{"title":"Jews and the Jewish Question in the Kiev General Governors’ Reports in 1864–1878","authors":"Jacek Legieć","doi":"10.17951/f.2021.76.155-179","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/f.2021.76.155-179","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":152523,"journal":{"name":"Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia","volume":"34 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129829164","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Obstetric Care and the Chances of Survival of Newborns in the Poviats of Galicia at the End of the 19th Century","authors":"Sabina Rejman","doi":"10.17951/f.2021.76.129-153","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/f.2021.76.129-153","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":152523,"journal":{"name":"Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia","volume":"81 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123397704","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Russian Military Presence and Colonisation of Zaporizhian Host (Orel-Samara Region) in the Age of New Sich (1734–1775)","authors":"Oleksandr Sukhomlyn","doi":"10.17951/f.2019.74.183-212","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/f.2019.74.183-212","url":null,"abstract":"Bazując na podejściu mikrohistorycznym, rozpatrzono ogólny przebieg zasiedlania regionu i proces tworzenia słobód przy rosyjskich twierdzach oraz wysiłki kolonizacyjne (państwowe, prywatne) podejmowane przez administrację rosyjską. Analiza dokumentów dotyczących spisu ludności świadczy o zasadniczym wpływie właśnie elity zaporoskiej, a nie rosyjskich twierdz na proces zasiedlania Zaporoża w latach 40. i 60. XVIII w. Próby opanowania słobód przy twierdzach przez rosyjską administrację oraz próby rozszerzenia władzy na poddanych zaporoskich się nie powiodły.","PeriodicalId":152523,"journal":{"name":"Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia","volume":"24 2","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114050227","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Prawosławny sobór żeńskiego monasteru w Turkowicach w latach 1906–1929","authors":"S. Dmitruk","doi":"10.17951/f.2019.74.213-234","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/f.2019.74.213-234","url":null,"abstract":"W artykule zostały opisane dzieje prawosławnego soboru w żeńskim monasterze w Turkowicach w latach 1906–1929. Za pomocą metody studium przypadku omówiono przyczyny powstania i budowę cerkwi w 1906 r. oraz jej rozbiórkę w 1929 r. Podstawą tekstu są źródła z archiwów w Lublinie i we Lwowie. Klasztor w Turkowicach odgrywał ważną rolę w życiu prawosławnych mieszkańców Królestwa Polskiego na początku XX w. Okresy przed I wojną światową i Wielką Wojną oraz lata 1918–1929 umożliwiają analizę polityki wyznaniowej Rosji i Polski wobec społeczności prawosławnej w rejonie Hrubieszowa. Analiza wpisuje się w dalszą perspektywę badawczą związaną z losami prawosławia, głównie z nierozpoznanym dostatecznie w polskiej nauce wątkiem życia monastycznego w Turkowicach na początku XX w.","PeriodicalId":152523,"journal":{"name":"Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129890648","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Księga sądowa wsi Wysoka k. Łańcuta 1665–1792, wstęp i oprac. A. Techmański, Kraków 2017 („Bibliotheca Iagiellonica. Fontes et Studia”, t. 31), ss. 231","authors":"Małgorzata Kołacz-Chmiel","doi":"10.17951/F.2018.73.181-185","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/F.2018.73.181-185","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":152523,"journal":{"name":"Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia","volume":"29 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-05-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116586883","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Europejczycy jako obcy. Relacje pomiędzy Zachodem a czagataidzkim imperium Tamerlana na przełomie XIV i XV w. – przyczynek do badań nad znaczeniem Embajada a Tamorlán w relacjach pomiędzy christianitas latina a Mongołami","authors":"Łukasz