə, III qrupa daxil olan xəstələr eyni gündə interferension cərəyan və fəqərə sütununun dartılması ilə müalicə olunmuşdur. Müalicə kursu 10 gün təşkil etmişdir. Xəstələr bir sıra klinik və neyrofizioloji (ENMQ) testlərin köməyi ilə tədqiq olunmuşdur. Sübut olunmuşdur ki, təqdim olunan müalicə kompleksi xəstəliyin klinik gedişatına müsbət təsir göstərir, ağrının intensivliyinin və klinik təzahürlərin reqressiyası fonunda həyat keyfiyyəti göstəricilərinin yaxşılaşması müşahidə olunur. Müəyyən olunmuşdur ki, interferensterapiya və fəqərə sütunu dartılmasının kombinasiyalı müalicəvi təsirinin əsasında neyromotor aparatın afferent və efferent yollarında baş verən yaxşılaşma durur.","PeriodicalId":18831,"journal":{"name":"NATIONAL JOURNAL OF NEUROLOGY","volume":"13 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84323322","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sistemli iltihab zamanı beyin qabığı damarlarının histoloji vә elektron mikroskopik quruluş xususiyyәtlәri","authors":"G. M. Әyyubova, E. K. Qasımov","doi":"10.28942/nnj.v1i15.270","DOIUrl":"https://doi.org/10.28942/nnj.v1i15.270","url":null,"abstract":"Beyin qabığı damarlarının struktur xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi məqsədi ilə ağ siçovullarun quyruq venasına təmizlənmiş lipopolisaxarid (1 mq/kq) yeridilərək kəskin iltihab modeli yaradılmışdır. Beyin qabığından əldə edilmiş kriostat, eləcə də yarımvə ultranazik kəsiklər müvafiq olaraq işıq və elektron mikroskopları vasitəsilə tədqiq olunmuşdur. Eksperimental heyvanlarda subaraxnoidal və subpial sahələrdə yerləşən damarların mənfəzinin daralması, kortikal arteriolaların ətrafında perivaskulyar sahələrin genişlənməsi, mikrosirkulyasiya damarlarında hematoensefalik baryerin tamlığının pozulması əlamətləri aşkar edilmişdir.","PeriodicalId":18831,"journal":{"name":"NATIONAL JOURNAL OF NEUROLOGY","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75550360","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Neonatal qıcolmalarda qlikemik vә mineral hemostazın sәciyyәlәri","authors":"A. Q. Səfərova","doi":"10.28942/nnj.v1i15.268","DOIUrl":"https://doi.org/10.28942/nnj.v1i15.268","url":null,"abstract":"Təqdim edilmiş məqalə neonatal qıcolmaların etiopatogenetik mexanizmində qlikemik və mineral hemostazın disbalansına həsr edilmişdir. Tədqiqatın məqsədi neonatal qıcolmalı xəstələrdə qlikemik və mineral hemostazın vəziyyətinin qiymətləndirilməsi olmuşdur. Tədqiqatın material və metodları. Tədqiqata 73 neonatal qicolması olan xəstə cəlb edilmişdir. Bütün xəstələrdə qanda qlükoza, natrium, kalium, maqnezium və kalsiumun səviyyəsi təyin edilmişdir. Tədqiqatın nəticələri. Neonatal qıcolması olan xəstələrin 34,3±5,6%də hipoqlikemiya, 34,3±5,6%də hipokalsiemiya, 9,6±3,1%də hipomaqneziemiya, 11,0±3,7%də hipokalsiemiya və hipomaqneziemiyanın müştərək olması, 11,0±3,7%də hiponatriemiya, 6,9±3,0%də hiperkaliemiya və hipokaliemiya və 4,1±2,3%də hipernatriemiya aşkarlanmışdır. Yekun. Neonatal qıcolmaların səbəbindən asılı olaraq, qlikemik və mineral hemostazın xarakteristikası dəyişir.","PeriodicalId":18831,"journal":{"name":"NATIONAL JOURNAL OF NEUROLOGY","volume":"22 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83717535","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Эпилепсия при детском церебральном параличе","authors":"Ş. I. Mahalov, A. K. Məmmədbəyli, M. R. Tağıyeva","doi":"10.28942/nnj.v1i15.265","DOIUrl":"https://doi.org/10.28942/nnj.v1i15.265","url":null,"abstract":"В данной статье представлен обзор литературы по актуальным проблемам у пациентов с детским церебральным параличом и эпилепсией. Эпилепсия у таких детей характеризуется более ранним дебютом, низкой частотой генерализованных приступов, а также применением нескольких противоэпилептических препаратов и фармакорезистентностью. Сочетание церебрального паралича и эпилепсии оказывает негативное влияние на прогноз заболеваний, усиливает двигательные, когнитивные, речевые и интеллектуальные нарушения, ограничивает объем необходимой реабилитации и ведет к утяжелению эпилептического процесса, являясь одним из факторов резистентности к антиэпилептическим препаратам.