{"title":"Görünmez El ve Dengeye Yerleştirilen İnsana Farklı Bir Bakış","authors":"Mert Kara, Murat Kara","doi":"10.55827/ebd.1461735","DOIUrl":"https://doi.org/10.55827/ebd.1461735","url":null,"abstract":"Bu makalede, Adam Smith’in ‘Ulusların Zenginliği’ kitabında yer verdiği ‘Görünmez El’ teorisi ve Ana akım iktisadın varsayımlarından olan ‘Doğal Düzen’; a- Doğal insandan modern insana uzanan insanın kendisini keşfi ve kavramların anlam değişimi, b- Tarih boyu doğal taleplerinin peşinden giden insanın zaman içindeki dönüşümleri ele alınmıştır. İnsanın geleneksel anlayıştaki merkezi konumu aydınlanma ve modernitenin etkisiyle birlikte kaybolmuş ve doğal olarak insan kendisine yeni bir konum arayışına girmiştir. Çünkü geleneksel insan ve üzerinde yaşadığı dünya varlığın merkezinde yer almaktaydı. Ancak Kopernik devriminden sonra bu konum ‘Modern İnsan’ın evren anlayışındaki değişimine paralel olarak değişmiştir. Artık Tanrı’nın egemen olduğu bir varlık değil Prometheus rolüne bürünen insan aklının Tanrı’nın yerini almak istediği bir alem tasavvuru söz konusudur. Makalenin ana konusu, insanın tarih boyunca geçirdiği aşamaları özellikle toplumsal ve iktisadi değişimlerin rolünü dikkate alarak göstermektir. Bu amaçla mezkûr teori ve onun insan yaşamındaki sonuçları felsefi bir bakış açısıyla işlenmiş ve insanın kendisini keşif yolculuğundaki kimlik arayışında maruz kaldığı sorunlara değinilmiştir.","PeriodicalId":491172,"journal":{"name":"Ekonomi Bilimleri Dergisi","volume":"353 10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141836971","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"EMEK PİYASASINDAKİ KIDEM TAZMİNATI KATILIĞI","authors":"Ayşe Pelin Kutlucuk, Sema Yılmaz Genç","doi":"10.55827/ebd.1421813","DOIUrl":"https://doi.org/10.55827/ebd.1421813","url":null,"abstract":"İşsizlik ve işgücü maliyetleri, gelişmekte olan ülkelerin en temel problemlerindendir. Dünya genelinde 1980’li yıllardan itibaren yeni istihdam alanlarının yaratılamaması sonucunda işsizlik ve istihdam oranlarında meydana gelen bozulmalar işsizlik oranlarını artırarak işgücü piyasasında katılıklara neden olmaktadır. İşgücü piyasasındaki katılıklardan biri de kıdem tazminatıdır. Bu çalışmada fiyat ve ücret katılıklarını çeşitli teoriler ile açıklayan Yeni Keynesyen iktisatçıların görüşleri doğrultusunda emek piyasasındaki nominal ve reel katılıklara değinilecektir. Bu doğrultuda kıdem tazminatı tanımlanarak emek piyasasındaki kıdem tazminatı katılığı ele alınacaktır.","PeriodicalId":491172,"journal":{"name":"Ekonomi Bilimleri Dergisi","volume":"351 14‐15","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-07-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"141836849","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Solar Kaynaklı Sürdürülebilir Elektrik Tüketiminin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Üzerindeki Etkisi: Rassal Orman Regresyonu","authors":"Nesibe Manav Mutlu, Fadime Akoğan, Süreyya İmre","doi":"10.55827/ebd.1373639","DOIUrl":"https://doi.org/10.55827/ebd.1373639","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, elektrik tüketiminde sürdürülebilir bir kaynak olarak solar enerjiden yararlanmanın ülkelerin ekonomisine pozitif katkıda bulunacağı öngörüsü, G8 ülkeleri ve Türkiye özelinde, bu ülkelerin 2016-2020 dönemine ait ilgili verileri analiz edilerek araştırılmaktadır. Bu verilerle makine öğrenmesi yöntemlerinden Rassal Orman Regresyonu kullanılarak gayri safi yurtiçi hasıla tahmini yapılmış ve kurulan modelin performansı %89 olarak bulunmuştur. Bu çalışma, ekonomi ve çevrenin sürdürülebilirliğine katkı sağlarken güncel veri ve metot kullanımı ile literatürde fark yaratmaktadır.","PeriodicalId":491172,"journal":{"name":"Ekonomi Bilimleri Dergisi","volume":" 34","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139623860","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"EVALUATION OF THE PRESS FREEDOM PERFORMANCE OF G7 COUNTRIES: AN APPLICATION