Art-e Sanat Dergisi最新文献

{"title":"BİR DİYALOG ORTAMI OLARAK ÜRETKEN YAPAY ZEKÂ: TASARIMDA ANLAMSAL ARAYIŞ SÜRECİNİN TEMSİLİ","authors":"Betül Ozar, Duygu Koca","doi":"10.21602/sduarte.1462578","DOIUrl":"https://doi.org/10.21602/sduarte.1462578","url":null,"abstract":"Tasarım süreci, birbirine bağlı ve yinelemeli adımlar içeren döngüsel bir yapıya sahiptir. Üretken yapay zekâ, tasarlayan ile diyalog kurarak tasarım sürecine yeni bir ortam önerir. Bu ortam, süreçteki ilişkilerin keşfine izin vererek döngüsel yaklaşımın deneyimlenmesine olanak sağlar. Çalışma bu doğrultuda, üretken yapay zekânın temsil üretebilme potansiyeli üzerine odaklanır ve “üretken yapay zekâ, kavramsal ve biçimsel yaklaşımın belirlendiği anlamsal arayış sürecinde bir ortam olarak kullanılabilir mi?” sorusunu araştırır. Çalışmada ‘uygulama odaklı’ (practice-led) araştırma yöntemi benimsenmiştir. Bu kapsamda bir süreç deneyini içeren çalışma, üretileni temsil etmek yerine temsille üretmeye odaklanır. Metinden imgeye ve imgeden imgeye olmak üzere iki fazdan oluşan süreç, üretken yapay zekânın olanaklarını ve kısıtlarını görebilmek için bir araştırma ve keşif ortamı olarak kullanılmıştır. Sonuç olarak tasarlayan özne ve üretken yapay zekâ iş birliğinde tek tıklamayla donuk görseller oluşturmak yerine devingen temsillerin üretilebileceği anlaşılmıştır. Bu anlayış, yeni bir ortamın tanımını üretirken gelecekteki benzer deneyimlerin yorumlanabilmesine zemin hazırlar.","PeriodicalId":503403,"journal":{"name":"Art-e Sanat Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141357936","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Gestalt İlkeleri Perspektifinden Pareidolia Temalı Afiş Tasarımlarının Değerlendirilmesi","authors":"E. Üstündağ","doi":"10.21602/sduarte.1463145","DOIUrl":"https://doi.org/10.21602/sduarte.1463145","url":null,"abstract":"Bu araştırma, pareidolia fenomeninin reklam afişlerindeki kullanımını Gestalt ilkeleri perspektifinden incelemeyi amaçlamaktadır. Pareidolia bir tür illüzyon olup; ses, görüntü gibi belirsiz, rastgele uyaranlardan tanıdık desen, nesne veya anlam çıkarma eğilimidir. Gestalt ilkeleri ise algısal psikoloji alanında tamamlama, bütünlük, süreklilik, basitlik, yakınlık, benzerlik, şekil-zemin ilişkisi gibi insan algısını şekillendiren temel prensipleri ifade eder. Araştırma kapsamında öncelikle pareidolia kavramı açıklanacak, görsel iletişim tasarımında nasıl yaratıcı bir iletişim yöntemi olarak kullanılabileceği açıklığa kavuşturulmaya çalışılacaktır. Ardından Gestalt kavramı ve ilkelerinin ne olduğu, reklam afişlerindeki pareidolia kullanımının bu ilkelerle nasıl ilişkilendirilebileceği incelenecektir. Gestalt ilkelerinin pareidolia içeren afişlerde nasıl işlendiği ve izleyici algısını nasıl etkilediği üzerinde durulacaktır. Araştırmanın kapsamını pareidolik ifadeler oluştururken, örneklemde ise yüz pareidoliasını içeren afiş tasarımları analiz edilecektir. Çalışmanın amacına dayalı olarak ayrıntılı bir betimleme sağlamak için betimsel analiz yöntemi kullanılacaktır. Makale, Gestalt ilkelerinin pareidolia temalı afiş tasarımlarının etkili bir şekilde tasarlanmasına nasıl katkı sağlayabileceğini tartışarak, görsel iletişim tasarımı alanında yaratıcı bir bakış açısı sunmayı hedeflemektedir.","PeriodicalId":503403,"journal":{"name":"Art-e Sanat Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141362764","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Dijital Sanat Üzerine","authors":"Okan Ercan","doi":"10.21602/sduarte.1464661","DOIUrl":"https://doi.org/10.21602/sduarte.1464661","url":null,"abstract":"Dijital sanatın özelliklerinden biri bilginin yani verinin elde edilmesi, depolanması, işlenmesi ve sunulması için bilgisayar