{"title":"Wprowadzenie","authors":"Marek Kwiek","doi":"10.14746/nisw.2019.1-2.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/nisw.2019.1-2.14","url":null,"abstract":"Pismo Nauka i Szkolnictwo Wyższe zmienia swoją formułę. Od kilku lat wyrażamy, również na tych łamach, silne przekonanie o tym, że dyscyplina badań nad szkolnictwem wyższym ma charakter ponadprzeciętnie międzynarodowy. Wielokrotnie pisaliśmy, że krajowy obieg naukowy - w naszym przypadku polski - jest obiegiem drugoplanowym znaczeniu w kontekście przyspieszającej globalizacji nauki. Naturalnym językiem dla tej dyscypliny jest język angielski: tylko w obiegu globalnym odbywają się inspirujące dyskusje naukowe, tylko w tym obiegu funkcjonuje ta dyscyplina w pełnym wymiarze (wyjątkiem mogą być największe systemy europejskie: niemiecki, francuski, hiszpański i włoski, ale tylko do pewnego stopnia).","PeriodicalId":34266,"journal":{"name":"Nauka i Szkolnictwo Wyzsze","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67365581","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Efektywność studiów Master of Business Administration (MBA) w Polsce","authors":"Łukasz Brzezicki","doi":"10.14746/NISW.2018.2.4","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/NISW.2018.2.4","url":null,"abstract":"W artykule oszacowano efektywność 28 programów studiów MBA w Polsce za pomocą „alokacyjnego” modelu New Cost (Tone 2002) należącego do nieparametrycznej metody DEA. Za nakłady przyjęto liczbę godzin programu MBA oraz jego koszt, zaś za wynik ogólny wskaźnik rankingowy studiów MBA w 2018 roku opracowany przez Perspektywy. Uzyskane wyniki świadczą o przeciętnej efektywności studiów MBA wynoszącej 68%, tylko sześć programów było w pełni efektywne (100%). Średnia wartość redukcji nakładów oscyluje wokół 33%. Sześć programów MBA było jednostkami wzorcowymi dla nieefektywnych studiów.","PeriodicalId":34266,"journal":{"name":"Nauka i Szkolnictwo Wyzsze","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67365230","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wprowadzenie: Badania nad efektywnością i produktywnością szkół wyższych","authors":"Joanna Wolszczak-Derlacz","doi":"10.14746/NISW.2018.2.0","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/NISW.2018.2.0","url":null,"abstract":"<jats:p>.</jats:p>","PeriodicalId":34266,"journal":{"name":"Nauka i Szkolnictwo Wyzsze","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48374246","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Efektywności i skuteczność kształcenia w publicznym szkolnictwie wyższym w Polsce","authors":"P. Pietrzak, J. Baran","doi":"10.14746/NISW.2018.2.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/NISW.2018.2.3","url":null,"abstract":"Ze względu na trwające prace nad reformą szkolnictwa wyższego w Polsce w artykule podjęto dyskusję na temat efektywności i skuteczności kształcenia akademickiego. Dokonano przeglądu literatury zagranicznej i krajowej w tym zakresie. W artykule zaprezentowano również wyniki wstępnych badań, które dotyczyły 58 uczelni podlegających nadzorowi Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW). W pomiarze efektywności działalności dydaktycznej wykorzystano podejście nieparametryczne (metodę DEA) – model BCC ukierunkowany na maksymalizację efektów. Zaś w pomiarze skuteczności zastosowano hierarchiczną metodę aglomeracyjną (metoda Warda), jako miarę odległości wykorzystano odległość euklidesową.","PeriodicalId":34266,"journal":{"name":"Nauka i Szkolnictwo Wyzsze","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67365627","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Nowy algorytm podziału dotacji podstawowej dla uczelni akademickich. Pierwsze skutki zmian i wstępne wnioski","authors":"J. Lewicki","doi":"10.14746/NISW.2018.2.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/NISW.2018.2.6","url":null,"abstract":"Działalność dydaktyczna stanowi około 60% przychodów uczelni publicznych w Polsce. Pod koniec 2016 roku Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zmodyfikowało zasady podziału tej dotacji. Kluczowymi zmianami dla szkół akademickich było powiązanie wysokości przyznawanych środków z liczbą studentów przypadających na nauczyciela akademickiego oraz uwzględnianie posiadanych przez uczelnie kategorii naukowych. Obowiązywanie nowego algorytmu podziału dotacji w 2017 roku skutkowało dużymi zmianami w wysokości dotacji dla wielu uczelni, które podjęły działania dostosowawcze, na przykład zmniejszając nabory na kolejny rok akademicki. W 2018 roku nowa ewaluacja nauki spowodowała kolejne zmiany w podziale dotacji.","PeriodicalId":34266,"journal":{"name":"Nauka i Szkolnictwo Wyzsze","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49176025","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Efektywność szkół wyższych w Polsce na tle uczelni europejskich – analiza dla dziewiętnastu krajów","authors":"Joanna Wolszczak-Derlacz","doi":"10.14746/NISW.2018.2.