Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi最新文献

Ovit ve Zigana Tünellerinin Bölgesel ve Küresel Açıdan Jeopolitik Analizi 从地区和全球视角分析奥维特隧道和齐加纳隧道的地缘政治问题

Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi Pub Date : 2024-06-13 DOI: 10.58606/jwgdp.1486469

Müberra Koçyiğit

{"title":"Ovit ve Zigana Tünellerinin Bölgesel ve Küresel Açıdan Jeopolitik Analizi","authors":"Müberra Koçyiğit","doi":"10.58606/jwgdp.1486469","DOIUrl":"https://doi.org/10.58606/jwgdp.1486469","url":null,"abstract":"Ovit ve Zigana tünelleri, bulundukları konum itibari ile ulusal ve uluslararası öneme sahip ulaşım ağlarının merkezlerinden biridir. Bu iki tünel, bölgesel ve küresel iletişim ağlarının da devamıdır. Türkiye’de İpek Yolu’nun dayanak noktalarından olan Ovit ve Zigana tünelleri; jeoekonomik ve jeokültürel aktarım aracı olarak Türkiye’nin ulusal ve uluslararası misyonları arasında yer almaktadır. Ovit ve Zigana tünelleri; BTK, TRACECA, TENT, KEİT ile Karadeniz ve çevresindeki karayolu koridorlarının bağlantı noktalarını oluşturmakta ve transit bölge olma niteliği göstermektedir. Uluslararası açıdan mekânsal bağlantı noktaları olarak bu iki tünel, Avrasya’ya açılan koridorlardır. Tünellerin açılması ile ulaşım doğu-batı, kuzey-güney yönlü olarak gelişme imkânı elde edecek ve Doğu Karadeniz’de zaman ve enerji tasarrufu sağlanarak topografik engeller aşılacaktır. Bu nedenle Türkiye, Ovit ve Zigana tünellerinin hem kuzey-güney yönlü hem de doğu-batı yönlü ulaşım ağlarına bağlanacak konumda yer almasını değerlendirmelidir. Ovit Tüneli’ni Türkiye’nin Kafkasya ve Orta Asya’ya bağlanan çift yönlü iletişim hattı olarak görmesi, bu bölgelerle sağlanacak ticari, kültürel ilişkilerde bölgenin kavşak noktası haline gelmesini sağlayacak ve bu bölgelere erişim açısından ulaşım koridorunu jeostratejik açıdan ön plana çıkaracaktır. Zigana Tüneli ise Avrupa’ya açılacak olan bir koridor olarak, İpek Yolu’nun devamı ve dolayısı ile Türkiye için Asya-Avrupa bağlantı noktalarından biridir. Aynı şekilde Ovit Tüneli’nin bir ucunun Avrupa’ya bir ucunun Asya’ya açılan bir koridor niteliği taşıması, bu tüneli hem Kafkasya ve Orta Asya ile hem de Avrupa ile iletişim kurmasını sağlayan iki yönlü jeostratejik merkeze dönüştürmektedir. Bu çalışma, Karadeniz Havzası’nda bulunan Ovit ve Zigana tünellerinin ulusal ve uluslararası jeopolitik açıdan Türkiye’nin kazançlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, progressif ve somut mekan yaklaşımlarıyla ele alınmıştır.","PeriodicalId":351718,"journal":{"name":"Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi","volume":"67 25","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141346406","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Azerbaycan Fındık Üretiminde Gah Rayonu’nun Yeri Gah Rayonu 在阿塞拜疆榛子生产中的地位

Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi Pub Date : 2024-06-11 DOI: 10.58606/jwgdp.1466120

