{"title":"KÜLTÜREL MİRASLARIN KORUNMASINA YÖNELİK LiDAR VE İHA FOTOGRAMETRİSİ YÖNTEMLERİNİN BİRLİKTE KULLANIMI","authors":"Davut Balcı, Ali Ulvi","doi":"10.51946/melid.1452988","DOIUrl":"https://doi.org/10.51946/melid.1452988","url":null,"abstract":"Kültürel miras, evrensel nitelikleri barındırdığı kabul edilen önceki nesiller tarafından meydana getirilmiş eserleri ifade eder. Zaman içerisinde uğrayacakları doğal ya da yapay deformasyon etkilerinden korumak veyahut tamamen yeryüzünden silinmelerini engellemek için bu mirasların 3B (üç boyutlu) belgelemesinin (dokümantasyonunun) yapılması gerekmektedir. Elde edilen 3B belgeleme verileri ileriki dönemlerde gerek yenileme çalışmalarına yardımcı olmak için gerekse deformasyon izlemelerini yapmak için kullanılabilir. Gelişen teknoloji ile belgeleme teknikleri de yenilenmiştir. Günümüzde bu çalışmalar için kullanılan yöntemlerden bazıları fotogrametrik (Yersel, İHA, Hava) ve lazer tarama gibi modern tekniklerdir. Modern belgeleme tekniklerinin her birinin avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Özellikle seçilen obje veya alanın spesifik özelliklerine ve o andaki durumuna bağlı olarak uygun belgeleme yöntemi seçilmelidir. Fakat en uygun belgeleme tekniği seçilse de tam ve eksiksiz veri toplamak oldukça zordur. Bu yüzden birden fazla belgeleme yöntemleri kullanılarak optimum seviyede eksiksiz veri toplanmalıdır. Çünkü belgeleme gelecekteki birçok sürecin ilk adımıdır. Bu yüzden belgelemenin ilk adımı olan veri toplama süreci en önemli aşamadır. Bu çalışmada da hem tarihi önemi olan hem de karakteristik yapısı nedeniyle dikkat çeken ve kültürel miras olarak kabul edilen Nusret Mayın Gemisi’nin 3B belgelemesi yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda hem İHA fotogrametrisi hem de Lazer tarama yöntemleri ile veriler toplanmıştır. Sonuç olarak her iki yöntemin avantaj ve dezavantajları ele alınmış ve bu yöntemlerin istatistiki karşılaştırılması yapılmıştır.","PeriodicalId":142254,"journal":{"name":"Turkey Lidar Journal","volume":"112 39","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-06-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141361068","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Yersel Lazer Tarayıcıların Tarihi Köprülerin Modellenmesinde Kullanımı","authors":"Adem Kabadayi","doi":"10.51946/melid.1395425","DOIUrl":"https://doi.org/10.51946/melid.1395425","url":null,"abstract":"Tarihi alanları dijital olarak korumak için en son 3B ölçüm teknolojilerini kullanmak, haritalama çözümleri için yeni olanaklar sunuyor. Eksiksizliği, doğruluğu ve hızı nedeniyle 3B yersel lazer tarama, en yaygın kullanılan tekniklerden biri olarak takeometri ve basit el ölçümü gibi daha geleneksel yaklaşımları hızla geride bırakıyor. Bu makale, tarihi köprülerin cephe verilerinin 3B ortamda belgelenmesi için yersel lazer tarama teknolojisinin kapasitesini değerlendirmektedir. Bunu, kayıtlı renklendirilmiş nokta bulutlarına dayalı 3B görselleştirme modelinin oluşturulması takip etmektedir. Bu projede, tarihi köprünün geometri verilerini kaydetmek için yersel lazer tarayıcı olan FARO lazer tarayıcı sistemi kullanılmıştır. Geometrik nesnenin renk bilgisini yakalamak için lazer tarayıcıya entegre edilen kameradan elde edilmiştir. Teknolojik yaklaşımımız, otomatik renklendirme işlemi ile tarihi anıtın 3D renkli görselleştirme modelini oluşturma olanağı sağlamaktadır. Detaylı yüksek çözünürlüklü dijital görüntülerden RGB değerlerinin 3D nokta bulutu verilerine eklenmesi FARO Scene yazılımı kullanılarak tamamlanmıştır. Bu sayede 3B model çok daha fotogerçekçi bir şekilde görselleştirilebilmektedir.","PeriodicalId":142254,"journal":{"name":"Turkey Lidar Journal","volume":"7 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139002845","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"El tipi lazer tarayıcı ile küçük objelerin modellenmesi","authors":"Zekeriya Kaçarlar, Ali Ulvi̇","doi":"10.51946/melid.1383589","DOIUrl":"https://doi.org/10.51946/melid.1383589","url":null,"abstract":"3b haritalama için gerekli veriler ilk zamanlarda total station ve şerit metrelerle toplanıyordu. Uygulama alanı olarak kısıtlıydı. Teknolojik gelişmelerle beraber günümüzde 3b ölçüm teknolojileri, 3b haritalama için gerekli verilerin toplanmasını otomatik hale getirmiştir. Bu tekniklerden son dönemde en çok kullanılanlarından biride yersel lazer tarama tekniğidir. 