Arheoloski Vestnik最新文献

{"title":"THE ROLE OF STREPTOCOCCUS MITIS AND STREPTOCOCCUS VIRIDANS IN THE DEVELOPMENT OF INFECTIOUS DISEASES (REVIEW)","authors":"С.А. Жижила, А.А. Байгалиев, М.Б. Бурумбаева, Т.А. Садыкова","doi":"10.53065/g7535-9327-2609-i","DOIUrl":"https://doi.org/10.53065/g7535-9327-2609-i","url":null,"abstract":"В данной статье представленобзор научной литературы, содержащий актуальные данные об особенностях современных клинико-лабораторных методов идентификации возбудителей инфекционных заболеваний на примере Streptococcus viridans и Streptococcus mitis, представителей условно-патогенной микрофлоры полости рта. Описаны механизмы трансформации данных возбудителей из факультативного комменсализма в вирулентные штаммы. Указаны зарегистрированные случаи возникновения инфекционных заболеваний органов и систем организма человека, возбудителями которых являлись Streptococcus mitis и Streptococcus viridans.\u0000 Бұл мақалада ауызша шартты патогендік микрофлораның өкілдері Streptococcus viridans және Streptococcus mitis мысалында жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын анықтаудың заманауи клиникалық және зертханалық әдістерінің ерекшеліктері туралы өзекті деректерді қамтитын ғылыми әдебиеттерге шолу берілген. Бұл қоздырғыштардың факультативті комменсализмнен вирулентті штамдарға айналу механизмдері сипатталған. Қоздырғыштары Streptococcus mitis және Streptococcus viridans болып табылатын адам ағзасының органдары мен жүйелерінің жұқпалы ауруларының пайда болуының тіркелген жағдайлары көрсетілген.\u0000 This article presents a review of the scientific literature containing up-to-date data on the features of modern clinical and laboratory methods for identifying pathogens of infectious diseases on the example of Streptococcus viridans and Streptococcus mitis, representatives of the conditionally pathogenic microflora of the oral cavity. The mechanisms of transformation of these pathogens from optional commensalism into virulent strains are described. There are registered cases of infectious diseases of organs and systems of the human body, the causative agents of which were Streptococcus mitis and Streptococcus viridans.","PeriodicalId":45152,"journal":{"name":"Arheoloski Vestnik","volume":"35 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.5,"publicationDate":"2023-04-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78371318","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":3,"RegionCategory":"历史学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"КЛИНИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА ПАЦИЕНТОВ С БОЛЕЗНЬЮ ФАБРИ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН","authors":"O. Mashkunova, М.Ш. Абдильдаев, Б.С. Әбденов, Ж.С. Бекмамбетов, А.Ж. Жумажиева","doi":"10.53065/q3137-2852-5211-i","DOIUrl":"https://doi.org/10.53065/q3137-2852-5211-i","url":null,"abstract":"Болезнь Фабри – Андерсена (БФ) – орфанное, тяжело протекающее заболевание, имеющее схожие симптомы с ревматологической, кардиологической, нефро- и неврологической патологией. Полиморфизм симптомов резко затрудняет диагностику данного заболевания, часто допускаются диагностические ошибки. Необходимо, чтобы болезнь Фабри всегда держали в уме клиницисты при постановке диагноза. Более того, заболевание часто диагностируется с большим опозданием (спустя 10 и более лет с момента появления симптомов). В данной работе проанализировано 18 клинических случаев пациентов, получавших лечение в Научно-исследовательском институте кардиологии и внутренних болезней (НИИК и ВБ) с 2019 по 2022 год. Авторами проведен анализ ведущих синдромов в течении классических и атипичных форм, оценена переносимость фермент-заместительной терапии. Подобное исследование болезни Фабри было проведено впервые и несет большую ценность для повышения осведомленности врачей различных специальностей.