Resovia SacraPub Date : 2023-09-19DOI: 10.52097/rs.2022.331-355
Andrzej Kunert
{"title":"Przyczynek do dyskusji o potrzebie digitalizacji czasopism religijno-wojskowych… polskiego uchodźstwa od 1939 r. Na przykładzie czasopism „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego” (1940-1946), „Nauka Chrystusowa” (1940-1946) i „W Imię Boże” (1941-1946)","authors":"Andrzej Kunert","doi":"10.52097/rs.2022.331-355","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2022.331-355","url":null,"abstract":"W czasie II wojny światowej na uchodźstwie kontynuowano wydawanie jednego tylko przedwojennego polskiego czasopisma wojskowo-religijnego, którym był „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego...” (wydawany od 1936 r. w Warszawie). Artykuł poświęcony został także dwóm nowym czasopismom wojskowo-religijnym: „Nauce Chrystusowej” (wydawanej od 1940 r.) i „W Imię Boże” (wydawanemu od 1941 r., które w 1945 r. osiągnęło nakład 50.000 egzemplarzy, największy wśród polskich czasopism na uchodźstwie w czasie II wojny światowej). Autor artykułu przekonuje, iż mieliśmy wówczas do czynienia z niezwykłym sprzężeniem zwrotnym, bowiem polska prasa wojskowa (w tym wojskowo-religijna) na uchodźstwie w czasie II wojny światowej cieszyła się największą popularnością wśród żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a jednocześnie prasa ta miała bardzo silny wkład w umacnianie sił duchowych i moralnych polskich żołnierzy, „najpobożniejszych pielgrzymów” i „prawdziwych rycerzy chrześcijańskich” (słowa Ojca Świętego Piusa XII).","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135064159","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Resovia SacraPub Date : 2023-09-19DOI: 10.52097/rs.2022.677-693
Waldemar Żurek
{"title":"Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Stawach w diecezji pińskiej… w świetle inwentarza z 18 września 1930 roku","authors":"Waldemar Żurek","doi":"10.52097/rs.2022.677-693","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2022.677-693","url":null,"abstract":"Miejscowość Stawy w województwie brzeskim Wielkiego Księstwa Litewskiego znana już była w połowie XV wieku. W 1460 roku Joanna (lub Jan) i Jerzy Stawscy ufundowali w swoim majątku i miejscowości Stawy pierwotny kościół. Nowy kościół w Stawach zbudowano w pierwszej połowie XVIII wieku. Konsekrował go w 1739 roku biskup łucki jako kościół parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Jakuba Większego Apostoła w Stawach, w dekanacie Kamieniec Litewski. W 1864 roku parafia w Stawach został skasowana, a jej świątynię przejęli prawosławni. W 1919 roku powróciła do katolików, a miejscowość w granice II Rzeczypospolitej, w diecezji mińskiej. W 1925 roku parafia Stawy znalazła się w nowo powstałej diecezji pińskiej. Prezentowany inwentarz parafialnego kościoła stawskiego sporządził dotychczasowy proboszcz ks. Aleksander Swerpel i dnia 18 września 1930 roku przekazał wraz z parafią swemu następcy ks. Leopoldowi Mackiewiczowi.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135107269","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Resovia SacraPub Date : 2023-09-19DOI: 10.52097/rs.2022.177-196
Marian Hofman
{"title":"Wizytacje kanoniczne parafii Żurawica w okresie staropolskim… ze szczególnym uwzględnieniem wizytacji biskupa Jerzego Albrechta Doenhoffa (1640-1702)","authors":"Marian Hofman","doi":"10.52097/rs.2022.177-196","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2022.177-196","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł prezentuje w zarysie zagadnienie wizytacji kanonicznych w Kościele na przestrzeni wieków jego istnienia. Już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa biskupi odwiedzali wspólnoty chrześcijańskie. Synody z początków średniowiecza omawiały zagadnienie wizytacji kanonicznych. Gdy biskupi pełnili ważne funkcje świeckie, zaczęli zaniedbywać obowiązek wizytowania diecezji. Konsekwencją takiej postawy był postulat Soboru Trydenckiego nakazujący odbywanie wizytacji diecezji. Nie widomo dokładnie, kiedy wizytacje pasterskie zaczęto przeprowadzać w diecezji przemyskiej. Informacje o ich istnieniu pochodzą z XVI wieku, ale nie zachowały się z nich akta wizytacyjne. W okresie staropolskim, a dokładnie w XVII i XVIII wieku, w diecezji przemyskiej było przeprowadzonych siedem wizytacji kanonicznych, z których posiadamy akta wizytacyjne. Na końcu przedstawiono zagadnienie wizytacji kanonicznych parafii Żurawica z okresu staropolskiego. W Archiwum Archidiecezjalnym w Przemyślu zachowały się dokumenty z pięciu wizytacji, które przeprowadzano w tym okresie w parafii Żurawica.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135063532","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Resovia SacraPub Date : 2023-09-19DOI: 10.52097/rs.2022.315-329
