Zeszyty Wiejskie最新文献

{"title":"The role of the Polish Army in the military settlement action in the years 1945–1948","authors":"Witold Jarno","doi":"10.18778/1506-6541.29.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1506-6541.29.09","url":null,"abstract":"The article discusses the issue of military settlement on the so-called Recovered Territories in the years 1945–1948. The text examines the role of the army and military institutions in this process, the status of military settlers and the system of mutual links between military and civilian institutions dealing with military settlement. The article presents the overall organizational effort related to military settlement, difficulties accompanying settlers, problems of cooperation between military institutions and civil administration and the scale of military settlement against the background of the nationwide settlement action. The action of military settlement took place in extremely difficult conditions (e.g. migration and resettlement of the Polish and German population, or war damage). Despite this, between 1945 and 1948, about 534,000 people with the status of military settlers (including demobilized soldiers, as well as members of their families and families of fallen soldiers) settled in the so-called Recovered Territories. Of these, fewer than 180,000 people settled in the districts designated in June 1945 only for military settlements, while the vast majority (354,000) lived outside these districts. Nevertheless, the settlement of 180,000 people in border powiats can be considered a great success in the process of their development, conducive to better protection of the new Polish-German border. Military settlers played an important role in the process of settling the so-called Recovered Territories, because they constituted almost 12% of all settlers. Due to the extensiveness of the issue concerning the broadly understood Polish settlement in these lands in the first post-war years, the subject matter discussed in the article was limited to selected issues of military settlement, which were discussed on the basis of archival materials and Polish historiography related to the topic of this type of settlement.","PeriodicalId":34259,"journal":{"name":"Zeszyty Wiejskie","volume":"140 23","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138598890","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Digital regionalism and rural empowerment in the public sphere","authors":"Krzysztof Wasilewski","doi":"10.18778/1506-6541.29.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1506-6541.29.02","url":null,"abstract":"The experience of the last three decades reveals not only the significant exclusion of rural issues by the press, radio and television, but also its stereotypical portrayal. As a consequence, the public sphere does not perform its basic function in relation to rural communities, namely, it does not lead to their empowerment. On the other hand, social media offer a chance for real empowerment of the village and its communities. The aim of the article is therefore to analyze various types of regional initiatives in social media in terms of their potential to empower the village and its inhabitants in the public sphere. The hypothesis is digital regionalism constitutes a qualitative change in the functioning of the public sphere concerning rural issues.","PeriodicalId":34259,"journal":{"name":"Zeszyty Wiejskie","volume":"127 22","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138599178","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Andrzej Niespodziewany, „Kroniki wiązownickie”, wyd. autor, Zawada 2022, ss. 680, faksymilia, fotografie, ilustracje, mapy, portrety, errata, ISBN 9788396424204","authors":"P. Sławiński","doi":"10.18778/1506-6541.29.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1506-6541.29.15","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":34259,"journal":{"name":"Zeszyty Wiejskie","volume":"61 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138600649","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Selected peasant issues of the 1930s in the opinions of Warsaw literary magazine columnists (Wiadomości Literackie, Prosto z Mostu, and Pion)","authors":"Małgorzata Bańkowska","doi":"10.18778/1506-6541.29.