\u0000 Фабри ауруы – ревматологиялық, кардиологиялық, нефро- жәненеврологиялықпатологияларғаұқсасбелгілерменсипатталатынорфанды, тұқым қуалайтынауыр сырқат. Бұл дерттің симптомдарының полиморфизмідиагноз қоюды айтарлықтайқиындатады. Жиі кездесетін диагностикалық қателер сырқатты анықтау кезінде Фабри ауруын әрқашан есте сақтауын талап етеді. Сонымен қатар ауру көптеген жағдайда өте кеш анықталады (симптомдар пайда болғаннан кейін 10 немесе одан да көп жыл өтеді). Осы мақалада 2019 жылдан 2022 жылға дейін Кардиология және ішкі аурулар ғылыми-зерттеу институтында емделген 18 пациенттердің клиникалық жағдайларына талдау жасалды. Авторлар классикалық және атипиялық формалардың барысындағы жетекші синдромдарды талдап, науқастардың ферментті алмастырғыш терапияға төзімділігін бағалады. Бұл зерттеуге деген қызығушылық Фабри ауруы бойынша мұндай зерттеудің алғаш рет жүргізілгенімен және әртүрлі мамандықтағы дәрігерлердің осы сырқат туралы хабардарлығын арттыру үшін үлкен құндылығымен күшейеді.\u0000 Fabry disease is a severe, orphan disease with similar symptoms to rheumatological, cardiological, nephro- and neurological pathologies. The polymorphism of symptoms greatly complicates the diagnosis of the disease, so diagnostic errors are often made. This requires Fabry disease to always be kept in mind by doctors, while treating patients. Moreover, the disease is often discovered too late, 10 or more years after the onset of symptoms. This article analyzed 18 clinical cases of patients treated at the Research Institute of Cardiology and Internal Medicine from 2019 to 2022. The authors researched the leading syndromes of classic and atypical forms of the condition, assessed the tolerability of enzyme replacement therapy. The interest in this study is also reinforced by the fact that such a study of Fabry disease was carried out for the first time and is of great value for raising the awareness of physicians of various specialties.","PeriodicalId":45152,"journal":{"name":"Arheoloski Vestnik","volume":"150 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.5,"publicationDate":"2023-04-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84711588","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":3,"RegionCategory":"历史学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"МАТЕМАТИЧЕСКОЕ ОБОСНОВАНИЕ АРТРОСКОПИЧЕСКОГО СШИВАНИЯ МЕНИСКА КОЛЕННОГО СУСТАВА НОВЫМ СПОСОБОМ","authors":"А.Р. Байзаков, Ергали Нугуманович Набиев, Б.Н. Горбунов, Р.А. Аскеров, Ж.К. Аргынбаев, К.Б. Байкубесов","doi":"10.53065/j4260-6259-0088-a","DOIUrl":"https://doi.org/10.53065/j4260-6259-0088-a","url":null,"abstract":"В статье приведены результаты математического обоснования артроскопического сшивания мениска коленного сустава новым способом (патент РК №35413 от 10.12.2021 г. «Способ артроскопического сшивания мениска коленного сустава») [1]. Для компьютерной реализации математического моделирования была использована САПР КОМПАС-3D. Разработана 3Dкомпьютерная модель мениска, согласно исследованиям Ю.В. Лабунского [2]. В результате математического анализа при сравнении двух способов сшивания мениска выявлено преимущество нового косо-вертикального шва по сравнению с классическим швом. Расчёты показали, что площадь контакта тканей мениска в участке разрыва, создаваемого новым косо-вертикальным швом в 1,5 раза выше, чем при классическом вертикальном шве. Новый способ сшивания мениска обеспечивает значительный захват радиальных и циркулярных волокон мениска, чем классический шов. Полученные результаты можно использовать для разработки практических рекомендаций для врачей травматологов по артроскопическескому сшиванию мениска коленного сустава (КС).\u0000 Мақалада тізе буынының менискасын жаңа әдіспен артроскопиялық тігудің математикалық негіздемесі (10.12.2021ж. №35413 ҚР патенті «Тізе буынының менискасын артроскопиялық тігіс әдісі») [8] берілген. Математикалық моделдеуді компьютерде жүзеге асыру үшін САПР KOMPAS-3D бағдарламасы қолданылды. Ю.В. Лабунский зерттеулері бойынша [11] менисктің 3D компьютерлік моделі жасалды. Математикалық талдау нәтижесінде менискті тігудің екі әдісін салыстыру кезінде классикалық тігіспен салыстырғанда жаңа қиғаш-тік тігістің артықшылығы анықталды. Есептеулер нәтижесінде жаңа қиғаш-тік тігіс салынған жыртылған аймақта мениск тіндерінің жанасу көлемі классикалық тік тігіспен салыстырғанда 1,5 есе жоғары екені анықталды. Менискалық тігістің жаңа әдісі классикалық тігіске қарағанда радиалды және айналмалы мениск талшықтарын көбірек қамтиды. Алынған нәтижелер травматологтар үшін тізе буынының менискасын артроскопиялық тігіспен тігу бойынша практикалық ұсыныстарды әзірлеу үшін пайдалы.