Ardeşen’de Ekonomik Faaliyetlerin Mekânsal Analizi ve Ekonomik Fonksiyonlar

Abstract

Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölümü’nde yer alan Ardeşen bir kıyı kentidir. Yerleşmenin kuruluş yeri ülkenin en yağışlı ve nemli alanına karşılık gelir. Cumhuriyet öncesi dönemde ekonomik faaliyetleri güçleştiren bu durum nedeniyle ülke içine ve dışına göç veren bir merkez özelliğindeydi. Ancak 1924 yılında yöre ekolojisinin çay bitkisinin isteklerini karşıladığının anlaşılması Ardeşen’in de en optimum şartları kendinde toplaması nedeniyle farklı bir gelişme aşamasına geçilmişti. İlçe merkezinde kurulan çay fabrikaları göçü durdurmuş ve yörenin tarımsal üretimini desteklemiş olduğundan kentsel hayatı başlatan bir faktör olmuştur. Buna paralel şekilde hizmet ve sanayi istihdamı artarak yerleşmeye kent karakteri kazandırmıştır. Kentsel gelişmenin en önemli göstergelerinden biri olan istihdamın ekonomik sektörlere göre dağılımına bakıldığında sanayi ve hizmet sektörlerinin payı %85 gibi yüksek bir düzeye ulaşmıştır. Tarım sektörünün payı düşük gözükse de kent halkının hala daha kırsal karakterini koruması nedeniyle tarım önemli bir istihdam alanıdır. Ailelerin geleneksel yapısını koruması nedeniyle iş hasat mevsiminde Ardeşen dışında yaşayan aile bireylerinin geri gelmesi ve üretime katkı vermesi, ilginç sosyolojik bir gerçek olarak sürmektedir. İlçe merkezindeki temel ekonomik faaliyet kollarını tarım, hizmet, orman ve orman ürünlerine dayalı sanayi kolları oluşturmaktadır. En önemli tarımsal faaliyet kolunu ise çay tarımı oluşturmaktadır. Çay tarımı, Ardeşen ilçe merkezinde diğer ekonomik faaliyet kollarının gelişmesine de sebep olmaktadır. Buna örnek olarak mevsimlik işçilerin Ardeşen ilçesinde çalışması ve çay hasadı dönemlerinde nakliyeciliğin yoğunlaşması gibi birçok iş kolunu canlandırmaktadır. Ardeşen kentinin gelişmesi üzerinde Karadeniz Otoyolu’nun güzergahı üzerinde bulunma ve Rize-Artvin Havaalanın yakınlık olumlu etki yapmıştır. Bundan sonraki süreçte ulaşım kolaylığı nedeniyle sanayi, turizm ve tarım sektörlerinde hızlı bir gelişmenin yaşanması ve sürdürülebilir gelişme beklenmektedir.