Doğal Afetler ve Çevre Dergisi最新文献_第8页

Afetlere Müdahale Eden Yardım Personelini Güçlendirme

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Pub Date : 2021-07-25 DOI: 10.21324/DACD.893075

Vedat Işıkhan

{"title":"Afetlere Müdahale Eden Yardım Personelini Güçlendirme","authors":"Vedat Işıkhan","doi":"10.21324/DACD.893075","DOIUrl":"https://doi.org/10.21324/DACD.893075","url":null,"abstract":"Tum dunyada afetlerin yaratmis oldugu olumsuz sonuclar gun gectikce artis gostermektedir. Afetler her yil kuresel duzeyde milyonlarca insani etkilerken ne yazik ki toplumda yasanan esitsizligi ve adaletsizligi de hizlandirmaktadir. Afetlerin sikligi ve insanlar uzerine etkisi, iklimsel degismeler ve artan nufus yogunlugu sebebiyle artmis durumdadir. Gunumuzde deprem, sel, kuraklik, yanginlar, volkanik ve nukleer patlamalar, terorist saldirilar adeta siradan olaylara donusmustur. Bu dogrultuda dogal veya insan kaynakli afetlerin kazazede ve toplumlar uzerindeki etkileriyle ilgili literatur oldukca fazladir. Afet ruh sagligi literaturunden elde ettigimiz bulgular, ilk mudahaleyi yapan kurtarma ekibinin, afetlere mudahale ettikten sonra travmatik deneyimlere dogrudan ve surekli maruz kaldiklarindan olumsuz psikolojik sonuclar icin bir risk tasidiklarini bildirmektedir. Afetlere aninda mudahale eden ve magdurlara yardimci olan yardim personeli (arama kurtarma ekibi, itfaiyeci, destek gruplari vb.), afet sonrasinda cesitli sorunlarla karsi karsiya kalabilmektedir. Ancak literaturde yasanan afetlerin bu yardim personeli uzerindeki etkileri ile ilgili calismalarin sinirli oldugu belirlenmistir. Bu calismada, afet literaturu, afet ruh sagligi iliskisi, afetlerin genel sonuclari, afetlerin yardim personeli uzerindeki psiko-sosyal, fiziksel ve davranissal etkileri, bunlarin semptomlari ve bu personele nasil yardim edilebilecegi ve guclendirilecegi tartisilmaktadir.","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-07-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128927223","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 1

Evsel Katı Atık Yönetim Senaryolarının Yaşam Döngüsü Analizi: Melikgazi İlçesi (Kayseri) Örneği

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Pub Date : 2021-07-25 DOI: 10.21324/DACD.824621