\u0000 The article presents the results of a mathematical justification for arthroscopic suturing of the meniscus of the knee joint by a new method (patent RK No. 35413 from 10.12.2021 “Method of arthroscopic suturing of the meniscus of the knee joint”) [8]. For computer implementation of mathematical modeling, the program SAPR KOMPAS-3D was used. A 3D computer model of the meniscus has been developed, according to the research of Yu.V. Labunsky [11]. As a result of mathematical analysis, when comparing two methods of suturing the meniscus, the advantage of the new oblique-vertical suture was revealed in comparison with the classical suture. As a result of calculations, it was shown that the contact area of ​​the meniscus tissues in the area of ​​the rupture created by the new oblique-vertical suture is 1.5 times higher than with the classic vertical suture. The new meniscus suture method provides a greater grip on the radial and circular meniscus fibers than a convent","PeriodicalId":45152,"journal":{"name":"Arheoloski Vestnik","volume":"79 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.5,"publicationDate":"2023-04-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88049852","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":3,"RegionCategory":"历史学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЖАМБАС –САН БУЫНЫ МЕН САН СҮЙЕГІ ЖАРАҚАТТАРЫНЫҢ ЭПИДЕМИОЛОГИЯСЫ","authors":"Б. Бейсенов, М. Кульжанов, Н. Бейкутулы, А Ермекбаева, Е. Ахметов, А. Суклетова, Б. Салимгереева, Ж. Ерментаева, Индира Зиябековна Какетаева","doi":"10.53065/z9220-9394-5414-x","DOIUrl":"https://doi.org/10.53065/z9220-9394-5414-x","url":null,"abstract":"На сегодняшний день отсутствовали достоверные данные о количестве и анализе травм области тазобедренного сустава и бедра в РК. Целью данного исследования является изучение эпидемологических характеристик травм области тазобедренного сустава и бедра в РК (период: 2012 – 2019 гг.).В исследовании использовались данные о 139 192 пациентов с травмами бедра за период с 2012 по 2019 год. Данные были получены из электронного реестра пациентов травматологических стационаров по всей стране. Согласно класификации МКБ-10, были проанализированы данные пациентов со следующими травмами: S70, S71, S72, S73, S74, S75, S77, S78, S79. Анализ данных показал, что травмы области тазобедренного сустава и бедра являются серьезной проблемой в РК, и был отмечен их значительный рост. Первое место занимает перелом бедра (S72.0). За изучаемый период среди женщин определялся рост количества травм тазобедренного сустава и бедра, с максимальным пиком роста данных травм в 2019 году. Однако у мужчин после пиковых значений в увеличении травм тазобедренного сустава и бедра в 2017 году отмечалось некоторое снижение данных групп травм в 2019 году В этой связи, основное внимание следует уделять профилактическим мероприятиям предотвращению травм области тазобедренного сустава и бедра, чтобы снизить уровень травматизма. Эти новые данные следует учитывать при разработке и проведении профилактических учебных мероприятий.\u0000 To date, there were no reliable data on the number and analysis of hip and hip injuries in the Republic of Kazakhstan. The purpose of this study is to study the epidemiological characteristics of hip and hip injuries in the Republic of Kazakhstan (period: 2012 – 2019). The study used data on 139 192 patients with hip injuries for the period from 2012 to 2019. The data were obtained from the electronic register of patients in trauma hospitals across the country. According to the ICD-10 classification, the data of patients with the following injuries were analyzed: S70, S71, S72, S73, S74, S75, S77, S78, S79. Data analysis showed that hip and hip injuries are a serious problem in the Republic of Kazakhstan, and their significant growth was noted. The first place is occupied by a hip fracture (S72.0). During the study period, an increase in the number of hip and hip injuries was determined among women, with the maximum peak in the growth of these injuries in 2019. However, in men, after the peak values in the increase in hip and hip injuries in 2017, there was a slight decrease in these groups of injuries in 2019. In this regard, the main attention should be paid to preventive measures to prevent injuries to the hip and hip area in order to reduce the level of injury. These new data should be taken into account when developing and conducting preventive training activities.