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1506-6541.29.05","url":null,"abstract":"In the press of the interwar period, among the group of Warsaw opinion-forming periodicals, the three largest literary and social weeklies dominated – the liberal Wiadomości Literackie, the pro-Sanacja Pion and the right-wing Prosto z Mostu. These periodicals shaped the artistic tastes and socio-political views of the progressive intelligentsia. They commented on the most important events of literary and social life, including those related to the activity of rural residents. The article contains the results of a comparative analysis of the speeches of critics and columnists of the capital’s literary magazines in the 1930s, relating to selected forms of social, cultural and political activity of peasants (literary and diary works, as well as strike actions). The study deals with the main themes of press discussions and literary critical essays, referring to the constitutive features of peasant literature, the social image of the village (Jalu Kurek’s novel Grypa szaleje w Naprawie), the living conditions of peasants (Pamiętniki chłopów) and their political attitudes (the Great Peasant Uprising). The interpretation of press materials allowed for the formulation of conclusions about the press image of a cruel and hungry peasant, culturally excluded, and deprived of a chance to change his living conditions. The demands for the social advancement of peasants put forward by columnists of Warsaw magazines were mostly declarative and conservative.","PeriodicalId":34259,"journal":{"name":"Zeszyty Wiejskie","volume":"27 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138601186","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"The fate of ancestors living in the countryside in family accounts and in-home archives. The “My Family” Project implemented in 2022 by students of the Institute of History of the Jan Kochanowski University in Kielce","authors":"Edyta Majcher-Ociesa, Hubert Czerw, Krzysztof Pierściński","doi":"10.18778/1506-6541.29.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1506-6541.29.12","url":null,"abstract":"The present article contains an introduction (describing problems in the study of microhistory and distinguishing groups interested in these types of considerations), the characteristics of interviews and written papers and the conclusions drawn from them. The basis for its creation was the “My Family” Project, consisting of three elements: students’ written papers, a recording of an interview with a family member (preferably a grandmother or grandfather) and a presentation at a conference. The project was carried out in the summer semester of 2022 with second-year B.A. students at the Institute of History of the Jan Kochanowski University in Kielce as part of “The historian’s research methods” classes. Students involved in this initiative also took part in a conference entitled “My Family as an Archival Source” (as part of the “Meetings with an Archival Source” series), which took place on September 28, 2022. A report on this event was written by one of the students participating in the project. The first part of the project consisted of student interviews with family members. Parents and grandparents discussed topics such as the history of their ancestors, the years of German and Soviet occupation, and everyday life. The representatives of the older generation focused on telling about their experience of World War II in small towns of today’s Świętokrzyskie province, while the students’ parents discussed the dull reality of the Polish People’s Republic. The interviews concerning the occupation period were emotional; they show the savagery of the Germans murdering Polish ­civilians and indicate that historians have not yet worked through this issue. Students’ papers deal with the unique history of their ancestors. The topics discussed in them mainly concern the fate of the authors’ great-grandparents and grandparents. The texts describe the realities of Kielce villages during World War II, as well as the hardships of everyday life. The overwhelming majority of the ancestors of the students participating in the project lived in the countryside, having peasant or landowning origins. The article ends with conclusions presented by students during the discussion summarizing the project. Student papers can encourage readers to research their family’s past. Every history student should know the history of their family.","PeriodicalId":34259,"journal":{"name":"Zeszyty Wiejskie","volume":"102 21","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138599770","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Żywienie trzody chlewnej w starożytnym Rzymie","authors":"Agnieszka Bartnik","doi":"10.18778/1506-6541.29.