Sabina Çetinkaya

{"title":"Azerbaycan Fındık Üretiminde Gah Rayonu’nun Yeri","authors":"Sabina Çetinkaya","doi":"10.58606/jwgdp.1466120","DOIUrl":"https://doi.org/10.58606/jwgdp.1466120","url":null,"abstract":"Ana yurdu Anadolu ve özellikle de Doğu Karadeniz kıyıları olan fındığın önemli üretim alanlarından biri de Kafkaslardır. Kafkas ülkelerinden Azerbaycan ve Gürcistan ise dünya fındık üretimi sıralamasında genellikle ilk onda yer almaktadır. Özellikle, Azerbaycan’da fındık tarımı son yıllarda hızla gelişmektedir. Gah Rayonu, Azerbaycan’ın en çok fındık üretiminin yapıldığı Şeki-Zagatala Bölgesi’nde bulunan altı rayondan biridir. Tarım ve hayvancılık rayonu olan Gah’ta önemli ekonomik faaliyetlerden biri de meyveciliktir. Tarımsal faaliyetler ve üretimin fiziki ve beşeri coğrafi koşullara bağlı olarak şekillendiği bilinmektedir. Azerbaycan’ın kuzey batısında bulunan Gah Rayonu fındık yetiştiriciliği için uygun iklim ve toprak koşullarına sahiptir. Özellikle Gah Rayonu’nun kuzey kesimindeki orta ve yüksek dağlık arazilerde görülen nemli ılıman iklim burada tarih boyu fındık yetiştiriciliğinin gelişmesi için olanak sağlamıştır. Ayrıca, fındık ağaçları bu bölgedeki ormanlarda yabani şekilde de yetişmektedir. Fındık yetiştiriciliği daha çok rayonun kuzey kesimlerinde ve Eğriçay Vadisi’nde gelişmiştir. Bu araştırmada Gah Rayonu’nun en önemli ekonomik faaliyeti olan fındık yetiştiriciliği, rayonun coğrafi koşulları dikkate alınarak araştırılmıştır. Çalışmada karma araştırma yöntemi kullanılarak hem nitel hem de nicel veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Gah Rayonu’nun Azerbaycan’ın fındık üretimindeki rolü ile ilgili değerlendirme yapılmış, Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi’nden elde edilmiş nicel veriler betimsel istatistik tekniği kullanılarak yorumlanmıştır. Araştırma sahasının haritaları ArcGIS 10.5 programında çizilmiştir. \u0000Ülke ekonomisine katma değer ve istihdam sağlayan fındık yetiştiriciliği, desteklenmesi gereken bir ekonomik faaliyettir. Fındık bu bölgede yaşayanlar için önemli bir gelir kaynağı olduğu için fındık yetiştiriciliğinin Gah Rayonu’nun ekonomisindeki payı büyüktür. Rayondaki fındık üretiminde yıllar içinde gözlenen dalgalanmaların nedenleri araştırılmış ve gerekli önerilerde bulunulmuştur.","PeriodicalId":351718,"journal":{"name":"Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi","volume":"83 20","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141359861","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Isparta İli Nüfusunun Eğitim Durumu 伊斯帕尔塔省人口的教育状况

Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi Pub Date : 2024-06-03 DOI: 10.58606/jwgdp.1422722

Hüseyin Şahbaz

{"title":"Isparta İli Nüfusunun Eğitim Durumu","authors":"Hüseyin Şahbaz","doi":"10.58606/jwgdp.1422722","DOIUrl":"https://doi.org/10.58606/jwgdp.1422722","url":null,"abstract":"Isparta, yağ gülü yetiştiriciliğiyle adını dünyaya duyuran bir ildir. Bu ilin eğitim durumunu ortaya koyan güncel bir araştırma bulunmamaktadır. Bu nedenle bu araştırmada Isparta ilindeki nüfusun 1927-2022 dönemindeki okuryazarlık ve 2022-2023 istatistiki verilerine göre de eğitim durumunun coğrafi bir perspektifle ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırma, nicel araştırma yöntemleri kullanılarak hazırlanmıştır. 2022 yılı itibarıyla Isparta ilindeki okuryazar olmayanların %76,73’ünü 65 yaş ve üzerindekiler oluşturmaktadır. İlde on dört yaşında veya daha üzeri yaşta olan nüfusun büyük bir bölümünü (%28,43) lise mezunları oluşturmaktadır. 2022 yılı itibarıyla inceleme alanı ülkede; doktora mezunlarının oranı açısından ikinci, master mezunlarının oranı açısından beşinci ve fakülte/yüksekokul mezunlarının oranı açısından ise on ikinci sırada yer almıştır. Ayrıca 2022-2023 döneminde Isparta ilindeki üniversitelerde örgün eğitim gören; 58.427 ön lisans ve lisans öğrencisi, 4.270 master öğrencisi ve 1.427 doktora öğrencisi bulunmaktaydı. Doktora, master ve fakülte/yüksekokul mezunlarının oranı bakımından Isparta, ülkenin önde gelen illerinden birisidir. Yerinde ve yeterince faydalanıldığı takdirde bu durum, Isparta şehrinin fonksiyonel açıdan hem bir üniversite kenti olmaya doğru evrilmesini ve hem de ilin her açıdan gelişmesini sağlayabilir.","PeriodicalId":351718,"journal":{"name":"Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi","volume":"31 s1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141388911","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