\u0000 Бүгінгі таңда ҚР-да жамбас-сан буыны мен сан сүйегі жарақаттарының саны мен талдауы туралы сенімді деректер жоқтың қасы. Бұл зерттеудің мақсаты ҚР – дағы жамбас-сан буыны мен сан сүйегі жарақаттарының эп","PeriodicalId":45152,"journal":{"name":"Arheoloski Vestnik","volume":"18 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.5,"publicationDate":"2023-04-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75847187","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":3,"RegionCategory":"历史学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ДӘРІГЕРЛЕРДІҢ АНТИБИОТИКАЛЫҚ ТЕРАПИЯНЫ КЛИНИКАЛЫҚ ҚОЛДАНУ НЕГІЗДЕРІ ЖӘНЕ АНТИБИОТИККЕ ТӨЗІМДІЛІК МӘСЕЛЕСІ ТУРАЛЫ ХАБАРДАРЛЫҒЫ","authors":"Н.Е. Аблакимова, А.З. Мусина, Г.А. Смагулова, Ж.Ж. Нургалиева, Э.Е. Анешова, О.Г. Ни","doi":"10.53065/p4957-5124-3662-o","DOIUrl":"https://doi.org/10.53065/p4957-5124-3662-o","url":null,"abstract":"Повышение осведомленности и улучшение понимания вопросов антибиотикорезистентности посредством эффективной коммуникации, образования и профессиональной подготовки является одной из целей Глобального плана действий по борьбе с устойчивостью к противомикробным препаратам, принятого на 68-ой сессии Всемирной ассамблеиздравоохранения (Резолюция WHA 68.7). В статье представлены результаты анкетирования врачей различных медицинских учреждений РК по вопросам клинической микробиологии, спектра активности и безопасности антибактериальных средств. Оценивалась взаимосвязь между уровнем знаний и медицинским стажем, занимаемой должностью, наличием клинического фармаколога в медицинском учреждении. Данное исследование показало низкий уровень знаний врачей и целесобразность подготовки эффективных образовательных вмешательств для сдерживания антибиотикорезистентности.\u0000 Тиімді байланыс, білім беру және кәсіби дайындық арқылы микробқа қарсы тұрақтылық туралы ақпараттандыруды арттыру және мәселені ұғынуды жақсарту микробқа қарсы тұрақтылыққа қарсы жаһандық іс-қимыл жоспарының мақсаттарының бірі болып табылады. Мақалада бактерияға қарсы агенттердің клиникалық микробиологиясы, белсенділік спектрі және қауіпсіздігі мәселелері бойынша дәрігерлер арасында жүргізілген сауалнаманың нәтижелері келтірілген. Білім деңгейі мен дәрігердің лауазымы, медициналық тәжірибесі, медициналық мекемеде клиникалық фармакологтың болуы арасындағы байланыс бағаланды. Бұл зерттеу дәрігерлердің төмен білім деңгейін және антибиотикке төзімділікті тежеу үшін тиімді білім беру шараларын дайындаудың орындылығын көрсетті.\u0000 Raising awareness and understanding of antimicrobial resistance issues through effective communication, education and training is one of the goals of the Global Action Plan on antimicrobial resistance. The article presents the results of a questionnaire of doctors on clinical microbiology, spectrum of activity and safety of antibacterial agents. The relationship between the level of knowledge and medical experience, the position held, the presence of a clinical pharmacologist in a medical institution was evaluated. This study showed a low level of knowledge of doctors and the feasibility of preparing effective educational interventions to curb antibiotic resistance.","PeriodicalId":45152,"journal":{"name":"Arheoloski Vestnik","volume":"8 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.5,"publicationDate":"2023-04-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83114249","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":3,"RegionCategory":"历史学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"CROCUS ALATAVICUSӨСІМДІК ШИКІЗАТЫНЫҢ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ АНАТОМИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ЗЕРТТЕУ","authors":"Z. Allambergenova, Z. Sakipova, N. Aliyev, K. Kozhanova, G. Kadyrbaeva, G. Zhumashova, A. Mamurova, E. Severova","doi":"10.53065/b9352-3030-8352-e","DOIUrl":"https://doi.org/10.53065/b9352-3030-8352-e","url":null,"abstract":"Plants