Hitit Sosyal Bilimler Dergisi最新文献

{"title":"Moda Tasarımı Eğitiminde Desen (Figür Çizimi) Dersinin Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi","authors":"B. Başaran","doi":"10.17218/hititsbd.1493910","DOIUrl":"https://doi.org/10.17218/hititsbd.1493910","url":null,"abstract":"Moda hem bir görsel kültür ürünü hem de görsel kültürden kaynağını alan, bireyin yaşamıyla iç içe olan, insan yaşamına dair estetik ve konforlu biçimler yaratmak için zamanın değişken süreçleriyle birlikte farklı görünümlerle karşımıza çıkan bir kavramdır. Modanın oldukça geniş yelpazesi moda eğitiminde çeşitliliği beraberine getirirken, moda ürünlerinin estetik biçimlerde üretilmesi sanat eğitimi gerekliliğini, doğru yöntemlerle üretilmesi teknik eğitimin gerekliliğini doğurmuştur. Moda tasarımı eğitimi, sanatsal ve mesleki teknik eğitimin doğru bir şekilde harmanlanarak öğrenciye verildiği bir tasarım eğitimi biçimidir. Mesleki ve teknik derslerin yanı sıra moda tasarımı eğitiminde, temel eğitim mantığı ile verilen sanat eğitimi, moda tasarımı öğrencisine verilen çok yönlü eğitim anlayışının sonucudur. Özellikle ilk yıllarda verilen sanat eğitimi temelli dersler, öğrencinin yaratıcılığını, özgünlüğünü, estetik bakış açısını ve estetik ifade biçimini geliştiren derslerdir. Bu derslerin en önemlilerinden olan Desen (Figür Çizimi) dersi öğrenciye görmeyi ve algılamayı öğreten, görüp algılayabildiklerini estetik bir biçimde ifade ederek dışsallaştırmasını sağlayan temel bir derstir. Bu ders ile estetik duyarlılık geliştirerek, gözlemleme ve biçimlendirme becerileri kazanan öğrenci, insan bedenini estetik ve fonksiyonel biçimde giydirmek üzere kurgulanan moda tasarımı programı için temel sanatsal eğitimini almış olmaktadır. Hissedilen bu ihtiyaç üzerine araştırılan bu makalede Desen (Figür Çizimi) dersinin moda tasarımı programı için önemi, yeri, işlenişi ve içeriği incelenerek, Selçuk Üniversitesi moda tasarımı öğrencilerinin ders hakkındaki görüş ve beklentileri ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Belirlenen programların üniversite web sitelerinde bulunan Bologna programları ve programda bulunan ders bilgi paketlerinden Desen (Figür Çizimi) dersinin moda tasarımı programındaki yeri ve içeriği belirlenmeye çalışılmıştır. Literatür araştırması ve nitel araştırma yöntemiyle yapılan çalışmada betimsel analiz kullanılmış, maksatlı örneklem grubuyla yapılan görüşmelerde yarı yapılandırılmış sorular kullanılmıştır. Araştırmada maksatlı seçilen örneklem grubunda yetenek sınavıyla alınan öğrenciler ve merkezi sınav sistemiyle alınan öğrenciler bulunmaktadır. Özellikle farklı dönemlerde ve gruplarda okuyan öğrencilere ulaşılmıştır. Bu yaklaşım biçimiyle bölüme daha önce çizim yaparak gelen öğrencilerle, üniversite öncesi çizim bilgisi olmayan öğrencilerin tarafsız görüşleri toplanıp betimsel analiz yapılarak kıyaslanmıştır. Türkiye’de bulunan lisans eğitimi düzeyi, moda tasarımı ile tekstil ve moda tasarımı bölümleri incelendiğinde bu bölümlerde temelde gerekli bir eğitim olan Desen (Figür Çizimi) dersine ve eğitimine dayanan özel yetenek sınavı ile veya tamamen genel teorik derslerin yer aldığı merkezi sınav sistemi ile veya portfolyo incelemesi ile öğrenci kabul ettikleri görülmüştür. Araştırmada görüşmelerden elde edilen bulgura göre hem yetenek sınavıyla he","PeriodicalId":507167,"journal":{"name":"Hitit Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"24 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-08-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141925503","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"İşletme Tarihi Üzerine Bibliyometrik Bir Çalışma 1991'den 2023'e Web of Science'daki Yayınların İncelenmesi","authors":"Mehmet Seyhan, Gökmen Durmuş, Özlem Yaşar Uğurlu, Yasin