Emine Irbaş, Filiz Dadaşer-Çelik

{"title":"Evsel Katı Atık Yönetim Senaryolarının Yaşam Döngüsü Analizi: Melikgazi İlçesi (Kayseri) Örneği","authors":"Emine Irbaş, Filiz Dadaşer-Çelik","doi":"10.21324/DACD.824621","DOIUrl":"https://doi.org/10.21324/DACD.824621","url":null,"abstract":"Nufus artisi ve teknolojik gelismeler nedeniyle kati atik uretimi hizla artmaktadir. Kati atiklardan kaynaklanan olumsuz etkileri azaltmak icin atik yonetiminde cevresel surdurulebilirligi de dikkate alan entegre yonetim yaklasimlarinin gelistirilmesi buyuk onem arz etmektedir. Yasam dongusu analizi bir urun veya hizmetin cevresel etkilerinin degerlendirilmesi icin kullanilabilecek araclardan biridir. Bu calismada, Kayseri Ili Melikgazi Ilcesi’nde evsel kati atik yonetimi icin secilmis alternatif yaklasimlar yasam dongusu analizi kullanilarak incelenmistir. Kati atik yonetim alternatifleri olarak dort adet senaryo belirlenmistir. Senaryo 1, atiklarin toplanmasi, depo sahasina tasinmasi ve duzenli depolanmasini icermektedir. Senaryo 2’de geri donusebilir atiklar kismen kaynakta ayristirilmakta ve kalan atiklar ise duzenli depo sahasina tasinarak, depolanmaktadir. Senaryo 3’te geri donusebilir atiklarin tamami kaynakta ayristirilmakta ve diger atiklar ise duzenli depo sahasina tasinmakta ve depolanmaktadir. Senaryo 4’te ise geri donusebilir atiklarin tamaminin kaynakta ayristirilmasi sonrasi kalan atiklarin %50’si kompostlama ve %50’si duzenli depolama ile bertaraf edilmektedir. Bu senaryolar yasam dongusu analizinde degerlendirilirken, hesaplama yontemi olarak IWM (Integrated Waste Management-Entegre Atik Yonetimi) modeli kullanilmistir. Calismada, tum senaryolar icin net enerji kullanimi / yenilenemeyen enerji kaynaklari tuketme potansiyeli (GJ), kuresel isinma potansiyeli (kg CO2-esdegeri), asidifikasyon potansiyeli (kg SO2-esdegeri) ve otrofikasyon potansiyeli (kg O2-esdegeri) hesaplanmistir. Melikgazi Belediyesi icin Senaryo 3 ve Senaryo 4’un hem enerji tuketimi hem de cevresel etkileri acisindan diger alternatiflere gore daha avantajli oldugu tespit edilmistir. Geri donusebilir atiklarin kaynakta ayristirilmasi cevresel etkilerin azaltilmasinda etkili olmustur. Ayrica kompostlama uygulamasi duzenli depolamaya nispeten daha az cevresel etki olusturmustur.","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"27 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-07-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121361284","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 1

Oto Yıkama Atıksularının Klasik Fenton Prosesiyle Arıtımı: Ön Çöktürmenin KOİ Giderim Kinetiği Üzerine Etkisi

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Pub Date : 2021-07-25 DOI: 10.21324/DACD.907645

Hüseyin Cüce, Hakan Dulkadiroğlu, Şennur Merve Yakut, Melike Kocabaş

{"title":"Oto Yıkama Atıksularının Klasik Fenton Prosesiyle Arıtımı: Ön Çöktürmenin KOİ Giderim Kinetiği Üzerine Etkisi","authors":"Hüseyin Cüce, Hakan Dulkadiroğlu, Şennur Merve Yakut, Melike Kocabaş","doi":"10.21324/DACD.907645","DOIUrl":"https://doi.org/10.21324/DACD.907645","url":null,"abstract":"In parallel with the population, the number of vehicles in traffic is increasing day by day. Therefore, the volume of wastewater generated by vehicle cleaning reaches substantial proportions. While most of these wastewaters are not classified as domestic wastewater, they are directly discharged to the sewerage. In this study, classical Fenton process was applied to remove chemical oxygen demand (COD) from 4 types (raw and pre-treated) wastewater belonging to 2 different car wash plants. At the end of experimental studies, optimum chemical doses at a constant pH = 3 value; for the sample taken from the 1nd plant without pre-settling:[Fe + 2 ]= 100 mg L -1 , [H 2 O 2 ]= 200 mg L -1 and for the sample treated with pretreatment these values [Fe + 2 ]= 75 mg L -1 , [H 2 O 2 ]= 150 mg L -1 , for the raw wastewater sample taken from the 2nd plant, [Fe + 2 ]= 100 mg L -1 , [H 2 O 2 ]= 225 mg L -1 , after pre-settling whereas [Fe + 2 ] = 75 mg L -1 , [H 2 O 2 ]= 100 mg L -1 . COD removal in ideal conditions for the first wastewater sample is 86 percent and 89 percent, respectively, while these values are 90 percent and 98 percent for the second sample. The oxidation process in raw wastewater was found to be generally appropriate for 2nd order kinetics (R 2 = 0.55 and 0.95), but the decomposition mechanism after pre-settling was found to be more consistent with the BMG kinetic model (R 2 = 0.99).","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"17 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-07-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131275073","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Çeşitli Kuraklık İndisleri ile Batman İlinin Kuraklık Analizi ve Kontur Haritalarının Çıkarılması