of the genus Crocus L. have a wide spectrum of pharmacological action. To date, many of their species have not been fully studied. Morphological and anatomical features of Crocus alatavicus Regel & Semenow have not been studied and there is no regulatory documentation. The literature review indicates the absence of a specific, complete description of these features that make it possible to identify and standardize Crocus alatavicus raw materials. The aim of this study is to research the features of morphological and anatomical diagnostic features of the plant C. alatavicus. Morphology of raw materials were studied using a binocular magnifier. Anatomical and diagnostic signs were determined by preparing temporary preparations according to the pharmacopoeia technique using an MS-300 microscope with a camera. Morphological and anatomical features of the reduced stem, leaves, and flower were studied. It has been established that the leaves of C. alatavicus have a unique and peculiar shape in cross-section, like most species of Crocus L. It consists of a central quadrangular \"keel\" and two side \"arms\". C. alatavicus differs from other species in the triangular shape of the \"keel\" and the tips of the \"arms\" are strongly curved to the \"keel\". There is a pale stripe in the axial direction along the center of the \"keel\". The leaves of C. alatavicus are amphistomatic in the arrangement of stomata and belong to the anomocytic type. These signs of plant are used to identify medicinal plant raw materials. It is important to emphasize that the standardization of C. alatavicus domestic raw materials creates new opportunities for its further use in medicine.\u0000 Сrосиѕ L. тұқымдасының өсімдіктері фармакологиялық әсердің кең спектріне ие, олардың көптеген түрлері бүгінгі күнге дейін аз зерттелген. Олардың ішінде шикізатқа нормативтік құжаттама жетіспейтін Crocus alatavicus Regel & Semenow бар, өйткені бұл өсімдіктің морфологиялық-анатомиялық белгілері зерттелмеген. Әдебиеттерге шолу Crocus alatavicus шикізатын анықтауға және стандарттауға мүмкіндік беретін осы белгілердің нақты, толық сипаттамасының жоқтығын көрсетті. Зерттеудің мақсаты C. alatavicus шикізатының морфологиялық және анатомиялық-диагностикалық белгілерін зерттеу. Шикізаттың морфологиялық белгілері бинокулярлық лупаның көмегімен зерттелді, анатомиялық-диагностикалық белгілер фармакопеялық әдіске сәйкес уақытша препараттарды дайындау арқылы фотокамералы МС-300 микроскопын қолдана отырып анықталды. Қысқартылған сабақтың, жапырақтың, гүлдің морфологиялық және анатомиялық-диагностикалық белгілері зерттелді. C. alatavicus жапырағының көлденең қимасы Crocus L. тусының басқа түрлері сияқты ерекше пішінге ие екені анықталды. Ол Орталық төртбұрышты \"кильден\"және екі бүйірлік \"қолдардан\" тұрады. Алатау шафранының зерттелген басқа Crocus L. түрлерінен айырмашылығы, \"киль\" үшбұрыш пішінді және \"қолдарының\" ұштары \"кильге\" өте иілген болып келеді. Осьтік бағытта \"киль\" орталығының бойында бозғылт жолақ бар. А","PeriodicalId":45152,"journal":{"name":"Arheoloski Vestnik","volume":"10 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.5,"publicationDate":"2023-04-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87884255","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":3,"RegionCategory":"历史学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ШИЗОФРЕНИЯНЫҢ ПАТОФИЗИОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ МОЛЕКУЛАЛЫҚ ГЕНЕТИКАЛЫҚ ТРИГЕРЛЕРІ","authors":"","doi":"10.53065/s5465-1799-2579-d","DOIUrl":"https://doi.org/10.53065/s5465-1799-2579-d","url":null,"abstract":"Шизофрения – тяжелое психическое расстройство, характеризующееся эмоциональными, поведенческими и когнитивными расстройствами. Лечение заболевания часто осложнено некомплаентностью и фармакорезистентностью. В этой связи, поиск патофизиологических механизмов, лежащих в основе шизофрении, являются актуальной задачей медицины и фармацевтики. В этой статье обсуждаются новейшие взгляды на патофизиологию генетических факторов риска шизофрении, которые могут быть