Bayar","doi":"10.17218/hititsbd.1438419","DOIUrl":"https://doi.org/10.17218/hititsbd.1438419","url":null,"abstract":"İşletmelerin zaman içindeki gelişimlerinin ve dinamiklerinin kapsamlı bir şekilde anlaşılmasını sağlamak için işletme tarihi araştırmalarına ihtiyaç vardır. Bu araştırmanın amacı işletme tarihindeki değişmlerin bibliyometrik analiz yöntemiyle ortaya konulmasıdır. Böylelikle geçmiş ve mevcut durumlar hakkında bilgi sağlanırken gelecekle ilgili çeşitli öngörüler de sunulmuştur. Bu amaca yönelik olarak Web of Science'ta (WoS) indekslenen işletme tarihi alanındaki yayınların kamuya çık verilerinin, bibliyometrik analizi yoluyla ilgili literatüre ilişkin çıkarımlarda bulunulması amaçlanmıştır. Bibliyometrik çalışmalar doğalarının gereği olarak aynı alanda bile gerçekleştirilse her dönem farklı sonuçlar üretebilirler. Dolayısı ile mevcut döneme ilişkin olarak hazırlanan veri seti 1991-2023 yılları arasında yayınlanmış 1516 yayını içermektedir. WoS veritabanından elde edilen konuya ilişkin çalışmalar R kaynak kodlu Biblioshiny programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Biblioshiny hem kamuya açık bir program olması hem de ilgili analiz çıktılarının görselleştirilmesinde sağladığı kolaylık sebepleriyle tercih edilmiştir. Ayrıca önceki dönemlerde bilimsel çalışmalar üzerinde gerçekleştirmesi göreli olarak güç sayılabilecek içerik analizleri de bu program aracılığı ile uygulanabilmektedir. Yapılan içerik analizleri bibliyometrik çalışmaları sadece bir sayım döküm işi olmaktan çıkarıp olguların özüne dair fikir edinilmesini mümkün kılmaktadır. Veriler çeşitli arama kriterlerine (dil, yayın türü, alan) uygun olarak elde edildikten sonra araştırmacılar tarafından manuel kontrol gerçekleştirilmiştir. Manuel kontrol ile ilk aramada konuyla bağlantılı görünmekle birlikte alan farklılığına sahip çalışmaların tespiti ve ayıklanması sağlanmıştır. Veri setinin derlenmesinin ve ayıklanmasının akabinde gerçekleştirilen analizlerin çıktıları iki kısımda ele alınmıştır. Bulguların başlangıç bölümünde veri setinde yer alan eserlerin yazarları, kurumları, yayımlandıkları dergiler, menşe ülkeleri, konuları ve birbirleriyle ilişkileri hakkında bilgiler paylaşılmıştır. Bibliyometrik analiz sonucunda çalışmaların ağırlıklı olarak ABD, İngiltere ve Avustralya'dan geldiği görülmüştür. Kurumlar arasında Harvard Üniversitesi'nin başı çektiği ancak Kopenhag ve Uppsala gibi İskandinav üniversitelerinin de verimlilik açısından ilk yirmi beşte yer aldığı görülmüştür. İngiliz ve Amerikan üniversitelerinin çoğunlukla birbirleriyle, daha sonra ise çoğunlukla Avrupa, Kanada ve Çin üniversiteleriyle işbirliği yaptığı tespit edilmiştir. Makaleler etkileri açısından incelendiğinde en yüksek etki düzeyine sahip akademik dergilerin Journal of Business Ethics, Business History ve Harvard Business Review dergileri olduğu görülmüştür. Yazarların konu seçiminde pragmatik davrandıkları, konularının tarihsel bağlama ek olarak ve hatta bazı dönemlerde daha baskın olarak büyüme, kapasite, etki ve strateji gibi performansla ilgili konular etrafında odaklandığı tespit edilmiştir. Alınan atıf ve yayın sa","PeriodicalId":507167,"journal":{"name":"Hitit Sosyal Bilimler Dergisi","volume":" 11","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141375578","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Does Renewable Energy Consumption Have an Effect on Health Expenditures? Example of EU Countries","authors":"Dilek Atilgan, Enver Günay","doi":"10.17218/hititsbd.1402169","DOIUrl":"https://doi.org/10.17218/hititsbd.1402169","url":null,"abstract":"Due to the harmful effects of traditional energy sources on the environment and health, the consumption of renewable energy sources has recently come to the fore on the world agenda. In order for national economies to maintain their existence, individuals must