Zhanat Nurbekova, G. Aimicheva, Talant Tolganbayuly, Mahmud Mustafabek Gali
{"title":"Implementation of artificial intelligence in \"ToqyzQumalaq\" mobile logic game","authors":"Zhanat Nurbekova, G. Aimicheva, Talant Tolganbayuly, Mahmud Mustafabek Gali","doi":"10.59941/2960-0642-2023-4-37-47","DOIUrl":"https://doi.org/10.59941/2960-0642-2023-4-37-47","url":null,"abstract":"This research paper delves into the implementation of artificial intelligence (AI) in the mobile logic game \"ToqyzQumalaq,\" focusing on incorporating advanced algorithmic strategies to improve gameplay. The game's complexity and strategic depth present unique challenges in AI development, addressed through the integration of algorithms like Minimax, Alpha-Beta Pruning, Greedy, and Particle Swarm Optimization (PSO). The study emphasizes the creation of evaluation functions for these algorithms, ensuring AI efficiency and human-like decision-making. This aspect is vital for maintaining the strategic unpredictability essential to \"ToqyzQumalaq.\" Extensive experimental testing against human players of various skill levels demonstrates the algorithms' effectiveness. These tests reveal the strengths and limitations of each algorithm, providing insights into their application in the game. This paper contributes to AI in gaming, highlighting the challenges and opportunities in developing AI for complex games. Its findings are relevant not only to game developers but also serve as an educational tool, showcasing the practical application of AI and algorithmic strategies.","PeriodicalId":371427,"journal":{"name":"\"Bilim\" scientific and pedagogical jornal","volume":"83 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139630112","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Гульден Кенесовна Кажибаева, Н.Н. Конкаева, А. Ақтанова
{"title":"Қазақ балалар әңгімелерін жаңа технологиямен оқыту мен талдау жолдары","authors":"Гульден Кенесовна Кажибаева, Н.Н. Конкаева, А. Ақтанова","doi":"10.59941/2960-0642-2023-2-82-90","DOIUrl":"https://doi.org/10.59941/2960-0642-2023-2-82-90","url":null,"abstract":"Мақалада қазақ балалар әңгімелерінің қазіргі білім беру жүйесінде оқытылуы мен оқытуға берілген ұсыныстар қарастырылған. Прозалық шығармаларды жаңа технологиялардың көмегімен оқыту кезіндегі қиындықтар мен оны жеңілдетудің тәсілдері көрсетілген. Балалардың өмірі мен мінез-құлықтарына және олардың қоршаған әлемді тануына, рухани білім алып, жетілуіне ықпал ететін шығармалар да талданып берілді. Мақаланың ерекшелігі мектеп бағдарламасында қарастырылған балаларға арналған шығармалармен қатар, қосымша оқыуға ұсынылатын шығармаларды талдап беруінде. Мақаланың басты мақсаты да балаларға арналған әңгімелердің мектеп бағдарламасы бойынша алынғандарының оқытылуы және мектеп бағдарламасынан тыс алынғандарының талдау үлгісін көрсетіп, мұғалімге көмек болатын жағын қарастыру. Балаларға арналған әңгімелердің тақырыбы мен идеясы, көркемдігі мен тілдік ерекшеліктері талданып, кейіпкерлер жүйесі сараланып берілді.","PeriodicalId":371427,"journal":{"name":"\"Bilim\" scientific and pedagogical jornal","volume":"36 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132428070","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Басқарудағы жобалау қызметі арқылы педагогикалық жүйелерді дамыту","authors":"Светлана Бахишева","doi":"10.59941/2960-0642-2023-2-11-24","DOIUrl":"https://doi.org/10.59941/2960-0642-2023-2-11-24","url":null,"abstract":"Ұсынылған мақалада педагогикалық жүйе ретіндегі білім беру ұйымдарын басқарудың мазмұндық және технологиялық жаңғыртылуы қажеттігі анықталып, ондағы жобалау қызметінің рөлі ғылыми және тәжірибелік тұрғыдан негізделген. Жаңа өзгерістердің педагогикалық жүйелердегі қайта құруларды қамтамасыз ететін басқару логикасын айқындалып, оның білім берудің жаңа нәтижелеріне сай ұйымдастырушылық қызметін белгіленген. Зерттеудің ғылыми маңыздылығын педагогикалық құбылыстардың диалектикалық табиғаты мен тұтастық сипатына сәйкес педагогикалық жүйелердің дамуына қажетті компоненттері мен олардың өзара байланыстарының негізделуі айқындайды. Осыған