{"title":"Yaman Kouli, Dolny Śląsk 1936–1956. Szybki rozwój i nieudana odbudowa. Wpływ wiedzy na produkcję przemysłową, przekład Tomasz Dominiak, Biblioteka Humanisty, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2018, s. 315","authors":"Jakub Tyszkiewicz","doi":"10.26774/RZZ.314","DOIUrl":"https://doi.org/10.26774/RZZ.314","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":112651,"journal":{"name":"Rocznik Ziem Zachodnich","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121149167","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Antykomunistyczne organizacje młodzieżowe działające we Wschowie w okresie stalinowskim","authors":"M. Podemski","doi":"10.26774/rzz.271","DOIUrl":"https://doi.org/10.26774/rzz.271","url":null,"abstract":" \u0000W artykule przedstawiono dwie antykomunistyczne organizacje młodzieżowe działające na terenie Wschowy na początku lat 50. XX w. Były to: Młodzieżowe Siły Zbrojne oraz grupa Bogdana Müllera, określana w aktach wschowskiego Urzędu Bezpieczeństwa jako Związek Tajnych Agentów. Ukazano pochodzenie społeczne i geograficzne członków obu organizacji, motywy i inspiracje ich antysystemowego zaangażowania, a także działania podejmowane w ramach funkcjonowania obu grup. W ostatniej części artykułu przedstawiono natomiast przyczyny zaprzestania działalności, stopień rozpracowania obu organizacji przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego we Wschowie oraz losy tej grupy młodych konspiratorów, która ostatecznie zostanie aresztowana i skazana przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Zielonej Górze. Podstawą źródłową artykułu są akta PUBP we Wschowie, WSR w Zielonej Górze oraz relacje kilku świadków historii, m.in. Jerzego Bertholda – pomysłodawcy powołania Młodzieżowych Sił Zbrojnych, czy Stanisława Bartkowiaka – najbliższego kolegi Bogdana Müllera.","PeriodicalId":112651,"journal":{"name":"Rocznik Ziem Zachodnich","volume":"30 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133143697","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wydarzenia Marca 1968 roku w pamięci i edukacji historycznej, red. Anna Gołębiowska i Małgorzata Świder, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2017, s. 133","authors":"Zbigniew Bereszyński","doi":"10.26774/RZZ.247","DOIUrl":"https://doi.org/10.26774/RZZ.247","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":112651,"journal":{"name":"Rocznik Ziem Zachodnich","volume":"13 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114609873","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Dokumenty z Archiwum Państwowego w Opolu dotyczące pobytu w 1945 r. wojsk radzieckich w Nysie","authors":"E. Dawidejt-Drobek","doi":"10.26774/rzz.270","DOIUrl":"https://doi.org/10.26774/rzz.270","url":null,"abstract":"Opracowanie źródłowe zawiera 97 dokumentów archiwalnych dotyczących pobytu wojsk radzieckich w Nysie. Dokumenty pochodzą z Archiwum Państwowego w Opolu i dotyczą relacji zarówno urzędowych (na szczeblu władz lokalnych oraz radzieckiej komendantury), jak i pomiędzy żołnierzami Armii Czerwonej a ludnością cywilną. Są to m.in.: protokoły zebrań urzędników lokalnego szczebla z komendantem wojennym miasta, raporty i skargi składane na wrogie działania żołnierzy radzieckich, korespondencja Zarządu Miejskiego i Starostwa Powiatowego z komendanturą wojenną, Urzędem Wojewódzkim Śląsko-Dąbrowskim oraz innymi instytucjami, notatki służbowe, protokoły przekazania mienia przez wojsko radzieckie opuszczające Nysę. Pierwszy dokument opatrzony jest datą 17 V 1945 r., ostatni zaś datowano 8 X 1946 r.","PeriodicalId":112651,"journal":{"name":"Rocznik Ziem Zachodnich","volume":"89 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115021228","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wybór tekstów ilustrujących proces przemian nazewniczych w latach 1945–1950 na Śląsku","authors":"M. Choroś","doi":"10.26774/RZZ.232","DOIUrl":"https://doi.org/10.26774/RZZ.232","url":null,"abstract":"Ze względów pragmatycznych, emocjonalnych oraz państwotwórczych niezwłocznie po zakończeniu działań wojennych przystąpiono do zmiany niemieckich nazw miejscowości i ulic. Repolonizacja i polonizacja nazewnictwa w początkowym okresie przebiegała żywiołowo i wielotorowo. Sytuację uporządkowała powołana 6 stycznia 1946 r. Komisja Ustalania Nazw Miejscowości. Cytowane źródła przedstawiają proces przemian nazewniczych w pierwszych latach powojennych oraz motywacje tworzenia nowych nazw, zasady, którymi kierowano się przy ustalaniu nazw urzędowych. Ponadto ukazują udział mieszkańców w kreowaniu nowych nazw oraz przywiązanie do nazw znanych, „swojskich”.","PeriodicalId":112651,"journal":{"name":"Rocznik Ziem Zachodnich","volume":"38 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124728940","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Rejonowy Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Praw w Szczecinku 1983–1987","authors":"Tomasz Ceglarz","doi":"10.26774/rzz.313","DOIUrl":"https://doi.org/10.26774/rzz.313","url":null,"abstract":"Artykuł przybliża działalność Rejonowego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Praw w niewielkim, 40-tysięcznym mieście położonym wówczas na terenie województwa koszalińskiego. Z dala od poważniejszych ośrodków naukowo-dydaktycznych, kulturalnych, przemysłowych, przy zaangażowaniu członków pierwszej „Solidarności”, ludzi bliskich Kościołowi katolickiemu i pomocy Ojców Redemptorystów z parafii pw. Ducha Św. w Szczecinku, powstała