ortamında algoritmalar kullanan elektronik tabanlı teknolojiye “bağımlı” olmasıdır. Ancak, yaşadığımız çağın genel karakteristiğini oluşturan ve hızla gelişen bilişim teknolojisinin getirileri göz önünde bulundurulduğunda söz konusu bağımlılığın çok da kısıtlayıcı olmadığı söylenebilir. Hızla gelişen, kullanımı giderek her alana yayılan ve yeni bir kültürel yapının oluşmasına olanak sağlayan dijital teknolojiler mevcut sanat üretimlerine malzeme, teknik ve yöntem olarak yeni olasılıklar kazandırmaktadır. Bunların yanı sıra sanat üretimlerinin kavramsal altyapılarını zenginleştirip geleneksel sanat formlarının kapsamını genişleterek, dijital sanatın bu kapsamın sınırlarını aşarak kendine ait özerk bir alana sahip olmasına yol açar. \u0000Dijital sanata dair bir değerlendirme niteliğinde olan bu çalışma; yaratım sürecinde donanım ve yazılıma bağımlı olmasından ve aynı zamanda bu teknolojilerle aynı yapısal özellikleri taşımasından ötürü, dijital sanatın günümüz sanatına getirdiği yeni olasılıkları, dijital sanatın özelliklerini barındıran teknolojisi üzerinden örneklerle incelemeyi amaçlamaktadır.","PeriodicalId":503403,"journal":{"name":"Art-e Sanat Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141366928","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA CİNSİYET EŞİTLİĞİ KONUSU ÜZERİNE BİR İNCELEME","authors":"Rukiye Derdiyok","doi":"10.21602/sduarte.1462472","DOIUrl":"https://doi.org/10.21602/sduarte.1462472","url":null,"abstract":"Bu makalenin amacı cinsiyet eşitliği konusunun resimli çocuk kitaplarında nasıl ele alındığını incelemektir. Çocuk kitaplarından özellikle okul öncesi resimli çocuk kitapları seçilmiştir. Okul öncesi kategorisinin seçilmesinin sebebi; çocukların 3-6 yaşlarında kendilerini ve sosyal çevrelerini tanımaya başlamalarıdır. Davranış kalıpları bu yaşlarda oluşur. Bu yaş aralığındaki çocuklar kendi duygu ve düşüncelerini ifade edebilirler. Cinsiyetlerinin farkına varırlar. Akranlarıyla ilişkilerini güçlendirebilir, grup oyunları oynayabilir, diğer insanların duygu ve düşüncelerini anlayabilirler (Uludağ, 2020). \u0000İncelenen örnek kitapların stereotip düşünce içermeyen, yapıcı ve olumlu örnekler oluşturabilecek kitaplar olmasına özen gösterilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda incelenen kitapların teknik özelliklerinin çoğunlukla uygun olduğu gözlenmiştir. Tasarım açısından da incelenen kitaplarda tasarım ögelerinin kullanımı irdelenmiştir. Kitaplara içerik açısından bakıldığında incelenen örneklerde cinsiyet eşitliğinin önemsendiği ve kız ile erkek çocuklar için eşitlikçi yaklaşımların olduğu gözlenmiştir. \u0000Örnek kitaplar genel anlamda uygun bulunsa da bu alanda yerli yapımların azlığı dikkat çekmiştir. Yerli yayınlar artırılabilir ve tasarım açısından daha nitelikli ve özgün örnekler oluşturulabilir. Bu bağlamda uzmanların işbirliği büyük önem taşımaktadır.","PeriodicalId":503403,"journal":{"name":"Art-e Sanat Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141386183","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"EL CEZERİ’NİN MİNYATÜRLERİNDEN 20. YÜZYILA KADAR SİBERNETİK SANATIN İNCELENMESİ","authors":"Selda Bülbül, Gülşen Öztürk","doi":"10.21602/sduarte.1472042","DOIUrl":"https://doi.org/10.21602/sduarte.1472042","url":null,"abstract":"El Cezeri, minyatürlerinde kendi dönemi olan 13. yüzyıl sanat anlayışını, robot ve otomatları merkeze alan bir yaklaşımla sunar. 