использованы в ранней диагностике и понимании внутриклеточных триггеров заболевания. Отражены ключевые генетические особенности, включая SNP маркеры, мутации и эпигенетические изменения. Современная фармакотерапия шизофрении основана в основном на дофаминергических и серотонинергических антагонистах/частичных агонистах, однако новые открытия в патофизиологии шизофрении позволят в дальнейшем значительно расширить диапазон новых подходов в фармакотерапии и выявить более надежные биомаркеры заболевания. Цель этого обзора - предоставить новейшие сведения о патофизиологии и генетических маркерах риска заболевания, что, несомненно, можно будет использовать при разработке новых подходов в лечении.\u0000 Шизофрения – эмоционалдық, мінез-құлық және когнитивті бұзылулармен сипатталатын ауыр психикалық бұзылыс, ал шизофренияны емдеу көбінесе сәйкес келмеумен және дәріге төзімділікпен қиындайды. Осыған байланысты шизофренияның негізінде жатқан патофизиологиялық механизмдерді іздеу медицина мен фармацевтиканың өзекті міндеті болып табылады. Бұл шолуда шизофренияның генетикалық қауіп факторларының патофизиологиясы туралы соңғы түсініктер қарастырылады, оларды ерте диагностикалау және аурудың жасушаішілік триггерлерін түсіну үшін қолдануға болады. Негізгі генетикалық ерекшеліктер, соның ішінде SNP маркерлері, көшірме санының вариациялары, микроделециялар, мутациялар және эпигенетикалық өзгерістер көрсетіледі. Шизофренияның заманауи фармакотерапиясы негізінен дофаминергиялық және серотонергиялық антагонистерге/жартылай агонистерге негізделген, алайда шизофрения патофизиологиясындағы жаңа ашылулар фармакотерапиядағы жаңа тәсілдер ауқымын одан әрі кеңейтуге және аурудың неғұрлым сенімді биомаркерлерін анықтауға мүмкіндік береді.\u0000 Schizophrenia is a severe mental disorder characterized by emotional, behavioral, and cognitive impairments, and treatment of schizophrenia is often complicated by treatment noncompliance and drug resistance. In this regard, the search for pathophysiological mechanisms underlying schizophrenia is an current task of medicine and pharmaceutics. This article describes the latest insights into the pathophysiology of genetic risk factors for schizophrenia, which can be used in early diagnosis and understanding of the intracellular triggers of the disease. Key genetic features are reflected, including SNP markers, mutations and major epigenetic variations. Modern pharmacotherapy of schizophrenia is based mainly on dopaminergic and serotonergic antagonists/partial agonists, however, new discoveries","PeriodicalId":45152,"journal":{"name":"Arheoloski Vestnik","volume":"28 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.5,"publicationDate":"2023-01-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85546105","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":3,"RegionCategory":"历史学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ОРАЛДАҒЫ ГЕРОНТОЛОГИЯЛЫҚ НАУҚАСТАРДЫҢ КАПЛАН-МАЙЕР БОЙЫНША ТАНЫМДЫҚ БҰЗЫЛУЛАРҒА БАЙЛАНЫСТЫ САҚТАЛУЫ","authors":"Г.А. Алибаева, С.А. Искакова, Г.И. Алмагамбетова, Д.З. Утеулиева, Н.К. Кенжина, А.С. Мухамбетжанова, К.М. Ирменов","doi":"10.53065/l8585-1469-8197-y","DOIUrl":"https://doi.org/10.53065/l8585-1469-8197-y","url":null,"abstract":"Когнитивные нарушения в престарелом возрасте влияют на продолжительность жизни. Целью данной работы было определение выживаемости геронтологических пациентов в зависимости от категории когнитивных нарушений и семейного статуса, проживающих в стационаре или семье. За октябрь-ноябрь 2021 года опрошено 596 пациентов медицинских организаций («Уральский центр оказания социальных и специальных услуг», «Городская поликлиника №1») старше 60 лет обоего пола, проживающих в Уральске, в ходе перекрестного одновыборочного кросс-секционного рандомизированного исследования, с использованием стандартизированной мини-экспертизы психического состояния (SMMSE) для исследования категории когнитивных нарушений. Исследование было не слепым, c добровольным информированным согласием. Методы исследования: информационно-аналитические, социологические, статистические. Статистический материал обработан IBM SPSS Statistics version 28,0 для Windows с использованием метода