3b modelleme de lazer tarayıcılar, tarama ortamına bağlı olarak üç kategoriye ayrılabilir. Bunlar havadan lazer tarama, mobil lazer tarama ve yersel lazer taramadır. Kültürel mirasın içerisinde yer alan ve küçük boyuttaki eserlerin modellenmesinde son dönemde kullanılan yöntemlerden biride mobil lazer taramanın içerisinde bulunan el tipi lazer tarama yöntemidir. Bu çalışmada küçük boyuttaki ev biblosu ve vazo objesinin lazer tarama yöntemiyle modellenmesi ve oluşan model üzerinden ölçü alınması anlatılmaktadır. Elde edilen modeller obje yüzeylerindeki renk yoğunlukları, operatörden kaynaklı hatalar ve tarayıcının kısıtlamalarında dolayı nokta bulutu yoğunluğu olarak yeteri yoğunlukta sonuç vermemiştir. Ölçümler elektronik kumpasla ölçülmüş ve kontrol edilmiştir. Üzerinden alınan ölçüler net olarak seçilemediği için ölçüm değerleri hassas çalışmalar için uygun görülmemektedir.","PeriodicalId":142254,"journal":{"name":"Turkey Lidar Journal","volume":"198 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138981338","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Use of Wearable Mobile LIDAR in Cadastre: Ankara Balgat example","authors":"Atilla Karabacak, Murat Yakar","doi":"10.51946/melid.1322019","DOIUrl":"https://doi.org/10.51946/melid.1322019","url":null,"abstract":"Teknolojideki hızlı değişimle LİDAR teknolojisi mesleğimize girmiştir. Mobil LİDAR ile hareket edebilen araçlarla veriler 2000 yıllarında toplanmaya başlandı. Günümüzde Giyilebilir Mobil LİDAR (GML) kullanılmaya başlanmıştır. GML teknolojisin bu çalışmada kadastro çalışmalarında kulanı mı test edilmiştir. Çalışma Ankara Kentinin Balgat semtinde seçilen yapı adasında yapılmıştır. Yapılan çalışmada yapı adasının 3B modeli ve ortofotusu oluşturulmuş ve kadastro paftasıyla Netcad ortamında başarıyla birleştirilmiştir. Bulunan sonuç beklentilerinde üzerinde çıkarak tam çakışmıştır.","PeriodicalId":142254,"journal":{"name":"Turkey Lidar Journal","volume":"6 20","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138603590","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Nokta Bulutu Verisinden Bina Cephelerine Ait Düzlemlerin RANSAC ile Segmentasyonu","authors":"Yunus Kaya, Nizar Polat","doi":"10.51946/melid.1310792","DOIUrl":"https://doi.org/10.51946/melid.1310792","url":null,"abstract":"Bu çalışma, yersel lazer tarama yoluyla elde edilen nokta bulutu verilerinden düzlem parçaları doğru bir şekilde elde etmek için izlenen bir iş akışını sunmaktadır. Bu iş akışı, veri toplama, ön işleme, RANSAC tabanlı segmentasyon, parametre ayarı ve sonuçların analizi gibi hususları içerir. Önerilen yaklaşım, mimari modelleme, şehir planlaması ve mirasın korunması için değerli bilgiler sağlayan, bina cephelerine karşılık gelen düzlemsel bölgeleri başarılı bir şekilde algılar ve çıkarır. Bu kapsamda yersel lazer tarayıcı kullanılarak Kocaeli’nde yapılan bir çalışmadan elde edilen veriler kullanılmıştır. İki farklı binaya ait cephelerde düzlemlerin tespiti çalışması gerçekleştirilmiştir. Buna göre birinci cephede 21 ikinci cephede 14 düzlem tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, farklı nokta sayısı ve doğrultuya sahip düzlemlerin tespit edilebilmesi, uygulanan metodolojinin geliştirilebilir olmasına rağmen etkili ve başarılı olduğunu göstermektedir.","PeriodicalId":142254,"journal":{"name":"Turkey Lidar Journal","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129588725","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Bir asırlık Bursa Ziraat Mektebi İdare Binası’nın mimari özelliklerinin, yersel lazer tarama yöntemiyle belgelenmesi","authors":"Lale Karataş, Murat