Burkiewicz","doi":"10.17951/F.2018.73.83-103","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/F.2018.73.83-103","url":null,"abstract":"Celem niniejszego opracowania nie jest przedstawienie całościowego spojrzenia na relacje pomiędzy światem cywilizacji łacińskiej, christianitas latina, a światem Mongołów oraz ich dziedzictwa w Azji Środkowej i Wschodniej, lecz opisanie kontaktów przedstawicieli świata zachodnioeuropejskiego z imperium Czagataidów, stworzonego przez Tamerlana, które miały miejsce w przededniu bardzo ważnej dla studiów historycznych i kulturowych wyprawy kastylijskich posłów do Samarkandy. W latach 1403–1406 hidalgo Ruy González de Clavijo, poseł króla Kastylii oraz Léonu Henryka III (1390–1406), w imieniu swojego władcy odbył misję dyplomatyczną na dwór Tamerlana w Samarkandzie. Relacja z tej podróży – Embajada a Tamorlán, będąca najstarszą kastylijską narracją z podróży, została wydana w XVI w. jako jeden z elementów budujących wizerunek imperium hiszpańskiego Filipa II Habsburga. W kontekście panowania Tamerlana – znanego zarówno z okrucieństwa, jak i niesłychanych sukcesów w podboju olbrzymich obszarów Azji Środkowej, Iranu, Iraku i Zakaukazia – na baczną uwagę zasługują nieliczne świadectwa Europejczyków, którzy dotarli na tereny podbite przez tego władcę i trafili na jego dwór. Przykładem takiego świadectwa jest Embajada a Tamorlán, którego autor, będąc gościem Tamerlana, miał swobodny dostęp do życia codziennego mieszkańców imperium i samego władcy, dzięki czemu pozostawił bardzo dokładny opis timurydzkiego państwa. Jego relacja zawiera niezwykle barwny i interesujący przegląd zwyczajów oraz kultury dworskiej, politycznej i społecznej w stolicy państwa Tamerlana i na jego dworze.","PeriodicalId":152523,"journal":{"name":"Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia","volume":"46 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-05-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133389756","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kazimierz Juszczakowski – zapomniany pedagog","authors":"Małgorzata Surmacz, G. Gładyszewski","doi":"10.17951/F.2018.73.163-178","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/F.2018.73.163-178","url":null,"abstract":"Kazimierz Juszczakowski (1884–1969) – pedagog, pracownik oświaty, nauczyciel w lubelskich szkołach średnich, działacz harcerski. Uczył przedmiotów ścisłych. Przez lata zawodowo związany był z tzw. Szkołą Lubelską (późniejszym Prywatnym Męskim Gimnazjum im. Stefana Batorego) – jedną z najstarszych polskich szkół prywatnych powstałych w okresie zaborów. Opiekował się szkolną drużyną harcerską im. Zawiszy Czarnego. Był autorem wspomnień o wychowankach poległych w walkach o niepodległość Polski. Znany i ceniony w lubelskim środowisku kultury w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Po II wojnie światowej skazany na zapomnienie.","PeriodicalId":152523,"journal":{"name":"Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia","volume":"47 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-05-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127576462","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Lwowscy skrzypkowie pochodzenia żydowskiego w opinii dziennikarzy i krytyków muzycznych w Polsce międzywojennej","authors":"Kinga Fink","doi":"10.17951/F.2018.73.139-159","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/F.2018.73.139-159","url":null,"abstract":"W międzywojennym Lwowie działało wielu znakomitych skrzypków pochodzenia żydowskiego, którzy aktywnie włączali się w polskie życie muzyczne jako soliści, kameraliści, dyrygenci, członkowie orkiestr oraz pedagodzy. Uczestniczyli nie tylko w życiu koncertowym miasta, występowali bowiem również na polskich i zagranicznych scenach muzycznych i dokonywali nagrań dla Polskiego Radia. Do najwybitniejszych żydowskich skrzypków-wirtuozów związanych ze Lwowem w tym czasie należeli: Robert Perutz, Feliks Eyle i Bronisław Gimpel. Problem sformułowany w tytule niniejszego opracowania dotyczy stosunku krytyków muzycznych („elit”) do lwowskich muzyków żydowskiego pochodzenia („obcych”) w okresie międzywojennym, tj. w latach narastania w Polsce antysemityzmu i nacjonalizmu.","PeriodicalId":152523,"journal":{"name":"Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia","volume":"24 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-05-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125740552","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"„Co za czasy!