{"title":"Open-Source AI: An Approach to Responsible Artificial Intelligence Development","authors":"Fatih Bildirici","doi":"10.47613/reflektif.2024.145","DOIUrl":"https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.145","url":null,"abstract":"Bu makale, yapay zekâ (YZ) teknolojilerinin sorumlu bir şekilde geliştirilmesine yönelik mevcut riskleri, problemleri ve etik sorunları kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Özellikle, algoritmik önyargılar, veri gizliliği ihlalleri, güvenlik zafiyetleri ve karar verme süreçlerindeki şeffaflık eksikliği gibi konular, YZ’nin etik ve sorumlu, geliştirilmesi ve kullanımı açısından önemli engeller olarak öne çıkmaktadır. Açık kaynaklı YZ geliştirmenin, bu sorunlara etkili çözümler sunma potansiyeli detaylı bir şekilde incelenmektedir. Makalede, açık kaynak katılımının ve geliştirilmesinin, kullanımının, algoritmik önyargıları azaltma ve sistem güvenliğini artırma gibi alanlarda nasıl stratejik bir araç olabileceği vurgulanmaktadır. Ayrıca, topluluk tabanlı geliştirme yaklaşımının, YZ çözümlerini daha adil ve etkili hale getirme yönündeki katkıları tartışılmaktadır. Bu çalışma, açık kaynaklı YZ’nin, teknolojinin toplumsal kabulünü ve etkinliğini artırırken, etik ve sürdürülebilir bir geliştirme sürecine nasıl katkıda bulunabileceğini vurgulamakta ve bu yaklaşımın hem teknolojik yenilikleri hem de toplumsal değerleri dengeli bir şekilde ele alarak YZ’nin geleceğine yönelik kritik önemini ortaya koymaktadır.","PeriodicalId":423034,"journal":{"name":"Istanbul Bilgi University","volume":"101 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140457031","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"In Tune with Ethics: Responsible Artificial Intelligence and Music Industry","authors":"Sertaç Oğul","doi":"10.47613/reflektif.2024.150","DOIUrl":"https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.150","url":null,"abstract":"Bu çalışma, müzik endüstrisinde yapay zeka etik sorunlarına dair bir tartışmayı başlatarak, OECD yapay zeka İlkeleri çerçevesinde dokuz etik ifadeyi analiz etmektedir. Çalışma, bu yönergeler içinde şeffaflık, insan-merkezli değerler, adalet ve gizlilik konularında artan bir vurgu tespit etmektedir. Yapay zeka tarafından yönlendirilen müzik sistemlerine güven oluşturmak için şeffaflığın önemli olduğu kabul edilirken, insan değerlerinin korunması ve insan ve yapay zeka tarafından üretilen eserler arasındaki ayrım önemli konular olarak ortaya çıkmaktadır. Makale, müzik endüstrisinde üretken yapay zeka sistemlerinin çevresel etkilerini ele almadaki bir boşluğa dikkat çekmektedir. Ortaya çıkan zorlukları ele almak için sürekli araştırma ve diyalog çağrısında bulunarak, yapay zekanın dönüştürücü potansiyelini yönlendirirken müzik yaratımında etik değerleri korumak için çok taraflı işbirliğini vurgulamaktadır.","PeriodicalId":423034,"journal":{"name":"Istanbul Bilgi University","volume":"327 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140457521","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Yağmur Nuhrat, Zeynep Rona, Ayla Ortaç, Celâl Üster
{"title":"Üç Çevirmen, Üç Arkadaş: Zeynep Rona, Ayla Ortaç ve Celâl Üster'le Çeviri ve Yapay Zekâ Üzerine Bir Söyleşi","authors":"Yağmur Nuhrat, Zeynep Rona, Ayla Ortaç, Celâl Üster","doi":"10.47613/reflektif.2024.152","DOIUrl":"https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.152","url":null,"abstract":"<jats:p xml:lang=\"tr\">-</jats:p>","PeriodicalId":423034,"journal":{"name":"Istanbul Bilgi University","volume":"364 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140457645","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Başarı Oyununda Matta Etkisi ve Ödülün Asimetrik Dağılımı","authors":"Mahmut Özer","doi":"10.47613/reflektif.2024.153","DOIUrl":"https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.153","url":null,"abstract":"Günümüzde performansa dayalı yapılan başarı değerlendirmesi ve başarı ödülü arasındaki ilişkinin dinamiklerinde büyük dönüşüm yaşanmaktadır. Bu dönüşümün bir sonucu olarak performans ve