Dal","doi":"10.51946/melid.1284006","DOIUrl":"https://doi.org/10.51946/melid.1284006","url":null,"abstract":"Bursa Ziraat Mektebi, Bursa’nın köklü eğitim kurumlarından biridir. Bir asrı aşkın tarihi ile Türkiye'nin tarım eğitimi tarihine ışık tutmaktadır. Sultan Abdülhamit döneminde yaptırılan yapı, Bursa Hamidiye Ziraat Mektebi olarak da anılmaktadır. Yapı tarihte, Bursa odağında ülke tarımını destekleyici bir rol üstlenmiştir. Okul Bursa’nın kabuk değiştirdiği bir dönemde ziraatı çok yönlü ele almayı başarmıştır. Tarihte okulda verilen eğitimler kapsamında, öğrencilere geometriden inşaat bilgisine ve çiçekçiliğe kadar birçok farklı alanda kapsamlı bir eğitim verilmiştir. 110 yıllık tarihinde birçok mezun veren okul, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2007 yılında yeniden eğitime açılmıştır. Okul faaliyete açıldığından beri, öğrencilere ve vatandaşlara tarımın gelişmesine yönelik kurslar ve eğitimler verilmektedir. Çalışmanın amacı, yersel lazer tarama yöntemi ile Bursa Ziraat Mektebi idare binasının, mimari özelliklerinin belgelenmesidir. Lazer tarama ile yapılan ölçümler ve çeşitli yazılımlarla bu veriler üzerinden oluşturulan ortofotolar, tarihi bina yapısının mimari özelliklerinin keşfinin bir parçasını oluşturmaktadır. Çalışma sonuçları, lazer taramanın tarihi yapıların mimari özelliklerinin belgelenmesi konusunda, geleneksel yöntemlere göre zaman ve emek tasarrufu sağladığını doğrulamaktadır.","PeriodicalId":142254,"journal":{"name":"Turkey Lidar Journal","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125303702","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Yersel Lazer Tarama Yöntemi ile Rölöve ve Restütasyon projelerinin hazırlanması; Akşehir Kale Kalıntısı Örneği","authors":"Adem Kabadayi","doi":"10.51946/melid.1296772","DOIUrl":"https://doi.org/10.51946/melid.1296772","url":null,"abstract":"Konya ili Akşehir ilçesinde bulunan tarihi Kale kalıntısının rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanmış ve bunun sonucunda önemli bir tarihi öneme sahip olan kale kalıntısına ilişkin teknik ve mimari bulgular bu çalışmada sunulmuştur. Kale kalıntılarının 3 boyutlu verilerinin oluşturulması için lazer tarama tekniği kullanılmıştır. Makalenin odak noktasını, geleneksel yaklaşımlardan farklı olarak üç boyutlu lazer tarama yöntemiyle mekânsal ve yapısal durumuna ilişkin bilgilerin edinilmesi oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri bilgisayar ortamında işlenerek kale kalıntısının plan, kesit, görünüm gibi teknik yönleri ele alınmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, yersel lazer tarama yöntemi, tarihi mirasın belgelenmesi, özel ve 3 boyutlu verilerin toplanmasında uygun ve modern bir teknik olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bu çalışma ile, Akşehir’de bulunan kale kalıntısının yapısal ve dijital verilerinin belgelenmesi sağlanmıştır.","PeriodicalId":142254,"journal":{"name":"Turkey Lidar Journal","volume":"58-60 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116256921","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Küçük objelerin üç boyutlu (3b) modellenmesinde kullanılan teknikler","authors":"Zekeriya Kaçarlar","doi":"10.51946/melid.1297881","DOIUrl":"https://doi.org/10.51946/melid.1297881","url":null,"abstract":"Kültürel miras eserlerinin 3b sayısallaştırılması, tarihi koruma amaçları için oldukça önemlidir. Bunu yapmak, turizmden kaynaklanan zararlar, doğal afetler ve savaş gibi olaylara karşı önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, dünyanın dört bir yanındaki tüm disiplinlerden araştırmacıların bu eserleri incelemesi için üç boyutlu verilere erişim sağlar. Bu araştırmacılar, kırılgan orijinal eserleri onlara zarar verme potansiyeline maruz bırakmadan aynı objeyi eş zamanlı olarak inceleyebilirler. Ayrıca, gelecekteki kullanıcılar açısından, eğitim ve inceleme amaçlı çevrimiçi bir arkeolojik eserler veri tabanından yararlanabilir. Bunun dışında, ortaya çıkan 3b görüntüler video oyunu geliştirme, 3b animasyonlar ve sanal gerçeklik