Europejczycy jako obcy. Relacje pomiędzy Zachodem a czagataidzkim imperium Tamerlana na przełomie XIV i XV w. – przyczynek do badań nad znaczeniem Embajada a Tamorlán w relacjach pomiędzy christianitas latina a Mongołami

Abstract

Celem niniejszego opracowania nie jest przedstawienie całościowego spojrzenia na relacje pomiędzy światem cywilizacji łacińskiej, christianitas latina, a światem Mongołów oraz ich dziedzictwa w Azji Środkowej i Wschodniej, lecz opisanie kontaktów przedstawicieli świata zachodnioeuropejskiego z imperium Czagataidów, stworzonego przez Tamerlana, które miały miejsce w przededniu bardzo ważnej dla studiów historycznych i kulturowych wyprawy kastylijskich posłów do Samarkandy. W latach 1403–1406 hidalgo Ruy González de Clavijo, poseł króla Kastylii oraz Léonu Henryka III (1390–1406), w imieniu swojego władcy odbył misję dyplomatyczną na dwór Tamerlana w Samarkandzie. Relacja z tej podróży – Embajada a Tamorlán, będąca najstarszą kastylijską narracją z podróży, została wydana w XVI w. jako jeden z elementów budujących wizerunek imperium hiszpańskiego Filipa II Habsburga. W kontekście panowania Tamerlana – znanego zarówno z okrucieństwa, jak i niesłychanych sukcesów w podboju olbrzymich obszarów Azji Środkowej, Iranu, Iraku i Zakaukazia – na baczną uwagę zasługują nieliczne świadectwa Europejczyków, którzy dotarli na tereny podbite przez tego władcę i trafili na jego dwór. Przykładem takiego świadectwa jest Embajada a Tamorlán, którego autor, będąc gościem Tamerlana, miał swobodny dostęp do życia codziennego mieszkańców imperium i samego władcy, dzięki czemu pozostawił bardzo dokładny opis timurydzkiego państwa. Jego relacja zawiera niezwykle barwny i interesujący przegląd zwyczajów oraz kultury dworskiej, politycznej i społecznej w stolicy państwa Tamerlana i na jego dworze.