başarı ödülü arasındaki ilişki asimetrik bir boyut kazanmıştır. Nitekim performans dönüşüm öncesinde olduğu gibi normal dağılım gösterirken başarı ödülü artık güç yasasına göre dağılmaktadır. Performansın bir sınırı vardır ve başarıya karşılık gelen performans düzeyine yakın olan birçok farklı düzey tanımlanabilir. Buna karşılık küçük performans farklarının başarıya dönük getirileri arasında ortaya çıkan büyük farklar güç kanununa göre logaritmik dağılmaktadır. Diğer bir ifadeyle performanstaki küçük bir farkın karşılığında alınan ödülde büyük ölçekli farklar elde edilmektedir. Performans ile başarı getirisi arasındaki orantısızlığın bir sonucu olarak farklı alanlardaki eşitsizlikler de hızla derinleşmektedir. Avantajın sürekli yeni avantajları doğurmasını açıklayan Matta etkisi ve ölçeksiz-ağlarda bağlantıları en fazla bağlantıya sahip düğüme yönlendiren tercihli bağlanma karakteristiği performans-başarı ödülü ilişkisindeki yeni durumu anlamada önemli katkılar sağlama potansiyeline sahiptir. Bu nedenle bu çalışmada Peter Erdi’nin (2020) Ranking: The Unwritten Rules of the Social Game We All Play’ve Albert-László Barabási’nin (2022) Formül: Başarının Evrensel Kanunları kitaplarının modern zamanlarda eğitimden ekonomiye, sanattan teknolojiye kadar her alandaki başarı oyununda Matta etkisi ve tercihli bağlanma etkisi ile başarı ödülünün güç yasasına göre dağılımı ve nihayetinde toplumsal eşitsizliklerin derinleştirilmesi bağlamında değerlendirmesi yapılmaktadır.","PeriodicalId":423034,"journal":{"name":"Istanbul Bilgi University","volume":"116 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140457582","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"'Kusurlu' Aklın Seçimi: \"Sully\" Filminin İncelenmesi","authors":"Tuba Sütlüoğlu","doi":"10.47613/reflektif.2024.144","DOIUrl":"https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.144","url":null,"abstract":"Araştırma, yapay zekâ ve insan etkileşimini teknolojiye atfedilen rasyonellik ve kusursuzluk ile insana atfedilen duygusallık ve kusurluluk eğilimleri üzerinden irdelemektedir. Bu irdeleme, hikâyesi gerçek bir olaya dayanan “Sully” isimli sinema filminin analizi üzerinden yapılmaktadır. US Airways’in pilot Chesley Sullenberger kaptanlığındaki 1549 sefer sayılı yolcu uçağı, 15 Ocak 2009 tarihinde, New York-Charlotte seferini yapmak üzere havalanmasından kısa süre sonra Hudson Nehri’ne zorunlu iniş yapmak zorunda kalır. Bu olay, pilot Sullenberger ve ABD’li yazar Jeffrey Zaslow tarafından otobiyografik bir eser olarak kaleme alınan “En Yüksek Görev” isimli kitaba da konu olur ve 2016 yılında aynı otobiyografiden uyarlama “Sully” isimli sinema filmi ile beyazperdeye taşınır. Film, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılarak analiz edilmektedir. Analiz sonucunda ortaya çıkan temalar, rasyonel aklı ve onun kusursuzluğunu savunan otoritelere karşı, sezgilerin ve kusurlu insan aklının verdiği mücadeleyi betimlemektedir.","PeriodicalId":423034,"journal":{"name":"Istanbul Bilgi University","volume":"163 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140457571","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Yapay Zeka ve Doğrulama","authors":"Suncem Koçer","doi":"10.47613/reflektif.2024.147","DOIUrl":"https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.147","url":null,"abstract":"<jats:p xml:lang=\"tr\">-</jats:p>","PeriodicalId":423034,"journal":{"name":"Istanbul Bilgi University","volume":"18 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140457775","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bir Ad ve Disiplin Problemi Olarak Yapay Zekâ","authors":"Mahmut Burak Atasever","doi":"10.47613/reflektif.2024.142","DOIUrl":"https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.142","url":null,"abstract":"Bu makale, zekâ ve teknik arasındaki karmaşık ve zorlu ilişkiyi inceliyor. Özellikle çağdaş dijital teknolojiler bağlamında içgüdü, zekâ, bilinç, beden ve zihin gibi kavramları belirlenimci bir perspektifle kategorize etmenin problemli yönlerini açığa çıkarmayı