gibi eğlence amaçlı olarak da kullanılabilir. Kültürel miras eserlerinden küçük objelerin 3b modellenmesi diğer eserlere göre farklı gereksinimler ve yöntemler içermektedir. Bu makalede küçük objelerin modellenme yöntemleri incelenmiş ve sonuçlar hakkında çıkarımlarda bulunulmuştur.","PeriodicalId":142254,"journal":{"name":"Turkey Lidar Journal","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129805273","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Gelişmiş Deniz Gözlemi: SAR Tabanlı Gemi Tespiti için CNN Algoritmalarının Kullanımı","authors":"H. Şenol","doi":"10.51946/melid.1267997","DOIUrl":"https://doi.org/10.51946/melid.1267997","url":null,"abstract":"Deniz gözetiminde gemilerin tespiti, önemli pratik uygulamaları olan temel bir araştırmadır. Bu çalışmada Sentinel-1 verilerinin ve Faster R-CNN algoritmalarının gemi tespiti için kullanımını araştırdım ve %86.11 doğruluk elde ettim. Faster R-CNN algoritması, görüntülerdeki nesneleri algılamada olağanüstü performans sergileyen, derin öğrenmeye dayalı bir nesne algılama çerçevesidir. Sentinel-1, Avrupa Uzay Ajansı tarafından işletilen ve hassas mekansal çözünürlüğe sahip Sentetik Açıklıklı Radar (SAR) görüntüleri sağlayan ve onu gemi tespit uygulamaları için çok uygun hale getiren bir radar uydusudur. Önerilen metodoloji, doğru gemi tespiti için Sentinel-1 verilerini Faster R-CNN algoritması ile birleştirmenin etkinliğini göstererek, deniz gözetimi ve gemi trafiği yönetimindeki pratik uygulamalar için potansiyeli vurgulamaktadır. Çalışmanın sonuçları, deniz taşımacılığının emniyet ve güvenliğinin iyileştirilmesine katkıda bulunabilir ve denizcilik alanındaki çok çeşitli operasyonel ve araştırma faaliyetlerini desteklemeye yardımcı olabilir.","PeriodicalId":142254,"journal":{"name":"Turkey Lidar Journal","volume":"106 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122976948","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Kagir Yapılardaki Taş Malzeme Bozulmalarının Lidar Tarama Yöntemi ile Belgelenmesi: Geleneksel Silvan Konağı Vaka Çalışması","authors":"Lale Karataş, A. Alptekin","doi":"10.51946/melid.1191769","DOIUrl":"https://doi.org/10.51946/melid.1191769","url":null,"abstract":"Diyarbakır’ın Silvan İlçesi, geleneksel kent kültürünün soyut ve somut unsurlarını barındıran bir yerleşimdir. 1990 yılında Silvan surları koruma alanı oluşturulmasına rağmen, Silvan koruma amaçlı imar planı hala yapılmamıştır. Sur içinin sit alanı ilan edilmemesi ve tescil işlemlerinin çok geç başlaması; birçok evin yıkılmasına, niteliksiz eklerin yapılmasına hatta betonarme yapılaşmaya neden olmuş ve insan etkileri ile oluşan bilinçsiz müdahale geleneksel yapıların yıpranmasını hızlandırmıştır. Bu çalışmanın amacı yersel lazer taramadan çeşitli tekniklerle elde edilen verileri yerinde incelemeden elde edilen verilerle birleştirerek geleneksel Silvan evlerinin özelliklerini yansıtan Silvan Konağı’na dair malzeme bozulmalarını tespit etmek ve belgelemektir. Yapının korunması geleneksel Silvan evleri kültürel mirasının devamlılığı noktasında önemlidir. Çalışmada gözlemsel tespit, fotoğrafla belgeleme ve yersel lazer tarama yöntemleri kullanılmıştır. Çalışma sonucunda konutta hatalı onarım ve bakımsızlık kaynaklı bozulmaların en sık rastlanan sorunlar olduğu tespit edilmiştir. Özellikle cephelerde malzeme kayıplarını onarım amaçlı yapılan bilinçsizce işlemler olan çimento esaslı harç ile müdahale yapının görsel algısını bozduğu gibi taş malzemeye de zarar verdiği görülmektedir. Çalışma sonuçları, yersel lazer tarayıcının hiçbir temas söz konusu olmaksızın malzemelerin ve nem, tuz, yosun ve liken gibi biyolojik değişiklikler malzemeleri etkileyen farklı hasar türlerinin dokümantasyonu alanında büyük faydalar gösterdiği, bu yöntemle tespitinde yüksek doğruluk ve hız kazanıldığı olgularına destek vermektedir","PeriodicalId":142254,"journal":{"name":"Turkey Lidar Journal","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130339479","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}