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Pub Date : 2021-07-25 DOI: 10.21324/DACD.817903

Murat Batan

{"title":"Çeşitli Kuraklık İndisleri ile Batman İlinin Kuraklık Analizi ve Kontur Haritalarının Çıkarılması","authors":"Murat Batan","doi":"10.21324/DACD.817903","DOIUrl":"https://doi.org/10.21324/DACD.817903","url":null,"abstract":"Kuresel iklim degisikligi ile kuraklik ve taskin gibi dogal afetlerde artis gozlenmistir. Bu nedenle literaturde kuraklik, taskin gibi dogal afetler uzerine bircok calisma mevcuttur. Bu calismada genel olarak iklim yonunden kurak bir bolge olan Turkiye’nin Guneydogu Anadolu Bolgesi’nde yer alan Batman ilinde cesitli kuraklik indisleri ile kuraklik analizi yapilmistir. Sadece yagis verilerini dikkate alan Normalin Yuzdesi Indisi (NYI), Modifiye Fournier Indisi (MFI) ve Standartlastirilmis Yagis Indisi (SYI) ile; yagis ve sicaklik verilerini birlikte dikkate alan De Martonne-Gotmann Indisi (DMGI) ve Bagnauls-Gaussen Indisine (BGI) gore analizler yapilmistir. Bu analizlerde Batman iline ait 1988-2018 yillari arasi Meteoroloji Bolge Mudurlugunden temin edilen 31 yillik sicaklik ve yagis verileri kullanilmistir. Analiz sonuclarina gore, bes yontemin sonuclarinin birebir uyusmadigi gorulmustur. NYI indisine gore; 23 yilin normal, 1 yilin hafif kurak, 5 yilin orta kurak ve 2 yilin siddetli kurak oldugu, MFI indisine gore; 4 yilin cok az yagisli, 18 yilin az yagisli, 8 yilin orta yagisli ve 1 yilin yuksek yagisli oldugu, SYI indisine gore; 1 yil asiri yagisli, 1 yil cok yagisli, 4 yil orta yagisli, 11 yil hafif yagisli, 8 yil hafif kurak, 3 yil orta kurak, 3 yil cok kurak oldugu, DMGI indisine gore; 10 yilin yari kurak-nemli arasi, 21 yilin yari kurak oldugu ve BGI indisine gore ise tum yillarin cok kurak oldugu tespit edilmistir. Makalede Standartlastirilmis Yagis Indisi (SYI) ile yillik analizlerin yaninda mevsimlik analizler de yapilmistir. Bazi yontemlerin analiz sonuclarinin SURFER haritalama programiyla kontur haritalari da cikarilip gorsellestirilmistir.","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-07-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123928139","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 1

Mikrotremor, Deprem ve Yüzey Dalgalarının Çok Kanallı Analiz Yöntemi Kayıtları Kullanılarak Zemin Özelliklerinin Belirlenmesi: AFAD Kampüsünden Örnek Bir Uygulama

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Pub Date : 2021-07-25 DOI: 10.21324/DACD.807059