ensure their health and welfare. In this context, the priority duty of countries should be to protect public health and ensure its sustainability. There are many factors that determine a country's level of healthcare expenditures; environmental conditions are also one of them. The increase in greenhouse gas emissions resulting from the consumption of non-renewable energy sources can pose a great danger to human welfare and the environment. Environmental problems caused by greenhouse gas emissions negatively affect human health in many ways, such as affecting the nervous system, lungs, and causing respiratory diseases. In addition, environmental pollution resulting from greenhouse gas emissions increases health expenditures and causes a decrease in labor productivity. Considering these negative effects, increasing the use of wind, solar, geothermal, and other environmentally friendly energy sources, which are renewable energy sources, will contribute to environmental improvement by meeting the energy needs of countries. Recently, the increase in the resources allocated to health expenditures from the national income of countries has made the discussion of sustainability in the relevant field a current issue. In this respect, researching the factors affecting health expenditures will provide important information to policy makers. This study examines the health expenditures of renewable energy consumption in 13 EU countries (Belgium, Czech Republic, Denmark, Germany, Austria, Spain, Sweden, Italy, Portugal, Greece, Finland, France, and the Netherlands) selected considering data availability between 2000 and 2020 investigating in which direction it affects. In the study, countries with the highest consumption of renewable energy were selected. Since the sustainability of the recently increasing health expenditures is important, the variables of renewable energy consumption and economic growth were analyzed and the subject was limited. In this context, it is believed that the findings will provide important information to policy makers. The main motivation of the study is that there are limited studies on the relevant subject in the literature and panel cointegration and panel cointegration coefficient estimator tests are not used. Obtaining renewable energy consumption and health expenditure data from 2000 to 2020 constitutes the main limitation of the study. As analysis methods, Lagrange multiplier (LM) cointegration and Common Corelated Effect (CCE) cointegration estimator tests were used. Before the application of these tests, cross-sectional dependence and homogeneity were determined. Fourier LM unit root test was used in examining the unit root process. Then, cointegration test and cointe","PeriodicalId":507167,"journal":{"name":"Hitit Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"125 27","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140669097","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Laikliğin Partiye Yönelik Tutum Üzerindeki Etkisinde Lider İmajının Düzenleyici Rolü","authors":"M. Sesli, Ali Köroğlu","doi":"10.17218/hititsbd.1401158","DOIUrl":"https://doi.org/10.17218/hititsbd.1401158","url":null,"abstract":"Bazı Çağdaş demokrasiyle yönetilen sistemlerde seçmen davranışlarını etkileyen nedenleri araştırmak her zaman önemli gündem maddesi olarak yerini korumaktadır. Çünkü seçmenin nelerden etkilenip nelerden etkilenmediği iktidara gelmek isteyen parti ve liderlerin öğrenmek istediği en önemli sorunlardan biridir. Bu anlamda seçmenin oy değişkenliğini etkileyen pek çok sosyo-ekonomik nedenler bulunmaktadır. Bu nedenle seçmenlerin siyasal partilerine desteklerinde düşüş ve yükselişler yaşanmaktadır. Bu değişimler en açık biçimde seçim sonuçlarında görülmektedir. Çok karmaşık etkiler sonucu oluşan seçmen