Wieś i RolnictwoPub Date : 2023-05-12DOI: 10.53098/wir012023/01a
J. Wilkin
{"title":"Sprawiedliwość – najważniejsza cnota społecznych instytucji","authors":"J. Wilkin","doi":"10.53098/wir012023/01a","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir012023/01a","url":null,"abstract":"Sprawiedliwość jest obszarem badań naukowych i przedmiotem dzieł teoretycznych, podobnie jak kategorie prawdy, piękna czy racjonalności. W tym opracowaniu, poza niektórymi rozważaniami o sprawiedliwości o charakterze ogólnym, koncentruję się na problematyce sprawiedliwości z punktu widzenia zainteresowań i dorobku teoretycznego ekonomii, a także na zagadnieniu sprawiedliwości terytorialnej. Na pytanie: czym jest sprawiedliwość terytorialna? – propozycja mojej odpowiedzi jest następująca: sprawiedliwość terytorialna jest taką formą sprawiedliwości społecznej, która, oprócz podstawowych cech związanych z tym pojęciem, w odniesieniu do jednostek i grup społecznych bierze pod uwagę ich przestrzenne uwarunkowania, traktując przestrzeń (terytorium) jako potencjalną i realną barierę dostępu do zasad sprawiedliwości.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"154 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124295553","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Wieś i RolnictwoPub Date : 2023-05-12DOI: 10.53098/wir012023/00b
Stanisława Golinowska
{"title":"Jerzy Wilkin. Okruchy ze wspólnej historii, o podzielanych wartościach i zbliżonym podejściu do ekonomii","authors":"Stanisława Golinowska","doi":"10.53098/wir012023/00b","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir012023/00b","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"13 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122204582","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Wieś i RolnictwoPub Date : 2023-05-12DOI: 10.53098/wir012023/01b
J. Wilkin
{"title":"Justice: A Salient Virtue of Social Institutions","authors":"J. Wilkin","doi":"10.53098/wir012023/01b","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir012023/01b","url":null,"abstract":"Justice is an area of research and the subject of theoretical works, just like the categories of truth, beauty and rationality. Apart from some more general remarks on justice, the present text concentrates on issues of justice considered from the point of view of the interests and theoretical achievements of economics, and also on the problem of territorial justice. To the question: What is territorial justice?, I propose the following answer: Territorial justice is a form of social justice that, apart from the basic features of that notion, in relation to individuals and social groups takes into account their spatial circumstances, treating space (territory) as a potential and real-term barrier to accessing the principles of justice.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"108 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115124556","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sprawiedliwość w wymiarze terytorialnym – przegląd najnowszych ujęć","authors":"Agata Mróz","doi":"10.53098/wir012023/05","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir012023/05","url":null,"abstract":"Celem niniejszego artykułu było przedstawienie kwestii dotyczących pojęcia sprawiedliwości społecznej oraz włączenie się w związaną z tą tematyką dyskusję toczącą się w dziedzinie nauk społecznych. Podjęta została w nim próba omówienia pojęcia sprawiedliwości społecznej w wymiarze terytorialnym, określenia, co wyróżnia ją w stosunku do innych pojęć dotyczących sprawiedliwości (np. społecznej) oraz zbadania, jak koncepcja ta wykorzystywana jest w objaśnianiu istniejących zróżnicowań terytorialnych w analizie różnych problemów badawczych. W opracowaniu wybrane zostały takie zagadnienia, jak: dostęp do usług lokalnych, podmiotowość społeczności oraz spójność terytorialna. Przeprowadzony przegląd literatury pozwolił wykazać, że koncepcja sprawiedliwości społecznej z uwzględnieniem wymiaru terytorialnego była najpierw poruszana w odniesieniu do miast, a dopiero później do innych jednostek przestrzennych (regionów, peryferyjnych obszarów wiejskich). Pojęcie to zyskało popularność pod koniec lat 60. XX w. i wciąż cieszy się dużym zainteresowaniem wśród badaczy i praktyków. Precyzyjne i jednoznaczne zdefiniowanie sprawiedliwej rzeczywistości ze względu na jej złożoność i relatywność jest zadaniem niemożliwym do wykonania. Chyba że definicja ta ma charakter czysto formalny, a więc pokazujący logiczną strukturę pojęcia, a nie związaną z nim treść. Podążając tym sposobem rozumowania, pojęcie sprawiedliwości społecznej w układzie terytorialnym polega na równym traktowaniu pewnego zbioru podmiotów według przyjętych kilku (najczęściej dwóch) kryteriów. Przynajmniej jedno z nich ma związek z problematyką społeczną lub ekonomiczną, a co najmniej jedno ze zróżnicowaniem przestrzennym.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"280 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134433381","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ewolucja korzystania ze środków Unii Europejskiej w Polsce – miks efektów popytowych i podażowych. Recenzja książki Terytorialne efekty polityk Unii Europejskiej w Polsce, pod redakcją Grzegorza Gorzelaka","authors":"K. Zawalińska","doi":"10.53098/wir012023/06","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir012023/06","url":null,"abstract":"Recenzja książki: Terytorialne efekty polityk Unii Europejskiej w Polsce, G. Gorzelak (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2022, ss. 261.