Erkan Ateş

{"title":"Mikrotremor, Deprem ve Yüzey Dalgalarının Çok Kanallı Analiz Yöntemi Kayıtları Kullanılarak Zemin Özelliklerinin Belirlenmesi: AFAD Kampüsünden Örnek Bir Uygulama","authors":"Erkan Ateş","doi":"10.21324/DACD.807059","DOIUrl":"https://doi.org/10.21324/DACD.807059","url":null,"abstract":"Zemin buyutmesinin belirlenmesinin en gecerli yolu kuvvetli yer hareketi kayitlarinin analizlerinin kullanilmasidir. Ankara AFAD kampusu icerisinde yer alan deprem gozlem istasyonu 2014 yilinda kurulmustur. Calisma alani icerisinde bulunan bolgede Ankara Bilkent Şehir Hastanesi, Saglik Bakanligi, Tarim ve Orman Bakanligi, Ticaret Bakanligi gibi bircok resmi kurum bulunmaktadir. Deprem istasyonun kuruldugu gunden bu gune kadar 22 adet deprem kaydi kaydedilmistir. Istasyonun bulundugu zeminin ust 30 ve 50 metre ortalama kayma dalga hizi hesaplanmasi icin yuzey dalgalarinin cok kanalli analizi (MASW) olcumu yapilmistir. Istasyonun kaydettigi degisik fay zonlarinda meydana gelen farkli buyukluk ve uzakliklarda 14 adet deprem kaydi tek istasyon yontemine gore yatay/dusey oran teknigi kullanilarak yorumlanmis ve zemine ait buyutme faktoru ve hakim titresim frekansi hesaplanmistir. Deprem kayitlari disinda CMG-6TD sismometre ile 4 saat mikrotremor olcumu yapilmis, alinan olcumler tek istasyon yontemine yatay/dusey spektral oran teknigine gore degerlendirilmistir. Yapilan MASW, mikrotremor ve deprem kayitlarinin sonuclari karsilastirilmis, yerin dinamik ozellikleri incelenmeye calisilmistir. Deprem ve mikrotremor kayitlarinin analizleri uzerinden sonuclara bakildiginda; buyutme faktoru ve hakim frekanslarin birbirine cok yakin oldugu, kayma dalga hizindan hesaplanan zemin sinifi ile uyumlu oldugu gorulmustur.","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"20 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-07-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"117133173","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 1

Orman Yangınlarının Kuzugöbeği Mantarının (Morchella spp.) Çoğalması Üzerine Etkilerinin Araştırılması: Giresun, Alucra Örneği

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Pub Date : 2021-07-18 DOI: 10.21324/DACD.770921

Bülent Sağlam, M. Aybar, Fatma Nur Yilmaz

{"title":"Orman Yangınlarının Kuzugöbeği Mantarının (Morchella spp.) Çoğalması Üzerine Etkilerinin Araştırılması: Giresun, Alucra Örneği","authors":"Bülent Sağlam, M. Aybar, Fatma Nur Yilmaz","doi":"10.21324/DACD.770921","DOIUrl":"https://doi.org/10.21324/DACD.770921","url":null,"abstract":"Turkiye’de her yil binlerce hektar alanda etkili olan orman yanginlarindan sonra yanan alanlarda bircok yeni bitki ve hayvan turu ortaya cikmaktadir. Ayni sekilde yanginlardan sonra bolgede cok sayida mantar turunun yogun olarak ortaya ciktigi bilinmektedir. Bu turlerden kuzugobegi mantari (Morchella spp.) fiyati cok yuksek olmasina ragmen tum dunyada sevilerek tuketilmektedir. Mantar toplayarak gelir temin eden yore halki nazarinda kuzugobegi mantari potansiyel yuksek bir gelir kaynagidir. Kuzugobegi mantarlarinin bazi turleri, orman yanginlarindan sonra yanmis alanlarda toprak kimyasindaki ani degisiklikler, kucuk dal ve yapraklarin yanmasi sonucu olusan kul birikmesi nedeniyle bol miktarda ortaya cikar. Bu calismanin amaci, yanan ormanlik alanlarda toprak reaksiyonu (pH) ve organik maddeye bagli olarak kuzugobegi mantarinin cogalma potansiyelini belirlemektir. Sonuclar, yanginla birlikte toprak pH'inin ve beraberindeki organik maddenin arttigini ve dolayisiyla kuzugobegi mantari cogalmasinin arttigini gostermistir. Mantar, toprak pH degeri yuksek ve organik madde orani dusuk veya organik maddesi yuksek ve toprak pH degeri dusuk topraklarda tek basina tespit edilmemistir. Alanda yuksek toprak pH'si ve yuksek organik madde birlikte bulunmalidir. Orman yanginina maruz kalan ve mantarin bulundugu alanlarin ortalama organik madde ve pH degerleri sirasiyla 7,25 ve 6,71 olarak bulunurken, ayni ekolojik ozellikleri gosteren yanmamis orman alaninin ortalama organik madde ve pH degerleri sirasiyla 5,65 ve 5.98 olarak bulunmustur. Ulkemiz ormanlarinda tahribata neden olan en onemli dogal afetlerden biri olan orman yanginlarinin kuzugobegi mantari uretimi kapsaminda da kullanilabilecegi soylenebilir. Yanan alanlardaki mantar uretiminden elde edilen gelir, yerel orman koylulerinin gelirlerini artiracak ve sinirli yillik butcelerine ek bir mali yardim saglayacaktir.","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"125 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-07-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123807356","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

