{"title":"Kaiser-Friedrich-Museum – książka Kamili Kłudkiewicz o niemieckiej historii Muzeum Narodowego w Poznaniu","authors":"Tomasz F. de Rosset","doi":"10.12775/aunc_zik.2023.006","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_zik.2023.006","url":null,"abstract":"Artykuł jest prezentacją i oceną książki Kamili Kłudkiewicz, Kaiser-Friedrich-Museum w Poznaniu (1904-1919). Muzeum na niemieckiej i europejskiej prowincji, Poznań: Muzeum Narodowe, 2021.","PeriodicalId":505546,"journal":{"name":"Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo","volume":"195 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139140525","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Średniowieczna inskrypcja z murowanej przegrody w prezbiterium kościoła poklasztornego w Gościkowie-Paradyżu","authors":"B. Grabowska","doi":"10.12775/aunc_zik.2023.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_zik.2023.003","url":null,"abstract":"W kościele opactwa cystersów w Gościkowie-Paradyz˙u (Paradisus Sanctae Mariae) w woj. lubuskim podczas prac konserwatorskich prowadzonych w latach 2010–2017 natrafiono na polichromię z drugiej połowy XV wieku. Zdobi jedną z arkad ostatniego przęsła prezbiterium, które zamurowano w epoce baroku. Otwór jest przesłonięty do połowy ażurową, murowaną balustradą z napisem określonym jako cytat ze św. Bernarda z Clairvaux. Po bliższej analizie okazało się, że przypisane w średniowieczu autorstwo tekstu nie jest pewne. Inskrypcja jest cytatem z medytacji nieznanego autora, której jedyny znany odpis przechowywany jest w bibliotece klasztoru Franciszkanów w Reekhem w Holandii.","PeriodicalId":505546,"journal":{"name":"Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo","volume":" 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139141793","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Historia stall zachodnich w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Toruniu w świetle ostatnich prac badawczych i konserwatorskich","authors":"J. Raczkowski","doi":"10.12775/aunc_zik.2023.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_zik.2023.002","url":null,"abstract":"Autor dokonuje próby wstępnego rozwarstwienia zespołu stall chórowych w kościele pofranciszkańskim WNMP w Toruniu, korzystając z metod analizy strukturalnej wspartej badaniami nieniszczącymi (NIR) i dendrochronologią. Wywód jest skoncentrowany na jednym ich fragmencie – siedziskach, przeniesionych prawdopodobnie w XVII wieku z prezbiterium do ostatniego przęsła nawy głównej, w strefę portalu zachodniego. Meble te (dawniej zapewne jeden element należący do kompletu stall w chórze) zostały tu rozbudowane o przedpiersia i przystosowane technicznie do wymogów nowego miejsca, a także wizualnie zharmonizowane z wzniesioną w tym czasie emporą zachodnią. W okresie bernardyńskim ich estetykę dopasowano znów do zmian w obrębie empory (zostały ozdobione – dziś już niewidocznym – ornamentem rocaille’owym). Na nowym miejscu stalle zyskały „nowe życie” i rejestrują przemiany konfesyjnie i funkcjonalne kościoła. Osobną uwagę autor poświęca dwóm wątkom ideowym: treściom ikonograficznym gotyckiego policzka z scenami z bajek Ezopa i historii lisa Reynarta, które zostały odsłonięte po niemal stu latach w 2021 roku, oraz – uczytelnionym dzięki podczerwieni – bernardyńskim sentencjom medytacyjnym na przedpiersiach, później zamalowanym. Odkrycia te były możliwe dzięki badaniom w projekcie „Inwentarz sztuki Torunia” i sondażowej konserwacji-restauracji policzka i przedpiersi północnych w 2022 roku. Prace konserwatorskie przy stallach zachodnich są kontynuowane, a niniejszy tekst jest propozycją rekonstrukcji historii tego zabytku, która być może zostanie w przyszłości uzupełniona lub odmiennie zinterpretowana.","PeriodicalId":505546,"journal":{"name":"Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo","volume":" 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139137341","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Zofia Maniakowska-Jazownik, Marta Matosz, A. Ryguła