орай, педагогикалық жүйе ретіндегі білім беру ұйымын басқару оның құрылымдық және қызметтік компоненттерінің, қызмет ету шарттарының, жүйеқұраушы факторларының мақсатқа-бағдарлы жобалар арқылы ұйымдастырылуын қажет етеді. Практикалық маңыздылығын басқарудағы жобалау қызметінің мазмұны мен әдістерінің ұсынылуы, жобалаудың тиімділігін бағалау көрсеткіштері мен өлшемдері, білім беру ұйымдарын басқарушылардың құзыреттілігін дамыту әдістері құрайды. Сонымен қатар, ұйымдастырушылық және адам ресурстарын дамыту тұрғысынан қамтамасыз ететін педагогикалық жүйелерді басқарудың жаңа қызметі – жобалау арқылы ұйымның жаңа сапасына жету алгоритмі құрастырылған. Зерттеудің әдіснамасы мен әдістері ретінде жүйелілік, іс-әрекеттік, зерттеушілік тұрғылар; ғылыми-теориялық әдебиеттерді талдау әдістері, эксперимент жүргізу және қорытындыларын жинақтау, салыстыру, рефлексия, жобалау қызметі арқылы ұйымның өзгерістерге дайындығын дамыту тәжірибелері мен ұсыныстар қарастырылған. Қорытындыда басқарудағы жобалау қызметі арқылы педагогикалық жүйелерді дамытудың тиімділігі тұжырымдалған.","PeriodicalId":371427,"journal":{"name":"\"Bilim\" scientific and pedagogical jornal","volume":"196 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122142510","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Орта мектептің информатика пәні бойынша ақпараттық теория негіздерін оқыту","authors":"Базарбек Мұқышев, Серік Мұқышев, Абзал Мукушев, Гүлнұр Еркебұлан","doi":"10.59941/2960-0642-2023-2-91-96","DOIUrl":"https://doi.org/10.59941/2960-0642-2023-2-91-96","url":null,"abstract":"Ақпарат теориясы ғылымаралық бағыттағы ілімге жатады. Бүгінгі күні ақпарат теориясының ғылыми және практикалық нәтижелері компьютерлік ғылымда, математикада, физикада, лингвистикада және тағы басқа іргелі ғылымдарда жан-жақты қолданыс тауып отыр. Мақалада ақпарат ұғымының теориялық, практикалық және педагогикалық аспектілері баяндалған. Ақпарат іргелі ұғым екендігі және оның әлеуметтік-табиғи процестердегі алатын орны анықталды. Орта және жоғары мектептің оқу үдерісінде ақпарат ұғымының іргелі мәселелерін зерттеудегі информатика пәнінің рөлі зерделенді. Ақпараттық теорияның негізгі теңдеулері Хартли және Шеннон формулаларының мәні және қолданбалылығы ашылды. Ықтималдық теориясы негізінде ақпараттық анықталмаушылық және оның өлшем бірлігі туралы түсінік берілді. Ақпараттық теорияның әртүрлі ғылыми бағыттары зерттелді: ақпарат шамаларын өлшеу және шеннон теңдеуін тестілеу үдерісінде қолдану.","PeriodicalId":371427,"journal":{"name":"\"Bilim\" scientific and pedagogical jornal","volume":"72 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123991638","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Физика пәнінің практикалық (зертханалық) сабақтарында 5 Е оқыту моделін қолдану жолдары","authors":"Перизат Баймишова","doi":"10.59941/2960-0642-2023-2-72-81","DOIUrl":"https://doi.org/10.59941/2960-0642-2023-2-72-81","url":null,"abstract":"Физиканы оқытудағы практикалық (зертханалық) жұмыстың мақсаты – оқушыларға бақылау және зерттеу дағдылары мен әдістерін үйрету, проблемаларды шешу дағдылары мен физика пәніне қызығушылығын дамыту болып табылады. Практикалық (зертханалық) жұмысты оқушыларға жасату барысында мұғалімдер дәстүрлі оқыту әдістерінен ауысып, оқушыларды ақпаратты өз бетінше іздеуге, зерттеуге бағыттайды. Осыған сүйене отырып, зерттеудің мақсаты физика пәнінің практикалық сабақтарында 5Е оқыту моделіне сәйкес әзірленген материалдардың оқушылардың меңгеруіне әсерін зерттеу болып табылады.","PeriodicalId":371427,"journal":{"name":"\"Bilim\" scientific and pedagogical jornal","volume":"50 11-12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121026057","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Научно-практические основы управления и развития менеджмента современной школы","authors":"Айгерим Кошербаева","doi":"10.59941/2960-0642-2023-2-25-32","DOIUrl":"https://doi.org/10.59941/2960-0642-2023-2-25-32","url":null,"abstract":"Настоящая статья посвящена научно-практическим основам управления и развития менеджмента в современной школе. Исследование фокусируется на анализе