İçme Suyu Dağıtım Sistemlerinde Su Kayıplarının Azaltılması: Kocaeli Örneği

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Pub Date : 2021-07-18 DOI: 10.21324/DACD.793762

Burak Kizilöz

{"title":"İçme Suyu Dağıtım Sistemlerinde Su Kayıplarının Azaltılması: Kocaeli Örneği","authors":"Burak Kizilöz","doi":"10.21324/DACD.793762","DOIUrl":"https://doi.org/10.21324/DACD.793762","url":null,"abstract":"Su kaynaklari kisitli olan idareler icin icme suyu dagitim sistemlerinde gorulen yuksek seviyelerdeki su kayiplari ciddi bir problemdir. Bu kayiplar, ancak sebekenin izlenmesi, kontrol edilmesi ve dogru bir sekilde yonetilmesi ile azaltilabilir. Bu calismada Kocaeli’nin merkez ilcesi olan Izmit’in mevcut icme suyu varliklari sayisallastirilarak hidrolik model yardimiyla yuksek seviyelerde seyreden su kaybinin azaltilmasi amaclanmistir. Bu amac icin ilk olarak toplam sebeke uzunlugu 1143 km olan Izmit’in 567,95 km’sinde 69 izole olcum bolgesi olusturulmustur. Her izole bolge icinde aktif sizinti kontrol yontemleri uygulanarak tespit edilen 2116 supheli sizmadan 684’u onarilarak kayiplar azaltilmistir. Ikinci olarak tespit edilemeyen sizmalari onlemek icin basinc kirici vanalar kullanilarak basinc yonetim sistemi uygulanmistir. Aktif sizinti kontrol metotlari ve basinc yonetim aktiviteleri sonrasinda minimum gece debisinde yaklasik 192,48 l/s’lik azalma elde edilmistir. Ucuncu olarak, izole bolge icinde ekonomik omrunu tamamlamis su sayaclari yenilenerek idari kayiplar da dusurulmustur. Sonuc olarak Izmit’in 2014 yilinda %45,45 olan su kaybi 2019 yilinda %29,50 seviyelerine kadar indirgenebilmistir. Bu calismada uygulanan aktif sizinti kontrolu, basinc yonetimi ve sayac degisimi metotlarinin diger ilcelere de uygulanarak Kocaeli genelinde su kaybinin azaltilmasi ve 2014 yilinda yayimlanan yonetmelik geregi su kaybinin %25 seviyesine dusurulmesi hedeflenmistir.","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"235 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-07-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133227326","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Muğla İlinde 1960-2018 Dönemi Kuraklık Analizi

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Pub Date : 2021-01-25 DOI: 10.21324/DACD.774955