grupa, która w okresie stanu wojennego, w miarę swoich możliwości, niosła pomoc osobom internowanym, prześladowanym za poglądy polityczne i ich rodzinom. Wsparcie to miało szeroki wymiar: od pomocy finansowej, prawnej, po podtrzymywanie na duchu, opiekę psychologiczną oraz organizację wypoczynku letniego dla dzieci uwięzionych. Członkowie i sympatycy RKPOPWiP byli w stałej łączności z Biskupim Komitetem Pomocy w Koszalinie. Współpracowali też z opozycjonistami ze Złocieńca, którzy udzielali wsparcia internowanym w Wierzchowie Pomorskim. Po wyjeździe przewodniczącej Krystyny Oberdy-Bieleckiej do Kanady w 1986 r. aktywność komitetu znacząco osłabła. Natomiast w 1987 r., poza sporadycznymi akcjami pomocowymi w postaci „akcji letniej”, praktycznie ustała.","PeriodicalId":112651,"journal":{"name":"Rocznik Ziem Zachodnich","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126228972","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"German Jews in Jelenia Góra immediately After the End of the Second World War","authors":"Marek Szajda","doi":"10.26774/RZZ.298","DOIUrl":"https://doi.org/10.26774/RZZ.298","url":null,"abstract":"This article presents the history of German Jews, survivors of the Extermination period, in Jelenia Góra in the years 1945–1947, that is from the establishment of the Jewish committee just after the end of the Second World War until the disappearance of this community two years later. This is the story of a group composed of people liberated from concentration camps as well as hiding in their homeland, including the “Mischling”. In the text, different aspects of the functioning of the German Jewish population are discussed in the context of the influx of Polish Jews from the territories of central Poland and the USSR, their relations with the Central Committee of Jews in Poland and the Voivodeship (the term corresponding to ‘province’ in many countries; translator’s note) Jewish Committee in Wrocław, as well as the state administration. The most interesting issue is the problem of the legal and social status of Jews who were striving to be recognised as victims of the Third Reich on equal terms with others, in this case most of all Polish Jews. Finally, almost all German Jews left the city during the deportation of the German population.","PeriodicalId":112651,"journal":{"name":"Rocznik Ziem Zachodnich","volume":"30 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130597748","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Zarys dziejów energetyki dolnośląskiej w latach 1945–1989","authors":"Wiktor Krajniak","doi":"10.26774/rzz.238","DOIUrl":"https://doi.org/10.26774/rzz.238","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono dzieje dolnośląskiej energetyki w latach 1945–1989. W realiach gospodarki centralnie planowanej inwestycje energetyczne realizowane na tym terenie były odzwierciedleniem polityki energetycznej państwa. Jej naczelną zasadą była centralizacja wytwarzania energii w wielkich elektrowniach cieplnych i rozbudowa systemu linii energetycznych wysokich napięć, łączących cały kraj w jeden wielki ogólnokrajowy system. W latach 60. XX w. ogólną tendencją w państwowej energetyce była dywersyfikacja źródeł energii w kierunku węgla brunatnego i rozbudowa energetyki skojarzonej w postaci elektrociepłowni. W omawianym okresie na Dolnym Śląsku zbudowano wielką elektrownię Turów i wiele elektrociepłowni o znacznych mocach.","PeriodicalId":112651,"journal":{"name":"Rocznik Ziem Zachodnich","volume":"138 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121659444","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"„Akcja barakowa” na Warmii i Mazurach w latach 1945–1947","authors":"R. Tomkiewicz","doi":"10.26774/rzz.302","DOIUrl":"https://doi.org/10.26774/rzz.302","url":null,"abstract":"Jesienią 1945 r. zainicjowana została „akcja barakowa”, której celem było zdemontowanie na ziemiach przyłączonych i przetransportowanie na tereny ziem dawnych, poniemieckich, drewnianych baraków, w czasie wojny stanowiących zabudowę tworzonych przez okupantów obozów. O miejscu ich rozlokowania miały decydować lokalne urzędy ziemskie. Przeznaczone miały być dla osób, które swoje domostwa, wraz z dobytkiem, straciły w czasie wojny. W praktyce przenoszono nie tylko obiekty typowo obozowe, lecz także zabudowania gospodarcze, np. baraki stajenne lub magazynowe, które często trafiały do prywatnych przedsiębiorców i rolników, wykorzystujących je na przydomowe składziki. Jesienią 1946 r. w Ministerstwie Odbudowy uznano za bezzasadne kontynuowanie tej akcji, konkludując, że obiekty tego typu były „niepraktyczne, nieestetyczne i kosztowne”. Te baraki, których nie rozebrano, w kolejnych latach wykorzystywano przede wszystkim jako magazyny lub prowizoryczne pomieszczenia handlowe.","PeriodicalId":112651,"journal":{"name":"Rocznik Ziem Zachodnich","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127497078","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Adriana Merta-Staszczak, Niechciane dziedzictwo. Nieruchomości zabytkowe na Dolnym Śląsku w latach 1945–1989, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2018, s. 394","authors":"Agata Gabiś","doi":"10.26774/RZZ.306","DOIUrl":"https://doi.org/10.26774/RZZ.306","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":112651,"journal":{"name":"Rocznik Ziem Zachodnich","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126119877","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}