2001-2022 Döneminde Türkiye’de Yapılan Resmi Evliliklere Coğrafi Bir Bakış

Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi Pub Date : 2023-07-03 DOI: 10.58606/jwgdp.1248181

Hüseyin Şahbaz

{"title":"2001-2022 Döneminde Türkiye’de Yapılan Resmi Evliliklere Coğrafi Bir Bakış","authors":"Hüseyin Şahbaz","doi":"10.58606/jwgdp.1248181","DOIUrl":"https://doi.org/10.58606/jwgdp.1248181","url":null,"abstract":"2001-2022 döneminde Türkiye’deki resmi evlilikleri, coğrafi açıdan incelemeyi amaçlayan bu çalışmadan elde edilen bulgular şunlardır: Belirtilen dönemde ülkenin kaba evlenme hızı genel olarak azalmıştır. Bu azalma sürecinde de derin düşüşlerin yaşandığı 3 dönem bulunmaktadır. Bu dönemlerden ikisi, ülkede ekonomik krizlerin, üçüncüsü ise Covid-19 pandemisi ile ekonomik krizin birlikte yaşandığı bir zaman dilimine tekabül etmiştir. Dolayısıyla ekonomik krizlerin yaşandığı dönemlerde Türkiye’de evlenme oranlarının önemli ölçüde düştüğünü söylemek mümkündür. Zira böyle dönemlerde TL hızla değer kaybederken düğünlerin vazgeçilmez takısı olan altının ve dövize endeksli olarak fiyatları belirlenen mobilya ve beyaz eşyanın ederinde görülen aşırı artışlar, kazancı TL olan vatandaşların evlilik hayallerini olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Yine bununla ilişkili olarak ülkede ilk evlenme yaşının yüksek olduğu illerin ortak sorunları arasında, hayat pahalılığı ve geçim zorluğu bulunmaktadır. Bunda söz konusu illerin; çevresinden, ülke genelinden ya da yabancı ülkelerden; göç almasının önemli bir etkisi vardır. Nitekim bu şekilde göçe maruz kalan illerde, oluşan talebe bağlı olarak, kiralık ya da satılık ev fiyatlarının yanı sıra işsizlik oranları da artmakta ve bu da ilk evlenme yaşının yükselmesine sebep olmaktadır.","PeriodicalId":351718,"journal":{"name":"Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129308774","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Nehir Tipi HES’lerin Çevresel Etkilerine Bir Örnek: Katıklı Çayı Havzası

Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.58606/jwgdp.1216777

Samet Alkan, Salih Bi̇ri̇nci̇, İhsan Bulut

{"title":"Nehir Tipi HES’lerin Çevresel Etkilerine Bir Örnek: Katıklı Çayı Havzası","authors":"Samet Alkan, Salih Bi̇ri̇nci̇, İhsan Bulut","doi":"10.58606/jwgdp.1216777","DOIUrl":"https://doi.org/10.58606/jwgdp.1216777","url":null,"abstract":"Nehir tipi hidroelektrik santraller yapım ve işletim aşamasında oldukça önemli çevre sorunlarına neden olmaktadır. HES ünitelerinin inşası sürecinde yamaç dengesinin bozulması, bitki örtüsünün tahribi, doğal ortamı bozulan yaban hayvanlarının yaşam alanlarını terk etmesi gibi sorunlar yaşanırken; işletme aşamasında ise can suyunun tarımsal faaliyetler ve sucul ekosistem için yetersiz kalmasına bağlı sorunlar yaşanmaktadır. Çalışma alanını oluşturan Katıklı Çayı Havzasındaki Bağbaşı ve Büyükbahçe nehir tipi hidroelektrik santralleri çevresinde de benzer problemler görülmektedir. Çalışmanın amacı kurulu gücü düşük nehir tipi HES’leri çevre ve ekoloji bağlamında coğrafi bakış açısıyla değerlendirmektir. Değerlendirme sürecine ışık tutacak veriler gözlem ve anket teknikleri ile toplanmıştır. Katıklı Çayı Havzası’ndaki HES’lerin inşa ve işletme süreci hem bir yöre sakini hem de araştırmacı olarak yakından gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra 2017 yılında yöre sakinlerinden 136 kişiye anket uygulanmış ve elde edilen veriler SPSS programına aktarılarak frekans analizleri yapılmıştır. Anket formları ve yapılan gözlemlerden elde edilen bulgular nehir tipi hidroelektrik santrallerin hem yapım hem de işletme aşamasında Katıklı Çayı Havzasında yöre sakinlerinin de tepkisini çeken çevre sorunlarına neden olduğunu göstermektedir. HES’lerden kaynaklı sorunları tam anlamıyla gidermek mümkün olmasa da gerekli peyzaj çalışmalarının yapılması görsel kalite ve çevresel bozulma etkilerinin azaltılması yönünden gereklidir. Ayrıca bırakılan can suyu miktarının artırılması özellikle havzada canlı ekosistemi ve ekonomik faaliyetler alanındaki sorunların hafifletilmesi açısından önem arz etmektedir.","PeriodicalId":351718,"journal":{"name":"Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133614469","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

2012-2021 Döneminde Türkiye’de Ölüm veya Yaralanmayla Sonuçlanan Trafik Kazalarına Coğrafi Bir Bakış

Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.58606/jwgdp.1179588

Hüseyin Şahbaz

{"title":"2012-2021 Döneminde Türkiye’de Ölüm veya Yaralanmayla Sonuçlanan Trafik Kazalarına Coğrafi Bir Bakış","authors":"Hüseyin Şahbaz","doi":"10.58606/jwgdp.1179588","DOIUrl":"https://doi.org/10.58606/jwgdp.1179588","url":null,"abstract":"2012-2021 döneminde Türkiye’deki ölümlü yaralanmalı trafik kazalarını, coğrafi açıdan incelenmeyi amaçlayan bu çalışmadan elde edilen bulgular şunlardır: Belirtilen dönemde Türkiye’de 1.710.652 ölümlü yaralanmalı trafik kazası meydana gelmiştir. Bu trafik kazalarında 55.592 kişi ölmüştür. Trafik kazası sebebiyle hayatını kaybedenlerin sayısı, neredeyse Grönland’ın 2020 yılındaki nüfusu kadardır. Kazalarda hayatını kaybedenlerin %77,12’si erkek, %22,88’i ise kadındır. Bu durum ülkede doğuştan beklenen ortalama yaşam süresinin erkeklerde kısa olmasının en önemli sebeplerinden birinin, trafik kazaları olduğunu göstermektedir. Yine bu trafik kazalarında 2.827.769 kişi de yaralanmıştır. Trafik kazalarında yaralanan insan sayısı ise neredeyse Arnavutluk’un 2020 yılındaki nüfusu kadardır. Trafik kazaları; en fazla %31,08 ile yaz, en az ise %19,09 ile kış mevsiminde meydana gelmiştir. Kazaların %75,82’si yerleşim yeri içinde, %24,18’i ise yerleşim yeri dışında gerçekleşmiştir. Kazalara karışan araçlar içinde de en büyük payı, %51,49 ile otomobiller almıştır. Buna göre trafik kazalarını azaltmak için gerek kamu ve gerekse vatandaşlar açısından yapılması gereken şey, toplu taşımaya öncelik verilmesidir. Milyon nüfus başına düşen kaza ortalamasının ülkede en yüksek olduğu illerse sırasıyla; Muğla, Kilis ve Burdur’dur.","PeriodicalId":351718,"journal":{"name":"Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131838176","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Yerleşme Coğrafyası Açısından 6360 Sayılı Büyükşehir Yasasının Konyaaltı Mahallelerindeki Sosyo-Ekonomik Etkiler

Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.58606/jwgdp.1220076

İ̇rem Gürbüz, Halil Hadi̇mli̇

{"title":"Yerleşme Coğrafyası Açısından 6360 Sayılı Büyükşehir Yasasının Konyaaltı Mahallelerindeki Sosyo-Ekonomik Etkiler","authors":"İ̇rem Gürbüz, Halil Hadi̇mli̇","doi":"10.58606/jwgdp.1220076","DOIUrl":"https://doi.org/10.58606/jwgdp.1220076","url":null,"abstract":"Antalya, Akdeniz Bölgesi’nin en büyük ilidir. Toplam 19 ilçesi bulunmakla birlikte Konyaaltı, Muratpaşa, Döşemealtı, Aksu ve Kepez merkez ilçeleridir. 2012 yılında çıkarılan ve 30 Mart 2014’de yapılan yerel seçim ile yürürlüğe giren 6360 Sayılı Kanunda büyükşehir belediye yönetimine sahip illerdeki köyler mahalle statüsüne dönüştürülmüşlerdir. Köylerin tüzel kişilikleri kaldırılmış ve tüm hizmetler belediyelere bağlanmıştır. Çalışma kapsamında Antalya İli’nin merkez ilçesi olan Konyaaltı’nın köyleri yani yeni ünvanı ile mahalleleri araştırılmıştır. 6360 Sayılı Kanun ile birlikte Konyaaltı Merkez İlçesi’nde bulunan toplam 10 köy mahalleye dönüşmüştür. Konyaaltı ülkemizin en uzun kıyı şeridine sahip olan ilçesi olmak ile birlikte toplam 39 mahallesi bulunmaktadır. 39 mahalleden 10’u köy iken 6360 Sayılı Kanun ile mahalle olduklarından diğer mahalleler ile belediye tarafından aynı hizmetleri almaktadır. Çalışma kapsamında 6360 Sayılı Kanunun kazanımları ve engellemeleri, siyasi, sosyal ve ekonomik yönleri ele alınacaktır. Bu kapsamda Konyaaltı Merkez İlçesi’nde 39 mahalle muhtarı ile görüşmeler yapılmıştır. Çalışmanın ilk kısmında kanun ele alınmış, ikinci kısmında Konyaaltı Merkez İlçesi’nin geçirdiği dönüşüm ifade edilmiş, son kısımda ise muhtar görüşmelerine yer verilmiştir.","PeriodicalId":351718,"journal":{"name":"Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128367808","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Ardeşen’de Ekonomik Faaliyetlerin Mekânsal Analizi ve Ekonomik Fonksiyonlar

Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.58606/jwgdp.1211404

Oğuz Gürgen, Kenan Arınç

{"title":"Ardeşen’de Ekonomik Faaliyetlerin Mekânsal Analizi ve Ekonomik Fonksiyonlar","authors":"Oğuz Gürgen, Kenan Arınç","doi":"10.58606/jwgdp.1211404","DOIUrl":"https://doi.org/10.58606/jwgdp.1211404","url":null,"abstract":"Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölümü’nde yer alan Ardeşen bir kıyı kentidir. Yerleşmenin kuruluş yeri ülkenin en yağışlı ve nemli alanına karşılık gelir. Cumhuriyet öncesi dönemde ekonomik faaliyetleri güçleştiren bu durum nedeniyle ülke içine ve dışına göç veren bir merkez özelliğindeydi. Ancak 1924 yılında yöre ekolojisinin çay bitkisinin isteklerini karşıladığının anlaşılması Ardeşen’in de en optimum şartları kendinde toplaması nedeniyle farklı bir gelişme aşamasına geçilmişti. İlçe merkezinde kurulan çay fabrikaları göçü durdurmuş ve yörenin tarımsal üretimini desteklemiş olduğundan kentsel hayatı başlatan bir faktör olmuştur. Buna paralel şekilde hizmet ve sanayi istihdamı artarak yerleşmeye kent karakteri kazandırmıştır. Kentsel gelişmenin en önemli göstergelerinden biri olan istihdamın ekonomik sektörlere göre dağılımına bakıldığında sanayi ve hizmet sektörlerinin payı %85 gibi yüksek bir düzeye ulaşmıştır. Tarım sektörünün payı düşük gözükse de kent halkının hala daha kırsal karakterini koruması nedeniyle tarım önemli bir istihdam alanıdır. Ailelerin geleneksel yapısını koruması nedeniyle iş hasat mevsiminde Ardeşen dışında yaşayan aile bireylerinin geri gelmesi ve üretime katkı vermesi, ilginç sosyolojik bir gerçek olarak sürmektedir. İlçe merkezindeki temel ekonomik faaliyet kollarını tarım, hizmet, orman ve orman ürünlerine dayalı sanayi kolları oluşturmaktadır. En önemli tarımsal faaliyet kolunu ise çay tarımı oluşturmaktadır. Çay tarımı, Ardeşen ilçe merkezinde diğer ekonomik faaliyet kollarının gelişmesine de sebep olmaktadır. Buna örnek olarak mevsimlik işçilerin Ardeşen ilçesinde çalışması ve çay hasadı dönemlerinde nakliyeciliğin yoğunlaşması gibi birçok iş kolunu canlandırmaktadır. Ardeşen kentinin gelişmesi üzerinde Karadeniz Otoyolu’nun güzergahı üzerinde bulunma ve Rize-Artvin Havaalanın yakınlık olumlu etki yapmıştır. Bundan sonraki süreçte ulaşım kolaylığı nedeniyle sanayi, turizm ve tarım sektörlerinde hızlı bir gelişmenin yaşanması ve sürdürülebilir gelişme beklenmektedir.","PeriodicalId":351718,"journal":{"name":"Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi","volume":"44 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125630300","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Pasinler ’de Değişen Nüfus Yapısı

Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.58606/jwgdp.1137790

Hümeyra Kiziltunç

{"title":"Pasinler ’de Değişen Nüfus Yapısı","authors":"Hümeyra Kiziltunç","doi":"10.58606/jwgdp.1137790","DOIUrl":"https://doi.org/10.58606/jwgdp.1137790","url":null,"abstract":"Nüfus; kısaca, sınırları belli olan ve belirli bir zamanda yaşayan insan sayısına denilmektedir. Nüfusun niceliği, niteliği bulunduğu yere göre avantaj ve dezavantajlara sebep olmaktadır. Kimi ülkeye veya bölgeye göre nüfusun niceliği ve niteliği önemli bir üstünlük olarak görülürken kimi ülke veya bölgeye göre de nüfusun niceliği ve niteliği kısıtlayıcı bir engel olarak görülmektedir. Yıllara ve politikalara bağlı olarak nüfus olgusu zaman içerisinde değişik anlamlar ve görevler üstlenmiştir. Tarihin her döneminde nüfus, üzerinde önemle durulan konulardan birini oluşturmuş ve çeşitli ülkelerin bilim adamları nüfus konusunda önemli çalışmalar yapmışlardır. Tarihi İpekyolu üzerinde bulunan Pasinler ilçesinin nüfusu bulunduğu konum itibariyle zaman içinde önemli değişiklikler yaşamıştır. Erzurum ilinin yaklaşık olarak 40 km doğusunda bulunan Pasinler ilçesinin nüfusu Cumhuriyet tarihinin ilk sayımının yapıldığı 1927 yılında 34.901 kişi olarak sayılmış ve bu nüfusun 17.535 erkek, 17.366 ise kadın oluşturmuştur. 2021 yılında da 27.697 kişi içinde 14.091 erkek, 13.606 kadın nüfus sayılmıştır. Çalışmanın amacı, Tarihi İpekyolu üzeride bulunan ilçe nüfusunun doksan dört yıllık (1927-2021) bir süreçte değişimini incelemektir. Bu süreç zarfında doğal ve beşeri şartlara bağlı olarak değişen yaş ve cinsiyet yapısının ilçe nüfusu üzerindeki ekilerini ortaya ortaya çıkarmaktır.","PeriodicalId":351718,"journal":{"name":"Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi","volume":"172 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124202045","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Başiskele İlçesinde Sanayi Faaliyetleri

Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi Pub Date : 2022-12-30 DOI: 10.58606/jwgdp.1211904

Sinan Deniz, Günay Kaya

引用次数: 0