Kahraman Oğuz, Muhammet Ali Peki̇n, Gülten Çamalan

{"title":"Muğla İlinde 1960-2018 Dönemi Kuraklık Analizi","authors":"Kahraman Oğuz, Muhammet Ali Peki̇n, Gülten Çamalan","doi":"10.21324/DACD.774955","DOIUrl":"https://doi.org/10.21324/DACD.774955","url":null,"abstract":"Bu calismanin amaci, Mugla ilinin 1960-2018 periyodundaki yagis egilimini ve meteorolojik, tarimsal ve hidrolojik kuraklik durumunu incelemektir. Calismada, Meteoroloji Genel Mudurlugu’nden elde edilen Mugla Meteoroloji Istasyonu’na ait 1960-2018 donemi aylik toplam yagis verileri kullanilmistir. Yagis verilerine Run (Swed-Eisenhart) homojenlik testi, Mann-Kendall metodu ve Standart Yagis Indeksi yontemi uygulanmistir. Ayrica, yasanan kurakliklarin siddet ve suresi de incelenmistir. Sonuc olarak, Mugla ilinin uzun yillar yagis ve kuraklik egilimleri ortaya konulmustur. Mugla ili icin yillik toplam yagislarin 1960-2018 donemi ortalamasi 1180.2 mm olarak bulunmustur. Calisma doneminde en dusuk yagis miktari 2008 yilinda 564.6 mm, en yuksek yagis miktari ise 1969 yilinda 1805 mm olarak gorulmustur. Mugla ilinde hafif nemli ve hafif kurak ay sayilari diger siniflara gore daha fazla gerceklesmistir. Ayrica, ekstrem kurak donem, ekstrem nemli doneme gore daha fazla gerceklesmistir. Mugla ilinde nemli ve kurak ay sayilarinin, cogunlukla hafif nemli, orta nemli, hafif kurak ve orta kurak siddet siniflarinda kumelendigi gorulmustur. Ayrica analizler, zaman periyodu arttikca, kurakligin daha az tekrar ettigi ama daha uzun sureli etkili oldugunu gostermektedir. Mugla istasyonunun olcekler bazinda toplam kuraklik siddeti ve toplam kuraklik sureleri hemen hemen benzer yillara denk gelmistir. Ancak, 3 aylik Standart Yagis Indeksi periyodunda en guclu toplam kuraklik siddetinin -13.90 degeri ile 2006 Aralik – 2007 Eylul arasinda gorulmesine karsilik, yasanan uzun sureli (12 ay) kurakligin 2000 Haziran – 2001 Mayis arasinda oldugu gorulmustur.","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130913366","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 3

EraInterim Re-analiz Verileri Kullanılarak İstatistiksel Ölçek İndirgeme Yöntemi ile Doğu Karadeniz Havzası Aylık Ortalama Sıcaklık Değerlerinin Tahmin Edilmesi

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Pub Date : 2021-01-25 DOI: 10.21324/DACD.700144

Sinan Nacar, Murat Kankal, Umut Okkan

{"title":"EraInterim Re-analiz Verileri Kullanılarak İstatistiksel Ölçek İndirgeme Yöntemi ile Doğu Karadeniz Havzası Aylık Ortalama Sıcaklık Değerlerinin Tahmin Edilmesi","authors":"Sinan Nacar, Murat Kankal, Umut Okkan","doi":"10.21324/DACD.700144","DOIUrl":"https://doi.org/10.21324/DACD.700144","url":null,"abstract":"Istatistiksel olcek indirgeme yontemleri dusuk cozunurluge sahip atmosferik degiskenler ile istasyonlardan olculmus meteorolojik parametreler arasinda istatistiksel iliskiler kurulmasina dayanan yontemlerdir. Bu calismada (0,75° x 0,75°) sayisal ag cozunurlugune sahip EraInterim re-analiz veri setinde yer alan atmosferik degiskenler kullanilarak Dogu Karadeniz Havzasi’nda ve cevresinde yer alan 12 meteoroloji istasyonundan olculmus olan aylik ortalama sicaklik parametresinin her bir istasyon icin tahmin edilmesi amaclanmistir. Bu amacla EraInterim re-analiz veri setinde yer alan yuzeysel parametrelerden yagis, sicaklik, deniz yuzeyi basinci ve yuzeysel hava basinci ile 850, 500 ve 200 hPa basinc seviyelerindeki hava sicakligi, jeopotansiyel yukseklik ve rolatif nem atmosferik degiskenleri bagimsiz degiskenler olarak kullanilmistir. Meteoroloji istasyonlarindan (1981-2010) doneminde olculmus olan aylik ortalama sicaklik degerleri ise bagimli degisken olarak kullanilmistir. Olcek indirgeme yontemi olarak cok degiskenli uyarlanabilir regresyon egrileri (CDURE) yontemi secilmistir. Istasyon temelinde kurulmus olan CDURE model performanslarinin degerlendirilmesi icin ortalama karesel hatanin karekoku, sacilim indeksi, ortalama mutlak hata ve Nash-Sutcliffe (NS) etkinlik katsayisi istatistikleri kullanilmistir. Hesaplanan NS degerinin tum istasyonlar icin 0.9-1.0 araliginda oldugu gorulmustur. Ayrica EraInterim veri setinden secilmis olan kuresel olcekli degiskenlerin yerel olcekteki sicaklik degerleri tahmininde basarili oldugu ortaya cikmistir. Bu sonuclar CDURE istatistiksel olcek indirgeme yonteminin kaba olcekli atmosferik degiskenlerin bolgesel olcege indirgenmesinde kullanilabilir oldugunu gostermistir.","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"55 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129676172","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 2