организационной структуры школы, использовании информационных технологий, управлении кадровым потенциалом и качестве образования. Учитывая социально-экономические и культурные особенности, статья предлагает практические рекомендации, основанные на научных основах, для улучшения эффективности управления школой. Основная задача статьи заключается в структурировании эффективных психолого-педагогических, учебно-материальных и дидактических условий для успешной деятельности педагогов и развития личности учащихся. Важное внимание уделяется мотивации коллектива на инновационные программы, доступности информации для всех членов коллектива, участии сотрудников в корпоративных решениях и стимулированию их деятельности. Анализируя современные требования и вызовы, статья предоставляет конкретные научно-практические основы, учитывающие закономерности, которые могут быть использованы школьными администраторами и педагогами для эффективного управления и развития школы в соответствии с современными требованиями и ожиданиями общества.","PeriodicalId":371427,"journal":{"name":"\"Bilim\" scientific and pedagogical jornal","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130147015","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Казахстанская система подготовки юных тяжелоатлетов","authors":"И. С. Ильин","doi":"10.59941/2960-0642-2023-2-119-130","DOIUrl":"https://doi.org/10.59941/2960-0642-2023-2-119-130","url":null,"abstract":"Данная статья представляет разработку программы тренировок для развития физической подготовки детей в возрасте от 11 до 16 лет, основанной на принципах тяжелой атлетики. Цель исследования заключалась в оценке эффективности и потенциала данной программы, включающей техники тяжелой атлетики, в развитии физической подготовки детей. Был проведен обзор научной литературы как отечественного, так и зарубежного происхождения, после чего была разработана комплексная программа тренировок, включающая основные элементы тяжелой атлетики, такие как рывок, толчок и приседания. Ожидаемыми результатами данной программы являются улучшение координации, гибкости и выносливости, а также освоение правильной техники выполнения упражнений и подготовка к соревнованиям по тяжелой атлетике. Большое внимание уделяется индивидуальному руководству и коррекции, чтобы обеспечить безопасность и эффективность тренировок. Разработанная программа имеет потенциал для развития физической подготовки детей и способствует их общему развитию и благополучию.","PeriodicalId":371427,"journal":{"name":"\"Bilim\" scientific and pedagogical jornal","volume":"14 7 Pt 1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134300556","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"School Leaders’ Support to Beginning Teachers","authors":"D. Shamatov","doi":"10.59941/2960-0642-2023-2-44-54","DOIUrl":"https://doi.org/10.59941/2960-0642-2023-2-44-54","url":null,"abstract":"This article is about school leadership education. The article presents the school leaders support to beginning teachers in Kyrgyzstan. Beginning teachers’ initial experiences are the most challenging and influential in their future careers. School leaders are reportedly the most significant persons in beginning teachers’ initial experiences at school. This article is based on the findings of a qualitative case study which explored beginning teachers’ initial period of work at schools, and in particular what challenges they face and how they get support from school administrators. The study demonstrates that school leaders play critical role in helping new teachers adjust well to a new workplace. The study findings offer significant policy and practical implications.","PeriodicalId":371427,"journal":{"name":"\"Bilim\" scientific and pedagogical jornal","volume":"10 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115266205","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Проблемы кадрового обеспечения работы с детьми, имеющими расстройство аутистического спектра","authors":"А Р Рымханова","doi":"10.59941/2960-0642-2023-2-143-154","DOIUrl":"https://doi.org/10.59941/2960-0642-2023-2-143-154","url":null,"abstract":"Цель