… Chamy taki miód piją! Boże, Ty to widzisz i nie grzmisz?”. O deprecjacji Kozaków przez szlachtę Rzeczypospolitej w okresie powstania Chmielnickiego","authors":"M. Drozdowski","doi":"10.17951/F.2018.73.65-82","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/F.2018.73.65-82","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy problemu deprecjacji Kozaka zaporoskiego przez szlachtę Rzeczypospolitej Obojga Narodów podczas powstania prowadzonego przez Bohdana Chmielnickiego. Szczegółowa analiza dotyczyła takich źródeł, jak korespondencja, uchwały parlamentów polskich, wspomnienia, poezja okolicznościowa, które wyraźnie wskazują na występowanie wśród szlachty tendencji do identyfikowania Kozaków z chłopami, a tym samym ich dojścia do buntu chłopskiego. Podjęto również kwestie związane z deprecjacją przywódcy powstania – Chmielnickiego, postrzeganego przez szlachtę Rzeczypospolitej jako chłopa. Podkreślono, że tendencja do deprecjacji Kozaka wśród szlachty Rzeczypospolitej Obojga Narodów podczas powstania Chmielnickiego wzmocniła jej przekonanie o tym, że wydarzenia 1648 r. były niczym innym, jak buntem poddanych – chłopów, skierowanym głównie przeciwko porządkowi gospodarczemu Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Identyfikując Kozaków z ludnością niskiej klasy i postrzegając ich jako chłopów, traperów, niewolników i prostaków, szlachta była świadoma swojej narodowej władzy państwowej lub nawet większych ambicji politycznych i była przekonana, że kierowały nimi przede wszystkim niskie motywy, takie jak żądza krwi, zniszczenie, a nawet pragnienie bogactwa i władzy.","PeriodicalId":152523,"journal":{"name":"Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia","volume":"78 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-05-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127643309","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Stereotypy – literatura – polityka. Jan (Iwan) Mazepa w polskim przekazie","authors":"T. Chynczewska-Hennel","doi":"10.17951/F.2018.73.105-117","DOIUrl":"https://doi.org/10.17951/F.2018.73.105-117","url":null,"abstract":"Jan (Iwan) Mazepa-Kołodyński (około 1639–1709) to postać znana głównie pisarzom, poetom, malarzom i kompozytorom. Mazepa, początkowo związany z Janem Kazimierzem, a następnie z hetmanem prawobrzeżnej Ukrainy Doroszenką, zwrócił się do Piotra I. W latach 1687–1708 był hetmanem kozackim lewego brzegu Ukrainy. Powrót Mazepy do Polski nastąpił po wojnie Rosji ze Szwecją. Mazepa starał się odłączyć Ukrainę od Rosji. Nawiązał kontakt z obozem Stanisława Leszczyńskiego. Klęska Karola XII w Połtawie (8 sierpnia 1609 r.) Była końcem marzenia hetmana o wolnej Ukrainie. Dla Rosji i rosyjskiego Kościoła prawosławnego przez długi czas był symbolem zdrajcy, co miało wpływ na rosyjską historiografię. Dla współczesnej Ukrainy Iwan Mazepa jest bohaterem narodowym. W polskich mediach, z wyjątkiem relacji Jana Chryzostoma Paska i części starszej historiografii, obraz Mazepy jest obiektywny i raczej pozytywny. W artykule omówiono opinie i oceny w dzienniku Paska i dramacie Juliusza Słowackiego. Podano przykłady słowa „mazepa” w mowie potocznej. Z historiografii polskiej wspomniano polskich historyków, w tym: Józefa Feldmana, Jana Perdenia, Józefa Andrzeja Gierowskiego, Wiesława Majewskiego, Władysława Andrzeja Serczyka, Zbigniewa Wójcika i innych. W konkluzji autorka stwierdza, że nie ma książki biograficznej o Mazepie. Czeka on wciąż na właściwego historyka i należy mieć nadzieję, że uwzględni on zjawisko złego wpływu wszystkich tendencji politycznych na obiektywność historyczną.","PeriodicalId":152523,"journal":{"name":"Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-05-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132112691","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}