{"title":"Demirkapi In Dede Korkut","authors":"Dursun Can Eyüboğlu","doi":"10.59281/turkiz.1378615","DOIUrl":"https://doi.org/10.59281/turkiz.1378615","url":null,"abstract":"Eski Türk yaşamının destani bir yansıması olan ve Türk tarihi, coğrafyası, dili, edebiyatı, kültürü, sanatı, müziği, hukuku, inanışları gibi birçok alanda değerli bilgiler içeren Dede Korkut Destanları dün olduğu gibi bugün de birçok araştırmacıyı kendine çekmektedir. Dede Korkut’ta birçok yer adı geçmektedir. Bunlardan biri Demirkapı/Demür Kapu Dervendi/Kapular Dervendi/Kapulu Kara Dervend/Karaderbent/Derbent’dir. Demirkapı’nın adı Dede Korkut Kitabı’nda beş boyda geçmektedir. Dede Korkut’taki Demirkapı, destanın alt coğrafyasında Türklerin anayurdu Orta Asya’da ve Avrasya’dadır. Dede Korkut’un alt coğrafyasının önemli bir tabakası Göktürk-Türgiş dönemiyle ilgili olup Dede Korkut’taki Aladağ, Karadağ, Karaçuk, Kazılık Dağı, Türkistan, Amıt Suyu/Amu Derya, Demirkapı vb. birçok yer adı destanın tarihi coğrafyasını yansıtmaktadır. Türk tarihinde birçok yer Demirkapı/Derbent olarak bilinmektedir. Bu yerler özellikle de Türk devletlerinin diğer devletlerle sınır bölgelerini oluşturuyordu. Bu Demirkapı’lardan ikisi çok ünlüdür ve eski Türk tarihinin bir yansıması olarak, Dede Korkut Destanları’nda adı geçen Demirkapı’lar bunlardır. Birinci Demirkapı, Orta Asya’da Amu Derya yakınlarındaki Demirkapı’dır. İkinci Demirkapı, Hazar Denizi’nin batı kıyısında, Kafkasya’nın kuzeyindeki Demirkapı’dır. Gerek Orta Asya, Avrasya, Doğu Avrupa coğrafyasında gerekse Anadolu-Azerbaycan coğrafyasında Demirkapı adını taşıyan çok sayıda yer vardır. Bu makalede, Dede Korkut’taki Demirkapı; destanın alt coğrafyası ve üst coğrafyasındaki yeri incelenmiştir.","PeriodicalId":505588,"journal":{"name":"Düşünce Dünyasında Türkiz","volume":"4 7 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139254882","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"ÖZEL GÜVENLİĞİN ULUSLARARASI SORUNLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: RUSYA-UKRAYNA SAVAŞINDA WAGNER GRUBU ÖRNEĞİ","authors":"Mustafa Kemal Öztopal","doi":"10.59281/turkiz.1381456","DOIUrl":"https://doi.org/10.59281/turkiz.1381456","url":null,"abstract":"Güvenlik ihtiyacı insanlık tarihi kadar eski bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç bireylerin olduğu gibi toplumların ve devletlerin de en temel ihtiyacı olarak süregelmiştir. Güvenlik, tehdit algısı ve savaşların yapısında meydana gelen değişimler, güvenlik kavramının zaman içerisinde değişmesine sebep olmuştur. Klasik anlamda devletin tekelinde olan güvenlik hem yapısal değişiklikler hem de liberal anlayışın küresel çapta yaygınlaşması sonrası hızlanan özelleşme dalgasından nasibini almıştır. Güvenliğin özelleşmesi, iç güvenlik konusunda bazı kolluk hizmetlerinin özel güvenlik şirket ve personelince icra edilmesini, dış güvenlik konusunda ise özel askeri güvenlik şirketlerinin yaygınlaşmasını beraberinde getirmiştir. Bunlardan özel askeri güvenlik şirketleri özellikle büyük devletler tarafından farklı çatışma sahalarında birçok görevde kullanılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı özel güvenlik ve özel askeri güvenlik şirketi kavramını açıklamak ve bir özel askeri güvenlik şirketi olarak Wagner Grubu’nun Rusya-Ukrayna Savaşı’ndaki rolünü analiz etmektir.","PeriodicalId":505588,"journal":{"name":"Düşünce Dünyasında Türkiz","volume":"28 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139281942","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"II. KARABAĞ SAVAŞI’NDAN SONRA GÜNEY KAFKASYA’DA BARIŞ ARAYIŞLARI","authors":"Ramin Sadik","doi":"10.59281/turkiz.1362111","DOIUrl":"https://doi.org/10.59281/turkiz.1362111","url":null,"abstract":"II. Karabağ Savaşı sona erdikten sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında barışa yönelik çalışmalar başladı. İlk çalışma taraflar arasında ateşkes konusunda arabuluculuk görevini üstlenen Rusya’dan geldi. Sonrasında ise Fransa, ABD ve Avrupa Konseyi de ayrı ayrı barışa yönelik katkılar sundular. Neticede iki ülkeyi barıştırmak üzere farklı yerlerde masalar kuruldu, zirveler düzenlendi. Dolayısıyla iki tarafı barıştırma meselesi adeta devletler arası bir rekabete dönüştü. Bu çalışmada savaşın bitmesinden 2022 yılı sonlarına kadar uluslararası güçlerin Azerbaycan ile Ermenistan’ı barıştırmak üzere içinde bulundukları girişimler ve genel olarak Güney Kafkasya’daki barışa yönelik yaklaşımları incelendi. Oldukça güncel olan konuya ilişkin daha önce her hangi bir kapsamlı çalışmanın olmadığı gerçeğinden yola çıkmakla, çalışma esnasında uluslararası güçlerin barışa yönelik girişimleri tarafımızca değerlendirme ve analizler eşliğinde ele alındı.","PeriodicalId":505588,"journal":{"name":"Düşünce Dünyasında Türkiz","volume":"26 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139315110","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}