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1506-6541.29.07","url":null,"abstract":"Świnie były popularnymi zwierzętami hodowlanymi w starożytnym Rzymie. Hodowano je w celu pozyskania mięsa, tłuszczu oraz jako zwierzęta ofiarne. Antyczni uważali, że świnie należą do stosunkowo niekłopotliwych w utrzymaniu zwierząt i dlatego zalecali trzymanie w gospodarstwie przynajmniej kilku sztuk. Dieta świń była zbliżona do sposobu odżywiania dzików. Rzymianie preferowali trzymanie świń w trybie pastwiskowym, jednak równocześnie podkreślali, że zwierzęta powinny mieć dostęp do mokradeł, pokarmu pochodzenia zwierzęcego oraz mocno zróżnicowanego pokarmu roślinnego. W pracach agronomów wymieniono liczne gatunki roślin, które powinny występować na obszarach przeznaczonych pod wypas świń. W okresie jesienno-zimowym dieta świń była uzupełniana poprzez skarmianie żołędzi, liści, plew itd. Odrębną dietę opartą m.in. na jęczmieniu czy prażonej pszenicy stosowano w przypadku macior i prosiąt. Działania hodowców miały na celu zwiększenie mleczności macior oraz zapewnienie lepszego rozwoju prosiąt. Sposób żywienia świń w starożytnym Rzymie wskazuje na dużą wiedzę ówczesnych hodowców. Preferowana dieta nie tylko zapewniała bogate w składniki odżywcze pożywienie, ale także pozwalała utrzymać zwierzęta w dobrej kondycji.","PeriodicalId":34259,"journal":{"name":"Zeszyty Wiejskie","volume":"12 8","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138601456","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Unhappiness transmuted on the banks of the river Ner","authors":"P. Faria","doi":"10.18778/1506-6541.28.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1506-6541.28.19","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":34259,"journal":{"name":"Zeszyty Wiejskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45600901","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Mit Gai: diachronia aspektu kulturowego","authors":"Semen Abramowycz","doi":"10.18778/1506-6541.28.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1506-6541.28.12","url":null,"abstract":"Autor artykułu przekonuje, że archaiczne mity o Matce Ziemi nie umierają w naszej podświadomości, zwłaszcza grecki mit Gai, ktora zrodziła wszystko – aż po Niebo, Ocean i bogow, ulegając przekształceniu w materialistyczny pogląd na świat. Mity te pełne są zarowno podziwu dla życiodajnej mocy Ziemi, jak i lęku przed jej tajemniczymi głębinami, ktore utożsamiano z krolestwem zmarłych. Ziemia zrodziła i pochłonęła swoje dzieci, co zostało ucieleśnione w obrazach bogow, ktorzy umarli i zmartwychwstali; symbolizują wieczne naturalne cykle, a postacie dii minoris były ucieleśnieniem tajemniczej hojności i wrogości Ziemi. Wraz z przejściem od pogaństwa do chrześcijaństwa wszelka materia zaczęła być rozumiana jako tymczasowe stworzenie transcendentnego Boga, zdolne do buntu przeciwko Stworcy pod wpływem diabła. To zdesakralizowało naturę i pobudziło chęć jej podboju i rozwijania pozytywnej wiedzy. Zsekularyzowana kultura Nowego Czasu stworzyła mit o Człowieku – Tytanie, ktory musi uczynić świat lepszym. Mit Gai został zmodyfikowany według mitu prometejskiego, nabywając charakteru idei „przemiany świata” i przekształcając się w utopijne koncepcje i postulaty religii świeckich. W związku z tym w literaturze i sztuce nowoczesności narasta heroizacja „prometeizmu” i funkcjonalna rola obrazu ziemi i przyrody w ogole, ktory zaczyna być postrzegany jako rodzaj względnego kryterium prawdy i jako środowiska człowieka, ktory ją poprawia. Wraz z umacnianiem pozycji utylitarnej myśli naukowej i inżynierskiej oraz rownoległym wyczerpywaniem się zasobow naturalnych, a także globalnymi katastrofami humanitarnymi XX w. mit Człowieka jako Władcy Ziemi się degraduje. Marzenie o odnowieniu świata przerodziło się w patologiczny lęk przed zbuntowaną rzeczywistością i walką z nią wszelkimi sposobami, głownie oszustwem i przemocą. Zamiast oczekiwanego Tytana misje mesjanistyczne coraz częściej realizują ludzie bezwartościowi i niemoralni, czasami nawet chorzy psychicznie, w ktorych zdemoralizowane propagandą „masy zbuntowane” naiwnie widzą ucieleśnienie własnego wyobrażenia o dominacji nad światem, wielkości i powołaniu. Sytuację reprezentuje postać Władimira Putina, zwykłego, niewykształconego i złożonego człowieka, ktory ma obsesję na punkcie terytoriow, ktore zamienia w martwe pustynie. Fragmenty tej mitologii są wykorzystywane w geopolitycznych wojnach informacyjnych: mitologemy takie jak „nieczysty Zachod” są galwanizowane w propagandzie; „duże” i „małe” kłamstwa, falsyfikaty i fake newsy są już postrzegane jako norma, i wszystko to wskazuje na globalny systemowy kryzys kultury.","PeriodicalId":34259,"journal":{"name":"Zeszyty Wiejskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43694317","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Splatanie a \"common sense\" w \"Zapisie socjologicznym\" Zofii Rydet","authors":"M. Gołąb","doi":"10.18778/1506-6541.28.