Mateusz Kowalski
{"title":"Język migowy formą komunikacji z osobami niepełnosprawnymi słuchowo","authors":"Mateusz Kowalski","doi":"10.52097/rs.2022.315-329","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2022.315-329","url":null,"abstract":"Celem niniejszego artykułu jest ukazanie języka migowego jako formy komunikowania się osób z niepełnosprawnością słuchową między sobą oraz z osobami słyszącymi. Artykuł podzielony jest na trzy części. W pierwszej części analizuję rys historyczny formułowania się współcześnie istniejącego języka migowego. Wychodząc od niewerbalnych form komunikowania się osób głuchych już w początkach historii człowieka, rekonstruuję najważniejsze wydarzenia związane z rozwojem form tego języka. Akcentuję przy tym szczególnie wkład szkolnictwa osób głuchych.W drugiej części pochylam się na naturą języka migowego, charakteryzując jego elementy (poszczególne znaki i gesty) oraz reguły służące do tworzenia z nich zwartego języka. W tej części także opisywane są dwa najważniejsze systemy języka migowego tj. Polski Język Migowy i System Językowy-Migowy.W ostatniej części przedstawiam, w jaki sposób język migowy jest wykorzystywany w środowiskach osób z niepełnosprawnością słuchową, a także w relacji ze światem osób słyszących. Analizuję takie sytuacje życiowe jak relacje rodzinne, funkcjonowanie w społeczeństwie oraz sytuację prawną języka migowego. Na podstawie tych analiz możemy dojść do wniosku, że język migowy jest niezbędną formą wykorzystywaną w komunikowaniu się osób z niepełnosprawnością słuchową. Jego brak powoduję znaczne ograniczenie poziomu rozwoju społecznego osoby głuchej. Należy więc nadal popierać i upowszechniać język migowy, także wśród osób słyszących.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135063684","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Resovia SacraPub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.577-588
Marek Story
{"title":"Konsekwencje zabójstwa dokonanego przez duchownego w świetle ksiąg pokutnych","authors":"Marek Story","doi":"10.52097/rs.2021.577-588","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.577-588","url":null,"abstract":"Życie człowieka od momentu poczęcia, aż do naturalnej śmierci jest najwyższą z wartości, którą od wieków w Kościele poddaje się prawnej ochronie i obronie. Księgi pokutne, które powstały w epoce późnej starożytności chrześcijańskiej i wczesnego średniowiecza miały pomóc spowiednikom, ale także i wiernym traktować bardzo poważnie sakrament pokuty i pojednania, aby w czasie jego sprawowania nie dochodziło do żadnych nadużyć. Penitencjały zobowiązywały spowiedników, aby w czasie spowiedzi czuwali także i bronili ludzkiego życia. Celem artykułu jest ukazanie w świetle ksiąg pokutnych, jakie konsekwencje ponosili biskupi, prezbiterzy lub diakoni, jeśli dokonali zabójstwa, niezależnie od tego, czy było to w sposób umyślny, czy też nieumyślny. Duchowni, który dopuścili się zabójstwa, nie tylko musieli czynić długoletni post o chlebie i wodzie czy też przebywać na wygnaniu, nie mogli także wykonywać władzy święceń. Według ksiąg pokutnych zabójstwo dokonane przez duchownego było jednym z grzechów głównych, które wymagało zadośćuczynienia zgodnego z prawem.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124402462","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Resovia SacraPub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.273-311
A. Kunert
{"title":"Pius XII i żołnierze II Korpusu Polskiego gen. dyw. Władysława Andersa","authors":"A. Kunert","doi":"10.52097/rs.2021.273-311","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.273-311","url":null,"abstract":"W artykule przytoczone są źródła dotyczące audiencji papieskich udzielonych przez Ojca Świętego Piusa XII w okresie czerwiec 1944-październik 1946 żołnierzom II Korpusu Polskiego (co najmniej 14 audiencji generalnych dla ponad 20 tysięcy żołnierzy) i ich dowódcy gen. dyw. Wł. Andersowi (6 audiencji), Biskupowi Polowemu Józefowi Gawlinie (6 audiencji) i Naczelnemu Wodzowi gen. Kazimierzowi Sosnkowskiego (1 audiencja). Artykuł przedstawia stosunek papieża do polskich żołnierzy, „prawdziwych rycerzy chrześcijańskich”, którzy – jak mówił Pius XII – nie tyle zdobywali, ile wyzwalali liczne włoskie miasta na swym zwycięskim szlaku bojowym w latach 1944-1945. Opisuje również reakcje wdzięcznych polskich żołnierzy na słowa i gesty Ojca Świętego.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127135354","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Resovia SacraPub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.139-154
Ewa Jaszewska