статьи - изучение вопроса кадрового обеспечения коррекционно-педагогического процесса с детьми, имеющими расстройство аутистического спектра в Республике Казахстан. Имеющаяся практика показывает, что работодатели нуждаются в узкопрофильных специалистах, которые целенаправленно подготовлены для работа с детьми с РАС, владеющих навыками применения всех современных передовых зарубежных технологий, интенсивно внедряющихся в коррекционно-педагогическую практику. Подготовку специалистов для данной категорий детей целесообразно рассматривать в контексте профессиональной педагогической подготовки с соответствующей квалификацией, т.к. краткосрочные курсы повышения квалификации не обеспечат ожидаемых фундаментальных знаний и навыков на должном уровне. Учитывая специфику работы с детьми с расстройством аутистического спектра, которая заключается в индивидуальном подходе, в единстве психолого-педагогического и медицинского воздействия, задача вузов – обновить и расширить направления подготовки специальных педагогов с учетом типов образовательных организаций и характеров деятельности, согласно занимаемой должности в специальных (коррекционных) и общеобразовательных организациях с обязательным привлечениеме в реализацию образовательных программ практических психологов и медицинских работников, т.к. клиническая картина РАС требует выхода за рамки педагогической деятельности. В результате можно удовлетворить запрос родителей, работодателей, государства и общества на специалистов способных для: осуществления психологических, медицинских скрининговых тестов и диагностических мероприятий с детьми в раннем возрасте; анализа и оценка эффективности зарубежных коррекционных методик и технологий; апробации и внедрения результатов передовых мировых опытов с учетом адаптации и модификации; своевременного признания неэффективности тех или иных методик, которые не могут содействовать получению желаемых результатов по причине несоответствия условий применения или особенностей системы образования; исследования и разработки собственных методик; обучения и социализации детей с РАС; полноценной реализации прав детей с РАС на доступное и качественное образование.","PeriodicalId":371427,"journal":{"name":"\"Bilim\" scientific and pedagogical jornal","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125273297","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Этический надзор в научной организации: анализ международных стандартов и проектирование содержания экспертизы","authors":"Серик Мурзакулов, Арыстан Имангазиев","doi":"10.59941/2960-0642-2023-2-166-180","DOIUrl":"https://doi.org/10.59941/2960-0642-2023-2-166-180","url":null,"abstract":"Настоящая статья посвящена вопросам изучения основных норм и правил исследовательской этики, их соблюдения в зарубежных странах, таких как США, Великобритания, Финляндия. В целях анализа распространенности проблем, связанных с вопросами этического рассмотрения правильности проведения научных исследований, контроля за рисками в их осуществлении, в основном использовались первоисточники. Материалы были предоставлены посредством запросов в поисковиках Google и Google Scholar, также использовались смежные публикации и документы, предложенные указанными поисковиками. В статье представлена информация международных и страновых ассоциаций, в том числе специализирующихся по вопросам научной этики. Приведены примеры сопутствующих документов в проведении исследований по разным странам, при этом идентичные примеры не предлагались для рассмотрения разных документов. Также был рассмотрен отечественный опыт, за исключением организаций науки и высшего образования, обладающих особым статусом. На основании изученных материалов был предложен рабочий вариант структуры нормативного правового документа по реализации системы по соблюдению основных норм и правил исследовательской этики.","PeriodicalId":371427,"journal":{"name":"\"Bilim\" scientific and pedagogical jornal","volume":"200 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122513619","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}