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1506-6541.28.13","url":null,"abstract":"Rozważania dotyczą dwu modeli interpretacji, ktore ukształtowały sposob rozumienia Zapisu socjologicznego Zofii Rydet. Pierwszy z nich nazwany został modelem etnograficzno-archiwistycznym, a drugi estetycznym. Autor ukazuje, jak oparte na nich rozłączne sposoby analizy mają wpływ na rożne aspekty znaczenia cyklu fotograficznego Z. Rydet. Ten rodzaj teoretycznego rozdzielenia odpowiada pojęciu common sense, podczas gdy dynamiczny wzorzec Zapisu... został przedstawiony w ramach kategorii „splatania” Tima Ingolda. Głownymi cechami splatania obecnymi w dziele Z. Rydet są szczegoły i przedmioty składające się na fotograficzną kompozycję oraz związany z nią nielinearny układ narracyjny. Proponowany sposob analizy prowadzi do odczytania cyklu Zapisu… jako metafory. Cechą tej obrazowej konstrukcji jest proces wymiany znaczonego i znaczącego opisany przez C. Levi-Straussa jako cecha świadomości mitologicznej. Zdaniem autora tak przedstawione wspołdziałanie cech estetycznych i tematycznych pozwala widzieć w Zapisie… hybrydę w rozumieniu B. Latoura, a z tego powodu także wyzwanie dla interpretacji. Dzięki tym cechom dzieło Z. Rydet może aktualizować swoje znaczenie w obecnych warunkach kultury i odzwierciedla wspołczesne doświadczenie odbiorcow.","PeriodicalId":34259,"journal":{"name":"Zeszyty Wiejskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42657623","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Działalność Jana Plewińskiego w ruchu ludowym w okresie II Rzeczypospolitej i w konspiracji antyhitlerowskiej","authors":"L. Olejnik","doi":"10.18778/1506-6541.28.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1506-6541.28.17","url":null,"abstract":"Jana Plewińskiego (1898–1970) zaliczyć można do grona najwybitniejszych w dziejach najnowszych działaczy ludowych ziemi sieradzkiej. Obecnie jednak jest raczej mało znany, jakby zapomniany. Od 1919 r. działał w ruchu ludowym w kole młodzieży swojej rodzinnej wsi Strzałki (gmina Majaczewice). Od 1923 r. związał się z PSL „Wyzwolenie”, a od 1931 r. działał w Stronnictwie Ludowym (SL), w którym wtedy skupili się członkowie trzech dotąd samodzielnie funkcjonujących ugrupowań chłopskich. Najsilniejszą pozycję Plewiński wypracował sobie w latach 30. XX w., zarówno w SL jak i ZMW RP „Wici”. Od 1934 r. wchodził w skład Zarządu Powiatowego SL, w rok później objął funkcję sekretarza powiatowego i piastował ją do wybuchu II wojny światowej. W 1936 r. wybrany został do Zarządu Wojewódzkiego SL w Łodzi. W latach 1935–1936 stał na czele powiatowych struktur ZMW RP „Wici”. W latach 1936–1938 był członkiem Zarządu Wojewódzkiego tej organizacji. Był związany ze środowiskiem młodych, radykalnych działaczy ludowych, którzy skupili się wokół wydawanego wpierw w Poznaniu, a następnie w Łodzi czasopisma „Chłopskie Życie Gospodarcze”. Był cenionym prelegentem i często występował na różnych zgromadzeniach publicznych organizowanych przez sieradzki ruch ludowy. Współorganizował wielki strajk chłopski w 1937 r. Za swą działalność przeciw władzy sanacyjnej był w okresie Drugiej Rzeczypospolitej kilkakrotnie więziony. Na początku okupacji hitlerowskiej (listopad–grudzień 1939) znalazł się w sieradzkim więzieniu (w ramach antypolskich represji okupanta). Po ucieczce z więzienia włączył się aktywnie w tworzenie struktur konspiracji ludowej. Należał do kierownictwa lokalnego tej konspiracji (wchodził w skład „trójki” a następnie „piątki” powiatowej SL „Roch”, w latach 1944–1945 – po aresztowaniu Adama Banacha stanął na czele konspiracji ludowej powiatu sieradzkiego). Był także żołnierzem „Chłostry”, a od 1941 r. Batalionów Chłopskich. Jego działalność w latach 1945–1972 w ruchu ludowym (w SL, PSL, ZSL) szerzej opisuję w szkicu biograficznym zamieszczonym w numerze 37 (2021) „Rocznika Historycznego Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego” w Warszawie.","PeriodicalId":34259,"journal":{"name":"Zeszyty Wiejskie","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44153751","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}