Церебральный паралич и эпилепсия, являясь частыми причинами детской инвалидности, имеют негативные социальные последствия, способствуя снижению качества жизни пациентов и их семей. Таким образом, у детей с церебральным параличом наблюдается широкий спектр форм эпилепсии: такие как тяжелые формы в раннем возрасте с умственной отсталостью, частые приступы, а также доброкачественные формы с более поздним началом, редкие приступы, не влияющие на интеллект. В настоящее время недостаточно данных о распространенности эпилептического синдрома у пациентов с церебральным параличом, факторах, способствующих его увеличению, возрасту приступов, влиянии церебрального паралича на проявления эпилепсии, прогнозе и оптимальных подходах к лечению. Эти обстоятельства указывают на актуальность изучения эпилепсии у больных детским церебральным параличом и требуют дальнейшего исследования.","PeriodicalId":18831,"journal":{"name":"NATIONAL JOURNAL OF NEUROLOGY","volume":"46 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87655721","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Роль патогенетических механизмов в формировании патологии центральной нервной системы перинатального периода у недоношенных детей","authors":"T. A. Əsədova","doi":"10.28942/nnj.v1i15.263","DOIUrl":"https://doi.org/10.28942/nnj.v1i15.263","url":null,"abstract":"В статье рассматриваются патогенетические механизмы формирования патологии перинатального периода, их роль в возникновении как гипоксических, так и воспалительных процессов у недоношенных детей. Согласно данным литературы за последние годы, головной мозг недоношенного ребенка не является совершенной системой защиты от возникновения гипоксических и воспалительных процессов. В статье приведены характерные особенности строения головного мозга недоношенных детей в зависимости от гестационного возраста, в сравнении с доношенными. Считается, что инфекционные и неинфекционные патологические процессы, происходящие в фетоплацентарной системе, непосредственно влияют на эмбриональное развитие плода, в результате чего, патологическому воздействию чаще всего подвержен головной мозг.","PeriodicalId":18831,"journal":{"name":"NATIONAL JOURNAL OF NEUROLOGY","volume":"23 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86024008","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
F. Ә. Quliyev, S. S. İsmayılova, I. M. Quliyeva, R. R. Әliyev, N. M. Quliyeva, D. I. Qaxramanova
{"title":"Побочные эффекты генноинженерных биологических препаратов при лечении иммуновоспалительных заболеваний","authors":"F. Ә. Quliyev, S. S. İsmayılova, I. M. Quliyeva, R. R. Әliyev, N. M. Quliyeva, D. I. Qaxramanova","doi":"10.28942/nnj.v1i15.264","DOIUrl":"https://doi.org/10.28942/nnj.v1i15.264","url":null,"abstract":"В представленной обзорной статье речь идет о нежелательных реакциях, связанных с применением новой группы препаратов, получивших название генноинженерные биологические препараты (ГИБП). Рассмотрены побочные реакции, возникающие на фоне применения отдельных ГИБП.","PeriodicalId":18831,"journal":{"name":"NATIONAL JOURNAL OF NEUROLOGY","volume":"61 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-10-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83891845","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}