Baraj Rezervuarlarında Heyelanlardan Kaynaklanacak İtki Dalga Özelliklerinin Ampirik İlişkilerle Değerlendirilmesi: Borçka Barajı Örneği

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Pub Date : 2020-06-22 DOI: 10.21324/dacd.621377

Hakan Ersoy, Murat Karahan, H. Öztürk

{"title":"Baraj Rezervuarlarında Heyelanlardan Kaynaklanacak İtki Dalga Özelliklerinin Ampirik İlişkilerle Değerlendirilmesi: Borçka Barajı Örneği","authors":"Hakan Ersoy, Murat Karahan, H. Öztürk","doi":"10.21324/dacd.621377","DOIUrl":"https://doi.org/10.21324/dacd.621377","url":null,"abstract":"Bu calismada Borcka Baraj Rezervuarinda baraj govdesine 4 km uzaklikta bulunan paleo-heyelan malzemesinin aktif hale gelmesi durumunda olusacak itki dalgalarinin cevresel etkilerinin ampirik iliskiler kullanilarak belirlenmesi amaclanmistir. Calismada, heyelan malzemesine ait farkli kalinlik ve genislik degerleri dikkate alinarak, 0.5 ile 1 milyon metrekup arasinda degisen hacimlerde malzemenin rezervuara akmasi durumu icin 3 farkli senaryo gelistirilmistir. Heyelan kaynakli dalganin rezervuarda her yone dairesel olarak yayilacagi belirlenmis, dalga ozellikleri 3 boyutlu ampirik yaklasimlarla degerlendirilmistir. Farkli senaryolar icin, dalga hizinin 27.1 ile 27.7 m/s arasinda degisecegi, en yuksek hiz degeri icin karsi kiyiya ulasacak dalga yuksekliginin 23 metre olacagi ve bu dalganin karsi kiyida yamac boyunca 42.3 metre yukselecegi hesaplanmistir. En dusuk dalga hizi degeri icin ise dalga yuksekligi 18.5 m ve yamac boyunca ilerleme yuksekligi ise 32.5 metre olacaktir. Baraja ait 4 metrelik dalga payi degeri dikkate alindiginda, rezervuar boyunca ilerleyerek baraj govdesine ulasacak dalganin govde icin bir tehlike olusturmayacagi belirlenmistir. Basit rezervuar geometrileri ve kisa mesafeler icin heyelan kaynakli dalga ozelliklerinin hesaplanmasinda ampirik esitliklerin kullanilmasi onerilirken, kompleks rezervuar geometrileri icin mutlaka 3 boyutlu sayisal modellerin kullanilmasi, bu modellerde ise sayisal tabanli yamac duraylilik analizleri uygulanarak hesaplanacak heyelan hacmi degerinin kullanilmasi gerekliligi goz ardi edilmemelidir.","PeriodicalId":202583,"journal":{"name":"Doğal Afetler ve Çevre Dergisi","volume":"28 3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-06-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116830865","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

引用次数: 2