Каплан-Майера. В результате исследования была дана характеристика психологического здоровья, уровня депрессии, социализации лиц старшего возраста, проживающих в домах престарелых (55,4%) или в семье (41%). Кумулятивная выживаемость лиц пожилого и старческого возраста с когнитивными нарушениями минимум на пять лет меньше (ДИ от 65,566 до 68,216 лет) чем у лиц без когнитивных нарушений (ДИ от 74,08 до 74,029 лет). Среди лиц преклонного возраста города Уральска с отсутствием когнитивных нарушений, живущих в семье среди родных, в браке, отмечается более высокая степень социальных контактов (социализация), но распространенность депрессии и одиночества/социальной изоляции имеет высокий уровень 95%. Депрессия и одиночество/социальная изоляция взаимосвязаны и влияют друг на друга, и эти проблемы необходимо решать для улучшения качества жизни лиц пожилого возраста. Когнитивные нарушения могут быть прогностическими критериями для диагностики депрессии под необходимым контролем. Найдено, что когнитивные нарушения влияют на выживаемость геронтологических пациентов в сторону ухудшения в пределах от 5 до 10 лет. Социализация улучшает качество жизни лиц пожилого возраста.\u0000 Қартайған кездегі когнитивті бұзылулар өмір сүру ұзақтығына әсер етеді. Жұмыстың мақсаты – геронтологиялық науқастардың когнитивті бұзылулар санатына және отбасылық жағдайына байланысты, стационарда немесе отбасында өмір сүруін анықтау. Материал және әдістемелер: 2021 жылдың қазан-қараша айларында медициналық ұйымдардың (Орал әлеуметтік және арнаулы қызметтер көрсету орталығы, №1 қалалық емхана) Орал қаласында тұратын 60 жастан асқан екі жыныстағы 596 емделушімен айқаспалы сауалнама арқылы когнитивті бұзылулар санатын зерттеу үшін Стандартталған шағын психикалық мемлекеттік емтиханды (SMMSE) пайдалана отырып, секциялық, бір үлгілі, көлденең қималық, рандомизацияланған зерттеулер жүргізілді. Зерттеу ерікті түрде ақпараттандырылған келісіммен өткізілді. Зерттеу әдістері: ақпараттық-аналитикалық, әлеуметтік, статистикалық. Статистикалық материал Windows жүй","PeriodicalId":45152,"journal":{"name":"Arheoloski Vestnik","volume":"69 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.5,"publicationDate":"2023-01-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75333619","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":3,"RegionCategory":"历史学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ЖАҢА ТУҒАН НӘРЕСТЕДЕ ТУА БІТКЕН ЕРЕКШЕ ЭТИОЛОГИЯЛЫ ПНЕВМОНИЯ ЖАҒДАЙЫ (ПРАКТИКАДАН КЛИНИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙ)","authors":"К.К. Урстемова, Н.С. Божбанбаева","doi":"10.53065/e2793-5267-6627-y","DOIUrl":"https://doi.org/10.53065/e2793-5267-6627-y","url":null,"abstract":"В данной статье представлен клинический случай врожденной пневмонии у доношенного новорожденного ребенка, родившегося в условиях родовспомогательного учреждении 3 уровня. С рождения у ребенка манифестировала острая дыхательная недостаточность, генез которой было сложно дифференцировать клиницистам. Молниеносное течение респираторной патологии способствовало летальному исходу в первые сутки жизни ребенка. Анамнестические и лабораторные данные у матери, результаты рентгенографии органов грудной клетки позволяют предполагать у ребенка врожденную пневмонию специфической (коронавирусной) этиологии.\u0000 Бұл мақалада 3 деңгейлі босандыру мекемесінде туылған толық туылған нәрестедегі туа біткен пневмонияның клиникалық жағдайы келтірілген. Бала туылғаннан бастап Жедел тыныс жетіспеушілігі пайда болды, оның генезисін клиниктерге ажырату қиын болды. Тыныс алу патологиясының найзағай жылдамдығы баланың өмірінің алғашқы күндерінде өлімге әкелді. Анадағы анамнестикалық және зертханалық мәліметтер, кеуде қуысының рентгенографиясының нәтижелері балада ерекше (коронавирустық) этиологияның туа біткен пневмониясын болжауға мүмкіндік береді.