20. yüzyılda ise gelişen sanat anlayışının makineler, robotlar ve yeni teknolojilerle beslenen bir ortam yarattığı ve bu alanda eserler üretildiği görülmektedir. Bu çalışmada, 1960'lı yıllarda özellikle enstalasyon, heykel ve sahne sanatlarında başlayan sibernetik sanat anlayışının 800 yıl önce yaşamış olan ve bu biliminin öncüsü olarak kabul edilen El-Cezeri'nin robotik minyatürleri üzerindeki erken etkisi incelenerek betimlenmeye çalışılmıştır. Tasarladığı robotlar ve makineler üzerindeki sibernetik sanat etkilerinin ortaya konulması ve aynı zamanda sanatçı kimliğinin ön plana çıkarılması amaçlanmıştır. El Cezeri'nin interaktif ve mizansen makinelerinin, sibernetik sistemlerle yapılan sanat eserlerinin erken örnekleri olduğu görülmektedir. Çalışma, “Kitab-ül Hiyel” adlı eserden, ses, ışık, renk, hareket ve etkileşim özelliği içeren robotik konulu minyatürlerle birlikte 20. yüzyılda sibernetik sistemlerle yapılan sanat eserleri ile sınırlandırılmıştır. Literatür taraması yöntemi tercih edilmiş ve çalışmaya konu olabilecek eserler üzerinde karşılaştırmalar yapılmıştır.","PeriodicalId":503403,"journal":{"name":"Art-e Sanat Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141266294","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"AZERBAYCAN MİLLİ HALI MÜZESİ VE İSTANBUL TÜRK VE İSLAM ESERLERİ MÜZESİNDE BULUNAN HALILARIN SERGİLEME TEKNİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI","authors":"Gizem Çolpan, Mustafa Genç","doi":"10.21602/sduarte.1463538","DOIUrl":"https://doi.org/10.21602/sduarte.1463538","url":null,"abstract":"Kültürel, sosyal ve ekonomik boyutu artarak önem taşıyan ve toplumsal kimliğimizin ayrılmaz bir parçası olan kültür varlıklarının korunması, birçok bilim dalını ilgilendiren kapsamlı bir konudur. Bu çeşitliliği anlamak, değerlendirmek ve kültürün sürekliliğini sağlamak amacıyla müzeler oluşturulmuştur. Müzelerin temel işlevlerinden ilki koleksiyonları koruyarak kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağlayacak imkânlar oluşturmaktır. Yapılan araştırmalara göre, müzelerde tarih ve kültürün yaşaması; doğru depolama, sergileme tekniklerinin uygulanmasına ve doğru çevresel koşulların sunulmasına bağlıdır. Bu durum eserlerin ömürlerinin uzamasında etkin rol oynamaktadır. Bu çerçeveden bakıldığında her dönem beğenilen, tarihe tanıklık eden, büyük bilgi birikimine ve Türk insanının üstün estetik anlayışına sahip kıymetli bir eşya olan “halı”nın müzelerde sergilenmesi önem arz etmektedir. Kültürümüzü ve sanatımızı sergileyen müzelerde; sergilenme prensipleri bulunmaktadır. Bu kapsamda çalışmada Azerbaycan Milli Halı Müzesi ile İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi sergi alanlarındaki halı koleksiyonları incelenerek, sergileme teknikleri ile ilgili karşılaştırma yapılmıştır. İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi Mayıs 2022 yılında, Azerbaycan Milli Halı Müzesi Mayıs 2023 tarihlerinde ziyaret edilmiş birer hafta süreyle alan araştırması yapılmıştır. Alan araştırmalarına ek olarak literetür tarama, görüşme, gözlem ve belgeleme gibi nitel araştırma yöntemlerinden faydalanılmıştır. Araştırma süreçlerinde Azerbaycan Milli Halı Müzesi’nde \u00006.000 halı mevcuttur. 250 tanesi sergilenmekte olup diğerleri depoda tutulmaktadır. İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde 2.065 adet kayıtlı halı olduğu bilgisine ulaşılmıştır. Teşhirde 57, depoda 1643, etütlük (sergiye hazır durumda olan) ise 165 adet halı bulunmaktadır. Bu kapsamda çalışmada Azerbaycan Milli Halı Müzesi ile Türk ve İslam Eserleri Müzesi sergi alanlarındaki halı koleksiyonları incelenerek, sergileme teknikleri ile ilgili karşılaştırma yapılmıştır. Her iki müzenin de sergileme prensiplerine uyduğu, sergileme tekniklerinin ise geliştirilebilir nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":503403,"journal":{"name":"Art-e Sanat Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-05-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141010307","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}