davranışları çoğu zamanda kesin bir öngörüye dayanmaz. Özellikle kitle iletişim araçlarının gelişmiş olduğu günümüzde seçmenin davranışını güncel konular, siyasal olaylar, liderlerin imajı, seçmenin bireysel özellikleri ve sosyoekonomik faktörlerinin yanında seçmenin laiklik görüşü de etkileyebilmektedir. Günümüz siyasi atmosferinde, belirli siyasi partilerin liderleri, sadece partilerinin değil, aynı zamanda geniş kitlelerin dikkatini çeken önemli figürler haline gelmiştir. Bu liderler, sadece politik eylem ve söylemleriyle değil, aynı zamanda kişisel özellikleriyle de belirli bir çekim gücü oluşturmuşlardır. Bazı seçmenler, bu liderlerin kişisel karizması ve vizyonu nedeniyle, bağlı oldukları partiden ziyade bu liderlere oy verme eğilimindedirler. Diğer yandan, bazı seçmenler ise bu liderleri partiyle özdeşleştirmekte ve liderin imajını partinin politikalarıyla bağdaştırmaktadır. Bu liderlerin toplum nezdindeki algılanan imajı, siyasi partiye yönelik tutumların şekillenmesinde etkili olan çeşitli faktörlerin etki düzeyleri üzerinde belirleyici bir rol oynayabilir. Özellikle, laiklik gibi önemli bir kavramın, bir siyasi partiye yönelik tutumlar üzerindeki etkisini değerlendirirken, lider imajının bu etkide düzenleyici bir rol oynayıp oynamadığını anlamak büyük önem taşımaktadır. Bununla beraber bazı parti liderleri eylemleri, söylemleri ve özellikleri ile partilerinden daha fazla ön planda olmaktadır. Bazı seçmenler sırf bu liderden dolayı partiye oy verirken bazıları da lider ve partiyi özdeşleştirmektedir. Bu liderlerin algılanan imajı partiye yönelik tutum üzerinde etkili olan faktörlerin etki düzeyleri üzerinde belirleyici olabilmektedir. Bu bağlamda, yapılan çalışmanın odak noktası, laiklik algısının bir siyasi partiye yönelik tutumları nasıl etkilediği ve lider imajının bu etkide düzenleyici rolünün incelenmesidir. Diğer bir ifadeyle bu çalışmanın amacı laikliğin partiye yönelik tutum üzerindeki etkisinde lider imajının düzenleyici rolünü incelemektir. Bu amaçla Tokat’ta yaşayan 18 yaş üstü bireyler üzerinde bir araştırma gerçekleştirilmiştir (n=396). Araştırmada kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen verileri analiz etmek için SPSS PROCESS Makrosu kullanılmıştır. Laikliğin partiye yönelik tutum üzerindeki etkisinde lider imajının düzenleyici rolünü incelemek amacıyla gerçekleştirilen bu çalışmada dört parti (AK Parti, CHP, İYİ Part","PeriodicalId":507167,"journal":{"name":"Hitit Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"100 29","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140676676","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Borsa İstanbul’da Yatırımcı İlgisi Google Trendleri ve Youtube İzlenmelerinin İlk Halka Arz Performanslarına Etkisinin Rassal Orman Yöntemi ile Analizi","authors":"Y. Akdoğan","doi":"10.17218/hititsbd.1391709","DOIUrl":"https://doi.org/10.17218/hititsbd.1391709","url":null,"abstract":"Geleneksel finans teorisinin varlık fiyatlama modellerinden biri olan “etkin piyasalar hipotezi”, kamuya açık bilginin tam bilgiye sahip olan rasyonel yatırımcılar tarafından fiyatlara yansıtıldığı varsayımına dayanmakta ve dolayısıyla normalüstü getiri elde etmenin mümkün olmadığı görüşünü savunmaktadır. Diğer taraftan sınırlı rasyonalite varsayımına dayanan modellerde ise yatırımcıların bilişsel kısıtlarının olduğu ve bu kısıtlardan birisinin de yatırımcı ilgisi olduğu görüşü hakimdir. Yatırımcı ilgisi, yatırımcıların sadece bir dizi bilgiye odaklanabilmesine neden olan ve dolayısıyla yatırımcıların bilgiye erişimlerini sınırlandıran bilişsel bir kısıttır. Bu kısıt yatırımcıları sadece hakkında bilgi sahibi oldukları hisse senetlerini satın almaya yönlendirdiğinden hisse senedi fiyat hareketleri için bir sinyal olarak kullanılmaktadır. Ancak yatırımcı ilgisinin nasıl ölçüleceği konusunda