hedefliyor. Makalenin temel amacı, teknolojik gelişmeleri anlamak için felsefi ve antropolojik bir çerçeve sunmak ve yapay zekâ teknolojilerini, insanın bilişsel ve toplumsal kapasiteleriyle birlikte düşünmenin gerekliliğini vurgulamaktadır. Makale ayrıca teknolojik gelişmelerin sıklıkla tetiklediği hiperbolik duygusal*** tepkilere karşı ihtiyatlı bir yaklaşımın öneminin altını çiziyor. Makale, yapay zekâ kavramını ve evrimini çevreleyen karmaşıklıkları daha iyi anlamak ve ifade edebilmek için felsefi, evrimsel ve kültürel unsurları içeren multidisipliner bir bakış açısı öneriyor. Tartışma, insan-makine etkileşiminin tarihsel ve antropolojik arka planına odaklanarak bu etkileşimin, günümüz yapay zekâ teknolojileri bağlamında sosyal ve kültürel sonuçlarına dair bir perspektif çiziyor. Nihayetinde teknolojik ilerlemelerin, insanın bilişsel ve toplumsal gelişimiyle ilişkili olarak disiplinler ötesi bir çerçeveyle analiz edilmesinin gerekliliğine vurgu yapıyor.","PeriodicalId":423034,"journal":{"name":"Istanbul Bilgi University","volume":"225 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140457321","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Yeni Teknolojiler Çağında Sanatı Üretmek ve Tüketmek","authors":"Kübra Arslan","doi":"10.47613/reflektif.2024.151","DOIUrl":"https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.151","url":null,"abstract":"Sanat, farklı anlamlara bürünerek çağlar boyunca geniş bir tartışma alanı oluşturmuş, teknolojinin ilerlemesiyle teşhir edilebilirliği artmıştır. Frankfurt Okulu’na göre sanat, ticari değerlerle bütünleşerek etkisini yitirmiştir. Kapitalist pazarda anlam kaybeden sanat, bireylerin sahip olma arzularına tüketim nesnesi olarak yanıt vermiştir. Yapay zekâ ise sanatın anlamını çok derinden sarsmış ve artık herkesin doğru komutları verdiği sürece sanatçı olabileceğini gösterdiği bir ütopyayı yaşanılır kılmıştır. Bu bağlamda çalışmada, sanata ilişkin farklı yaklaşımlar üzerinden modern ve çağdaş sanatta değişen anlamları, sanatın nasıl bir tüketim nesnesi haline geldiği, Frankfurt Okulu’nun ve eleştirel teorisyenlerin sanatı bir çıkış yolu olarak görürken günümüzde yapay zekâ teknolojileri doğrultusunda sanatın nasıl kendi pazarını oluşturduğu ve öznesiz sanattaki anlam yitimi farklı başlıklar altında tartışılmaktadır.","PeriodicalId":423034,"journal":{"name":"Istanbul Bilgi University","volume":"77 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140457448","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Yapay Zekânın Ölüm ve Yas Kavramları Üzerine Etkisi: Thanabot Örneği","authors":"Aysun Körlü Topan","doi":"10.47613/reflektif.2024.143","DOIUrl":"https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.143","url":null,"abstract":"Günümüzde teknolojik gelişmeler, özellikle de yapay zekâ pek çok farklı alanda önemli etkilere sahiptir. Ölüm ve yas kavramları da bu gelişmelerden etkilenmekte, bir anlamda dönüşmektedir. Bu makalenin amacı; ölüm ve yas kavramlarının yaşadığı bu dönüşümde yapay zekânın etkisini thanabotlar üzerinden tartışmaktır. Bu amaçla ölüm ve yas kavramları literatür taraması yapılarak toplumsal ve tarihsel bağlamları içerisinde ele alınmış, devamında dijitalleşme ile yaşadıkları dönüşüme değinilmiştir. Çalışmanın sonunda thanabotların olası etkileri literatürden çıkarımlarla tartışılmıştır. Buna göre; thanabot kullanımının kişiden kişiye değişen etkileri olacağını söylemek mümkündür. Bu anlamda bu teknoloji özellikle yas tutanlar için olumlu etkilere sahip olabilir. Ancak thanabotların ticari boyutu, ölen kişiyi ne kadar temsil edeceği, yas tutanlar için ikincil kayıp riski, yazılım güvenliği gibi olası sorunlara sahip olduğunu söylemek mümkündür. Ayrıca bu teknolojiyle ilgili araştırmaların hem bireysel hem de toplumsal düzeyde farklılıkları dikkate alarak yapılmasının önem arz ettiği görülmüştür.","PeriodicalId":423034,"journal":{"name":"Istanbul Bilgi University","volume":"79 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140457447","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}