{"title":"Oblężenie Jerozolimy i Góra Golgoty: Bemmel, Brueghel i Savery","authors":"Zofia Maniakowska-Jazownik, Marta Matosz, A. Ryguła","doi":"10.12775/aunc_zik.2023.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_zik.2023.004","url":null,"abstract":"Miniatura będąca przedmiotem artykułu to jedna spośród przeszło tysiąca dwustu miniatur znajdujących w posiadaniu Muzeum Narodowego w Krakowie. Jej korzenie sięgają XVI-wiecznych Niderlandów. Góra Golgota i scena Ukrzyżowania są namalowane na kawałku pergaminu o średnicy mniejszej niż 6 centymetrów. Badanie techniki, analiza stylistyczna i chemiczna oraz rozszyfrowanie sygnatury doprowadziły do odkrycia prawdziwego autora.","PeriodicalId":505546,"journal":{"name":"Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo","volume":" 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139138475","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Mała konstelacja pomorskich zbieraczy","authors":"Kamila Kłudkiewicz","doi":"10.12775/aunc_zik.2023.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_zik.2023.005","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi recenzję książki Dobromiły Rzyskiej-Laube pt. „Zbiory artystyczne polskich ziemian na Pomorzu Nadwiślańskim od końca XVIII wieku po czasy dzisiejsze” (Gdańsk 2022). Pomijając pierwszą i ostatnią partię tekstu, o charakterze odpowiednio: politycznego, demograficznego i gospodarczego wprowadzenia w problematykę regionu Pomorza (Wprowadzenie) oraz próby wyciągnięcia wniosków o charakterze ogólnym (Zakończenie), książka składa się zasadniczo z dwóch części. Pierwszą (w strukturze publikacji odpowiadają jej części I i II) stanowi analiza wybranych pomorskich, ziemiańskich kolekcji, drugą (cz. III, objętościowo dużo skromniejsza, ale wzbogacona istotnym aneksem) historia ich rozproszenia w czasie burzliwych lat wojennych i powojennych oraz próba określenia stanu ich obecnego zachowania. Taki układ tekstu sytuuje książkę na pograniczu badań nad historią kolekcjonerstwa oraz badań proweniencyjnych. Obydwie dziedziny badawcze rozwijają się w Polsce obecnie dość intensywnie, a omawiana publikacja stanowi istotne uzupełnienie naszej wiedzy o prywatnym kolekcjonerstwie przed 1939 r.","PeriodicalId":505546,"journal":{"name":"Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo","volume":" 56","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139139703","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Analiza stylistyczna i petrograficzna oraz proweniencja surowca skalnego wybranych romańskich reliktów figuralnych łączonych z opactwem Benedyktynów na Ołbinie","authors":"Wojciech Bartz, Agata Stasińska","doi":"10.12775/aunc_zik.2023.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_zik.2023.001","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi podsumowanie przeprowadzonych latem 2022 roku badań reprezentatywnych próbek pozyskanych z dwóch romańskich reliefów odnalezionych w Biestrzykowie oraz na terenie wrocławskiego zamku lewobrzeżnego (ob. w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu oraz Muzeum Architektury we Wrocławiu), które – m.in. ze względu na wysoki poziom artystyczny – powiązane zostały z opactwem pw. Najświętszej Marii Panny i św. Wincentego na Ołbinie. Celem analiz było określenie kamienia, z którego wykonane zostały te dzieła, co umożliwiłoby uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy oba reliefy zostały wyrzeźbione w tym samym pod względem petrograficznym materiale, pozyskanym być może z tego samego źródła (wychodni skał, kamieniołomu itp.). Z uwagi na podobieństwo stylistyczne i formalne analizowanych płaskorzeźb i kamiennej głowy odnalezionej w 2017 roku podczas prac archeologicznych na pl. Nowy Targ we Wrocławiu, porównano również wyniki badań.","PeriodicalId":505546,"journal":{"name":"Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo","volume":"16 13","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139180704","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}