farklı görüşler söz konusudur. Yatırımcı ilgisini dolaylı olarak ölçen yaklaşımlarda fiyat, likidite, getiri, reklam harcamaları gibi dolaylı temsilciler kullanılmakta, doğrudan ölçen yaklaşımlarda ise ya doğrudan yatırımcıya sorulmakta ya da yatırımcıların davranışları izlenmektedir. Özellikle bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte sosyal medyanın yatırımcılar tarafından yatırım fikirlerine ulaşmak için yaygın bir şekilde kullanımı yatırımcı ilgisini doğrudan ölçmek için yeni araçlar sunmaktadır. Yatırımcıların bilgi arayışlarına dayanan bu araçlar arasında Google ve Baidu arama hacimleri, Wikipedia sayfalarının görüntülenme sayısı ve tweetler sayılabilir. Yatırımcı ilgisinin etkili olduğu bir diğer finansal dinamik ise ilk halka arzlardır. İlk halka arz (IPO), bir firmanın hisselerinin birincil piyasada halka arz edilmesi sürecini ifade etmektedir. Dolayısıyla ilk halka arzda firmalar birincil piyasa yoluyla hisse senetlerini arz ederek sermaye elde ederler. İlk halka arzda hisse senedinin performansının öngörülmesi gerek firmalar gerek yatırımcılar açısından oldukça önemlidir. Bu araştırmada, yatırımcı ilgisinin temsilcileri olarak ilk halka arz öncesinde firma isimlerinin ve sembollerinin Google’da aranma hacimleri ile halka arz olacak şirket hakkında kısa bilgilerin verildiği YouTube içeriklerinin görüntülenme sayıları kullanılmakta ve bunların Borsa İstanbul’da ilk halka arz performansı üzerindeki etkisi incelenmektedir. Çalışmada ayrıca yatırımcı ilgisinin firmalara özgü hangi niteliklerle ilgili olduğu da araştırılmaktadır. Başka bir ifadeyle halka arz büyüklüğü, hisse sayısı, halka arz fiyatı, halka arz nedeni, firmanın sektörü, finansal oranları gibi değişkenlerden hangilerinin yatırımcı ilgisini daha fazla çektiği de araştırılmaktadır. Araştırma sonucunda YouTube izlenme sayılarının Google arama hacimlerine kıyasla yatırımcı ilgisinin daha iyi bir temsilcisi olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bu çalışma kapsamında, yatırımcı ilgisinin temsilcisi olarak kullanılan her iki araç da tam bilginin olmadığı ve bilişsel yeteneklerin kısıtlı o","PeriodicalId":507167,"journal":{"name":"Hitit Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"101 32","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140678788","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Transfer çalımı, rakibe mi? Piyasaya mı?","authors":"Erdem Kanişli, Mustafa Gül","doi":"10.17218/hititsbd.1391436","DOIUrl":"https://doi.org/10.17218/hititsbd.1391436","url":null,"abstract":"Spor kulüplerinin şirketleşmesinin önündeki engellerin kaldırılmasının ardından kulüpler finansman sağlamak adına sermaye piyasasına girerek halka da arz edildiler. Borsaya kote olmalarının ardından kulüpler, “kamuya duyurulması gereken özel durum açıklamalarının Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) gönderme zorunluluğu” doğrultusunda transfer edecekleri oyuncular ile ilgili girişimleri KAP’a bildirmek durumundadırlar. Fakat, her zaman transfer etmeyi planladıkları sporcuları transfer edememekte, transfer aşamasına farklı nedenlerle getiremedikleri girişimleri de KAP’a bildirmemekte hatta bu süreçte başka bir kulübe sporcuyu kaptırabilmekteler. Bu duruma futbol jargonunda “transfer çalımı” denilmektedir. Bu durumun takımın hisse senedi üzerindeki etkisi de kaçınılmaz olmakta ve bildirimin ardından yatırımcılar “taraftar” bilinci ile işlemlerini bu hisseler üzerine yoğunlaştırarak normal üstü getiri elde edebilmektedir. Çalışmada 2022-2023 sezonu yaz transfer döneminde gerçekleşen dört “transfer çalımı” esas alınarak gerçekleştirilen olay çalışması analizi ile Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray hisse senetleri ile ilgili normalüstü getiriler tespit edilmiş ve Borsa İstanbul’un bu bakımdan etkin bir piyasa olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":507167,"journal":{"name":"Hitit Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"11 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140244651","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Models Used in the Calculation of Market Temperature: A Comparison of Kleinert and Chen and Subias Market Temperature Models And A Modification Suggestion","authors":"Hüseyin Serdar Yalçinkaya, Nizamettin Başaran","doi":"10.17218/hititsbd.1393063","DOIUrl":"https://doi.org/10.17218/hititsbd.1393063","url":null,"abstract":"Fen bilimi olarak kabul edilen fizik; madde ve maddeye bağlı olarak ortaya çıkmış yapıların ortaya çıkış nedenini, durumunu ve değişimini incelemektedir. Fizik bilimi açısından ortaya çıkan yapılar makro ve mikro yapılar olarak iki temel durumda incelenir ve mikro durum ve makro durumların etkileşimi üzerinden çıkarımlar elde edilmektedir. Burada söz konusu mikro durumlar olarak molekül ve atom boyutundaki yapıların maddenin makro yapısı ile olan etkileşimlerin incelenmesidir. İktisadi bilimlerde ise işlem yapan her bir birey (temsilci (Agent)) bir mikro durum olarak kabul edilerek makro durumla olan etkileşimi. Söz konusu bu benzetime dayalı modellemelerin ilk olarak Fisher (1933) tarafından öne sürüldüğü düşünülse de çok daha eski dönemde fizik ve iktisadi bilimlerin birbirlerine benzetim yolu ile modelleme çözümlemeleri ortaya atılmıştır. Fizik ve iktisadi bilimlerin ortak bir paydada bir araya gelmeleri fizik biliminin gelişimine bağlı olarak ortaya çıkartılan matematiksel modellerin iktisatçılar tarafından ilgi görmesi ve söz konusu modellerin ekonomik kavramlarla da çalışıp çalışmadığının merak edilmesi ile başlamaktadır.Çeşitli yönleri ile fizik ve iktisadi bilimlerin birbirlerine yakınlaşması yeni bir kavram olmayıp geçmişi oldukça eskilere dayanmaktadır. Özellikle tüm bilim alanlarında araştırılan problemlerde nedensellik ilişkisi aranması bilim insanlarını öncelikle deterministik, matematiksel, anlaşılır ve basit modeller önermeye itmiştir. Bu durum kendini iktisadi bilimlerde klasik ve neo klasik iktisadi ekol olarak göstermiştir. Ancak fizik alanında yaşanan stokastik çözümlemeler iktisadi bilimleri ve özellikle de finans alanını etkilemiştir. Keyness iktisat ekolü ile başlayan iktisadi problemleri stokastik modellerle açıklama çabası ekonometri biliminin gelişmesine neden olmuştur. Fizik alanında istatistiksel fiziğin gelişmesi öncelikle istatistiğin ve dolaylı olarak ta ekonometrinin gelişmesindeki rolü oldukça büyük olmuştur. Ayrıca finansal problemlerin çözümünde yeni oluşturulan olasılıklı modellerin deterministik modellerden daha başarılı olduğu son 40-50 yılın araştırma makalelerinden anlaşılmaktadır. Tüm anlatımlardan elde edilecek çıkarım ise istatistiksel fiziğin gelişmesinde temel konu olan termodinamik ve termodinamik kuramlarının iktisadi bilimler içerisinde özellikle finans konularında da test edilmesi gerekliliğidir. Yapmış olduğumuz bu çalışmada fizik biliminin ilgilendiği en temel konulardan biri olan termodinamiğin içerisinde sıcaklık kavramının finansal zaman serilerinde hesaplanabilir olup olmadığını araştırmaktır. Eğer finansal zaman serileri üzerinde bir sıcaklık kavramı oluşturulabilirsek ve hesaplanan sıcaklık değerleri ile zaman serileri arasında anlamlı ilişkiler kurulabilirse finansal analizler için yeni bir analiz ölçüsü ortaya çıkacaktır. Elde edilen sıcaklık değerleri daha sonraki çalışmalarda istatistiksel fizik kavramları ile diğer finansal problemlerin çözümünde de kullanılabilecektir. Bu çerçevede çal","PeriodicalId":507167,"journal":{"name":"Hitit Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"8 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140260436","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}