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"171 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121323276","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Koordynacja działań zbiorowych i metody sprawiedliwego podziału w sektorze publicznym","authors":"E. Kiryluk-Dryjska","doi":"10.53098/wir012023/04","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir012023/04","url":null,"abstract":"Celem artykułu było zaprezentowanie teoretycznych podstaw problemu koordynacji działań zbiorowych oraz zaproponowanie metod sprawiedliwego podziału, które mogą być zastosowane do konstruowania budżetów polityki rolnej. W publikacji przedyskutowano wyniki badań eksperymentalnych nad skłonnością jednostek do kooperacji i podziałów sprawiedliwych, a następnie zaprezentowano możliwości zastosowania algorytmów sprawiedliwego podziału, które mają prowadzić do akceptowanych podziałów w praktyce wyboru publicznego. Wyniki badań wskazują, że osiągnięcie poczucia sprawiedliwości wymaga transparentności podziałów na podstawie jednoznacznie określonego wyboru kryteriów i metod.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123821760","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sprawiedliwość terytorialna a wymiar prawny planowania przestrzennego na szczeblu lokalnym w Polsce","authors":"","doi":"10.53098/wir042022/03","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir042022/03","url":null,"abstract":"Artykuł zawiera przegląd aktualnej literatury przedmiotu dotyczącej koncepcji sprawiedliwości terytorialnej. W publikacji określono najnowsze konteksty dyskusji na temat sprawiedliwości terytorialnej oraz sposób ujmowania związków między sprawiedliwością terytorialną a prawem i planowaniem przestrzennym. Następnie aspekty te zaprezentowano w odniesieniu do dyskusji na temat polskiego systemu planowania przestrzennego. Wyodrębniono kluczowe płaszczyzny, w ramach których możliwe jest powiązanie koncepcji sprawiedliwości terytorialnej z uwarunkowaniami stosowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zaproponowano dalsze kierunki dyskusji.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129644354","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Od równego dostępu do sprawiedliwości zdrowotnej","authors":"","doi":"10.53098/wir042022/04","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir042022/04","url":null,"abstract":"W artykule prześledzono przemiany rozumienia sprawiedliwości w zdrowiu od utożsamiania jej ze sprawiedliwą dystrybucją opieki zdrowotnej do koncepcji sprawiedliwości zdrowotnej. Nakreślono koncepcję sprawiedliwego dostępu do opieki zdrowotnej, wskazując na trudności, które napotyka realizacja tej koncepcji w warunkach utowarowienia opieki zdrowotnej. Omówiono znaczenie, jakie dla przemian w myśleniu o sprawiedliwości w zdrowiu miało pojawienie się koncepcji społecznych determinant zdrowia oraz pojęcia gradientu społecznego w zdrowiu. Wskazano na teoretyczne ugruntowanie tych koncepcji w podejściu zdolnościowym, w którym zdrowiu przypisuje się wartość wewnętrzną i uznaje się je za nieodzowny składnik pełnego rozkwitu człowieka. Rozważono ograniczony charakter recepcji koncepcji społecznych determinant zdrowia i gradientu społecznego w dokumentach z zakresu polityki zdrowotnej.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"19 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122046943","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Wieś i RolnictwoPub Date : 2023-03-20DOI: 10.53098/wir042022/01a
A. Rosner
{"title":"Kilka uwag o pojęciu „sprawiedliwość”","authors":"A. Rosner","doi":"10.53098/wir042022/01a","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir042022/01a","url":null,"abstract":"Sprawiedliwość jest jedną z podstawowych wartości etyki, co powoduje, że podobnie jak inne wartości (dobro, prawda, piękno) pojęcie sprawiedliwości ma silny dodatni ładunek emocjonalny. Z tego względu termin ten jest często wykorzystywany w tzw. logice perswazyjnej, służy wówczas do manipulacji poglądami i postawami. Jest nadużywany dla osiągnięcia celów politycznych, ekonomicznych, społecznych itp. Z punktu widzenia formalnego można wyróżnić wiele zasad sprawiedliwości dystrybucyjnej, takich jak: „każdemu to samo”, „każdemu według zasług” itp. Wybór zasady sprawiedliwego podziału nagród lub kar jest arbitralną decyzją, są one równie poprawne. Ważne jest jedynie, aby obdarowywani spełniający w równym stopniu przyjętą zasadę byli traktowani w ten sam sposób. Sam wybór zasady dystrybucji, nagradzania lub karania jest wskaźnikiem światopoglądu decydującego o tym wyborze. W praktyce jednak często wartość etyczna służy do uzasadnienia wyboru, który w rzeczywistości podejmowany jest ze względów pragmatycznych. Uzasadnienie tego wyboru wykorzystuje mechanizmy manipulacji związane z logiką perswazji.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121523277","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Wieś i RolnictwoPub Date : 2023-03-20DOI: 10.53098/wir042022/01b
A. Rosner
{"title":"On the Notion of Justice","authors":"A. Rosner","doi":"10.53098/wir042022/01b","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir042022/01b","url":null,"abstract":"Justice is one of the basic values of ethics, which means that, like other values (good, truth, beauty), the concept of justice has a strong positive emotional charge. For this reason, the term is often used in persuasive logic, it is then used to manipulate views and attitudes. It is used to the extent to achieve political, economic, and social goals, etc. From the formal point of view, a number of principles of distributive justice can be distinguished, such as: the same to everyone, the same according to the contribution, etc. The choice of the principle of fair distribution of rewards or penalties is an arbitrary decision, they are equally correct. It is only important that the recipients who equally meet the adopted principle are treated equally. The very choice of distribution, reward or punishment principle is an indicator of the worldview that determines this choice. In practice, however, ethical value is often used to justify a choice that is in fact made for pragmatic reasons. The justification for this choice uses manipulation mechanisms related to the logic of persuasion.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"42 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124871933","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}