\u0000 This article presents a clinical case of congenital pneumonia in a full-term newborn baby born in a level 3 maternity hospital. From birth, the child manifested acute respiratory failure, the genesis of which was difficult for clinicians to differentiate. The lightning-fast course of respiratory pathology contributed to the fatal outcome in the first day of the child's life. Anamnestic and laboratory data from the mother, the results of chest X-rays suggest that the child has congenital pneumonia of a specific (coronavirus) etiology.","PeriodicalId":45152,"journal":{"name":"Arheoloski Vestnik","volume":"81 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.5,"publicationDate":"2023-01-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77132179","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":3,"RegionCategory":"历史学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ӨКПЕЛІК АРТЕРИЯЛЫҚ ГИПЕРТЕНЗИЯНЫҢ ДАМУЫНДАҒЫ ГЕНЕТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ МОЛЕКУЛАЛЫҚ ФАКТОРЛАР","authors":"Т.Т. Нурписова, Д.Ж. Тайжанова, Н.К. Кульмырзаева","doi":"10.53065/l1366-2940-5029-d","DOIUrl":"https://doi.org/10.53065/l1366-2940-5029-d","url":null,"abstract":"Легочная артериальная гипертензия (ЛАГ) – клиническое состояние, характеризующееся наличием прекапиллярной легочной гипертензии при отсутствии других причин повышения среднего давления в артерии. В силу неизвестности этиологии, прогрессирующего течения заболевания с развитием декомпенсации правого желудочка, неблагоприятного прогноза и ранним летальным исходом, идиопатическая (ИЛАГ) и наследственная ЛАГ (НЛАГ) (ИЛАГ и НЛАГ) до сегодняшнего дня ставят перед клиницистами много задач, касающихся ее диагностики и лечебной тактики. Поскольку в большинстве случаев при данных ИЛАГ и НЛАГ отсутствует субстрат для интервенционного и хирургического лечения, вся сложность нерешенных задач данной проблемы возлагается на лечащего врача. В процессе поиска основной литературы использована следующая поисковая система: Scopus, PubMed, Web of science, Google Scholar по ключевым словам. Глубина поиска составила 7 лет: с 2013 по 2021 годы. В исследование включены полнотекстовые публикации на английском и русском языках. Критериями включения явились: систематические обзоры и оригинальные статьи, отражающие результаты молекулярно-генетических исследовании по проблеме ЛАГ. Исключены публикации низкого метаболического качества и повторяющиеся. Всего проанализировано 215 публикации, из них тематике литературного обзора соответствовали 36. Исследования последних лет иллюстрируют сложные и многофакторные аспекты возникновения ЛАГ. Последние достижения в этой области привели к лучшему пониманию этой проблемы, рекомендованы несколько генов, такие как BMPR2, ACVRL1 и ENG. при скрининге групп риска. Однако, отсутствуют специфические и более чувствительные биомаркеры, отражающие патологические изменения в сосудах легочной артерии и позволяющие диагностировать ЛАГ. Остается открытым поиск исследований по выявлению маркеров, предоставляющих достаточную диагностическую и прогностическую информацию в диагностике ЛАГ. Перспектива научных исследовании направлена на поиск более точных и достоверных методов выявления причин развития ЛАГ. Целью работы является анализ литературных данных полиморфизма генов и молекулярных биомаркеров в риске развития идиопатической и наследственной легочной артериальной гипертензии.\u0000 Өкпелік артериалдық гипертензиясы (ӨАГ) – өкпе артериясының орташа қысымының жоғарылауының басқа себептері болмаған кезде прекапиллярлық өкпе гипертензиясының болуымен сипатталатын клиникалық жағдай. Белгісіз этиология, оң жақ қарынша декомпенсациясының дамуымен аурудың үдемелі ағымы, нашар болжам және ерте өліммен сипатталатын идиопатиялық (ИӨАГ) және тұқым қуалайтын ӨАГ (ТӨАГ) өкпелік гипертензиясы, бүгінгі күнге дейін диагностикасы мен емдеу тактикасына қатысты клиникалық дәрігерлерге көптеген қиындықтарды тудырады. Көптеген жағдайларда бұл ИӨАГ және ТӨАГ кезінде интервенциялық және хирургиялық емдеуге арналған субстрат жоқ болғандықтан, бұл мәселенің шешілмеген сұрақтарының барлық күрделілігі емдеуші дәрігерге ауыртпаушылық түседі. Осы жұмыстың мақсаты- идиопатиялық жән","PeriodicalId":45152,"journal":{"name":"Arheoloski Vestnik","volume":"60 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.5,"publicationDate":"2023-01-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74578415","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":3,"RegionCategory":"历史学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}