{"title":"„Gorączka brazylijska” na łamach „Kurjera Lwowskiego” w 1890 r.","authors":"Ewa Jaszewska","doi":"10.52097/rs.2021.139-154","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.139-154","url":null,"abstract":"Problem pogłębiającego się ruchu emigracyjnego do Brazylii znalazł swoje odzwierciedlenie na szpaltach „Kurjera Lwowskiego”. Wychodźcy opuszczali kraj gromadami, dochodzącymi do kilkuset osób. Bezpośrednią przyczyną emigracji była trudna sytuacja ekonomiczna na ziemiach polskich i umiejętna agitacja na rzecz wychodźstwa agentów emigracyjnych. Początkowo emigracja objęła około 100. tys. osób, tworząc swoisty mit, tzw. „gorączki brazylijskiej”, której podstawą stała się wyobraźnia Polaków o bogatej i szczęśliwej Brazylii.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129804511","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Resovia SacraPub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.605-627
Dariusz Śladecki
{"title":"Praktyki religijne górników w Wieliczce i Bochni w kontekście preferowanych wartości w okresie zarządu austriackiego w latach 1772-1918 (w świetle dokumentów salinarnych)","authors":"Dariusz Śladecki","doi":"10.52097/rs.2021.605-627","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.605-627","url":null,"abstract":"Po dokonaniu w 1772 r. zaboru części ziem polskich wraz ze znajdującymi się na tych terenach kopalniami soli w Wieliczce i Bochni administracja austriacka poprzez system zakazów i nakazów podjęła próbę ograniczenia praktyk religijnych tamtejszych górników. Narzucono święta jednoznacznie kojarzone z dynastią Habsburgów (dzień św. Józefa i św. Teresy), co miało umacniać lojalność górników wobec państwa austriackiego i rządzących. Do kalendarza świąt wpisano nabożeństwa z okazji urodzin cesarza i imienin oraz mszy pogrzebowych w rocznicę śmierci członków dynastii. Po przeszło 40-letnim zakazie odprawiania codziennych mszy św. w kaplicach salinarnych od 1818 r. odprawiano w kopalni jedno nabożeństwo w roku na pamiątkę wizyty cesarza Franciszka I, a od 1852 r. dwa nabożeństwa, w tym w rocznicę wizyty cesarza Franciszka Józefa I. Od 1815 r. ze składek zgromadzonych w Kasie Brackiej górnicy opłacali nabożeństwo odprawiane w dniu św. Kingi (24 lipca) w kościele parafialnym. W latach 1819-1917 górnicy tworzyli w kopalni nowe kaplice salinarne.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134089549","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Resovia SacraPub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.795-817
S. Zych
{"title":"Koronacja figury Matki Bożej Królowej Rodzin w Ropczycach w 2001 roku","authors":"S. Zych","doi":"10.52097/rs.2021.795-817","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.795-817","url":null,"abstract":"Jednym z sanktuariów maryjnych na mapie diecezji rzeszowskiej jest ośrodek kultu Matki Bożej w Ropczycach. W tutejszym kościele pw. Imienia Maryi czcią wiernych otaczana jest figura Matki Bożej Królowej Rodzin. Jest to XV-wieczna rzeźba, powstała prawdopodobnie w środowisku krakowskim. Początki kultu Pani Ropczyckiej sięgają XVI stulecia. W roku 1989 podjęto pierwsze starania o Jej ukoronowanie na prawie diecezjalnym. Komisja do zbadania kultu została powołana 29 maja 1995 r. Po kilkuletnich przygotowaniach duchowych i zewnętrznych, 26 sierpnia 2001 r. biskup rzeszowski Kazimierz Górny wydał dekret koronacyjny. Tenże biskup dokonał aktu koronacji w dniu 16 września 2001 r. Od tego czasu sanktuarium ropczyckie związane jest w szczególny sposób z duszpasterstwem rodzin.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127847864","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Resovia SacraPub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.589-604
D. Szkutnik
{"title":"Przyczynowość w układach biologicznych. Dynamiczne działanie informacji strukturalnej w toku regeneracji organicznych","authors":"D. Szkutnik","doi":"10.52097/rs.2021.589-604","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.589-604","url":null,"abstract":"Kluczowym elementem procesów rozwojowych jest kategoria informacji strukturalnej, która nadaje dynamiczny charakter istnienia całości organicznej. Jej przejawy przyczynowego działania dostrzegane były już w starożytności przez Arystotelesa podczas obserwacji rozwoju organizmów. Dzisiaj manifestuje się ona dobitnie na płaszczyźnie badań eksperymentalnych dotyczących regeneracji organicznych. Nadal jednak informacja strukturalna jako przyczynowy parametr wymaga jednoznacznego ustalenia w kontekście swojego „sterującego działania” na płaszczyźnie materii i energii.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127160050","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}