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/NISW.2018.2.5","url":null,"abstract":"W artykule przeprowadzono analizę empiryczną efektywności szkół wyższych wraz z estymacją determinujących ją czynników. Próba badawcza składa się z uczelni z 19 krajów europejskich i obejmuje dane dla lat 2011–2014. Na podstawie nieparametrycznej metody DEA oszacowano wskaźniki efektywności, gdzie za nakłady przyjęto: wartość przychodów i liczbę nauczycieli akademickich. W wynikach działalności uczelni ujęto liczbę absolwentów oraz liczbę publikacji. Dodatkowo zbadano relację pomiędzy wybranymi zmiennymi a wskaźnikami efektywności. Rezultaty wskazują, że uczelnie większe i starsze są bardziej efektywne. Porównanie uczelni o tej samej wielkości i roku założenia pokazało, że te z nich, które mają większy odsetek pracowników niebędących nauczycielami akademickim i niższy udział przychodów zewnętrznych w budżecie, charakteryzują się niższą efektywnością.","PeriodicalId":34266,"journal":{"name":"Nauka i Szkolnictwo Wyzsze","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67365417","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ocena efektywności procesu dyplomowania na studiach pierwszego stopnia w polskich publicznych uczelniach technicznych","authors":"A. Szuwarzyński","doi":"10.14746/NISW.2018.2.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/NISW.2018.2.2","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono analizę i ilościową ocenę funkcjonowania 18 polskich uczelni technicznych uwzględniającą dwa podstawowe problemy: rezygnację ze studiów w trakcie pierwszego roku oraz wskaźniki ukończenia studiów w nominalnym czasie. Do oceny efektywności procesu dyplomowania wykorzystano prostą metodę wskaźnikową oraz nieparametryczną metodę Data Envelopment Analysis (DEA). Ocenę przeprowadzono dla studiów pierwszego stopnia prowadzonych w formie stacjonarnej i niestacjonarnej. Na podstawie prostych wskaźników dokonano wstępnej oceny zjawiska. W modelu DEA uwzględniono po stronie nakładów liczbę studentów rozpoczynających studia w 2011 roku, liczbę nauczycieli akademickich oraz całkowitą liczbę studentów pierwszego stopnia. Po stronie rezultatów uwzględniono liczbę absolwentów z roku 2015 oraz liczbę osób, które zrezygnowały po pierwszym roku studiów. Model ten pozwolił na stworzenie rankingu oraz obliczenie pożądanych wartości zmiennych uwzględnionych w analizie, dla uczelni nieefektywnych. W interpretacji wyników uwzględniono wcześniej zdefiniowane wskaźniki.","PeriodicalId":34266,"journal":{"name":"Nauka i Szkolnictwo Wyzsze","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49256934","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Otwarty dostęp do statystyk uczelni powinien być czymś normalnym! Wywiad z Benedettem Leporim, koordynatorem European Tertiary Education Register (ETER)","authors":"Joanna Wolszczak-Derlacz","doi":"10.14746/NISW.2018.2.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/NISW.2018.2.7","url":null,"abstract":"Wywiad dotyczy wyzwań związanych z tworzeniem publicznie dostępnej i zharmonizowanej bazy obejmującej dane na temat poszczególnych instytucji szkolnictwa wyższego z krajów europejskich: European Tertiary Education Register (ETER) oraz możliwości wykorzystania jej do porównań międzynarodowych. Benedetto Lepori przekonuje w nim, że ogólny dostęp do danych na poziomie indywidualnych uczelni powinien być czymś normalnym. Dodatkowo uważa, że wykorzystywanie podejścia nakłady-wyniki wraz z zaawansowanymi narzędziami badawczymi w zakresie oceny efektywności i produktywności jest zasadne z punktu widzenia stawianych pytań badawczych, jednak nie powinno się ich automatycznie stosować np. do ewaluacji uniwersytetów czy dystrybucji środków finansowych.","PeriodicalId":34266,"journal":{"name":"Nauka i Szkolnictwo Wyzsze","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67365478","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Glauben schenken wollen … czyli akredytować po niemiecku","authors":"A. Kola","doi":"10.14746/nisw.2018.2.8","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/nisw.2018.2.8","url":null,"abstract":"Niniejsza recenzja jest omówieniem i próbą oceny książki autorstwa Krzysztofa Szewiora, Akredytacja w niemieckim szkolnictwie wyższym. Zarys zagadnienia.","PeriodicalId":34266,"journal":{"name":"Nauka i Szkolnictwo Wyzsze","volume":"19 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67365535","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Rady powiernicze w szkolnictwie wyższym","authors":"D. Antonowicz","doi":"10.14746/NISW.2018.1.2","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/NISW.2018.1.2","url":null,"abstract":"Przedmiotem niniejszego artykułu są rady powiernicze w europejskim szkolnictwie wyższym. Analiza obejmuje proces kształtowania się idei rad w różnych tradycjach szkolnictwa wyższego, zwracając szczególną uwagę na rolę, jaką im przypisywano w budowaniu relacji między uczelniami a otoczeniem zewnętrznym. Praca nie ma wyłącznie charakteru historycznego, choć jej duża część poświęcona jest analizie dyskursu dotyczącego procesu powoływania i organizacji rad powierniczych w europejskich uczelniach. Jej centralnym elementem jest analiza modeli rad powierniczych w uczelniach pod względem posiadanej władzy oraz odpowiedzialności, sposobu mianowania/odwoływania ich członków, rozliczania rady powierniczej, a nade wszystko ich składu,w tym zwłaszcza udziału reprezentantów zewnętrznych interesariuszy. W ostatniej części – nawiązując do doświadczeń innych krajów – poruszona zostaje kwestia potencjalnych wyzwań, jakiewynikają dla polskiego szkolnictwa wyższego w związku z publicznie dyskutowaną możliwościąpowołania rad powierniczych w polskich uczelniach","PeriodicalId":34266,"journal":{"name":"Nauka i Szkolnictwo Wyzsze","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-10-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67364883","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}