OF THE OPA AND SECA METHODS","authors":"F. Altintaş","doi":"10.55827/ebd.1375680","DOIUrl":"https://doi.org/10.55827/ebd.1375680","url":null,"abstract":"Basın özgürlüğünün sağlanmasıyla, bir ülkede ekonominin ve ekonomi ile ilişkili diğer boyutların gelişimi sağlanabilmektedir. Özellikle büyük ekonomilerin basın özgürlüğü performansı küresel ekonomiyi etkilediğinden dolayı büyük ekonomilerin basın özgürlüğü performanslarının analizi büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda araştırmada, G7 grubu ülkelerin basın özgürlüğü performansları en son ve güncel olan Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi (World Press Freedom Index-WPFI) OPA ve SECA çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri ile ölçülmüştür. Bulgulara göre, ilk olarak her iki yönteme göre basın özgürlüğü kriterlerinin ağırlık katsayıları ölçülmüş ve en önemli basın özgürlüğü kriterinin OPA yöntemine göre ‘’yasal bağlam’’, SECA yöntemine göre ise ‘’güvenlik bağlamı’’ olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla bu bulgulara göre, G7 grubu ülkelerinin küresel ekonomiye olan katkılarını artırmaları için ‘’yasal bağlam’’ ve ‘’güvenlik bağlamı’’ kriterlerinin gelişimini sağlayacak stratejiler ve faaliyetler yapması gerektiği sonucuna erişilmiştir. İkinci olarak ülkelerin basın özgürlüğü performansları OPA yöntemine göre Japonya, ABD, İtalya, Fransa, İngiltere, Almanya ve Kanada, SECA yöntemine göre ise Kanada, Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, ABD ve Japonya olarak sıralanmıştır. Üçüncü olarak yöntem açısından tespit edilen nicel bulgulara istinaden yöntemler ayırım uzaklığı ve korelâsyon analizleri ile değerlendirilmiştir. Buna göre, OPA ve SECA yöntemlerinin birbirlerinden çok farklı teknikler olduğu ve ülkelerin WPFI kapsamında basın özgürlüğü performanslarının OPA yöntemine kıyasla SECA yöntemi ile açıklanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":491172,"journal":{"name":"Ekonomi Bilimleri Dergisi","volume":"17 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140509108","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"BÜTÇE AÇIKLARI ÜZERİNDE ETKİLİ OLAN MAKRO EKONOMİK FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ","authors":"Recep AKAN, Hakan AY","doi":"10.55827/ebd.1313561","DOIUrl":"https://doi.org/10.55827/ebd.1313561","url":null,"abstract":"Bütçe denkliği en temel olarak bütçede tahmini olarak gösterilen gelirleri ile yapılacak olan harcamalarının tam olarak eşit olmasını ifade etmektedir. Bütçelemenin iki temek unsuru olan gelir ve harcama kavramlarının tanımları ve içerikleri üzerinde ortaya atılan farklı görüşler, denk bütçe kavramını da iktisat okulları açısından oldukça tartışmalı bir konuma getirmektedir.","PeriodicalId":491172,"journal":{"name":"Ekonomi Bilimleri Dergisi","volume":"10 3","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135511886","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"PETROL FİYATLARI İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİLER: AZEBAYCAN EKONOMİSİ ÜZERİNE İNCELEMELER","authors":"Elshan OSMANOV, Nazlı GÖKÇE, Ömer Selçuk EMSEN","doi":"10.55827/ebd.1341361","DOIUrl":"https://doi.org/10.55827/ebd.1341361","url":null,"abstract":"Dünya ekonomisinde petrol fiyatları tüm ekonomileri etkilerken, fiyat şokları özellikle petrol ihracatına ve dolayısıyla gelirine yüksek derecede bağımlı ekonomilerde daha kuvvetli etkiler yaratmaktadır. Çalışmada toplam mal ihracatında petrol ihracatının %65 ve ulusal gelirinde de %40 payının olduğu Azerbaycan ekonomisinde petrol fiyatları ile GSYH arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Çalışmanın veri dönemi 2007:Ç1-2021:Ç4 arasını kapsamış ve üçer aylık veriler yardımıyla analizler yapılmıştır. Burada Solow modelindeki değişkenler kontrol değişkenler olarak alınarak ve buna petrol fiyatları eklenerek etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Yapılan analizlerde değişkenler arasında uzun dönemli ilişkilerin varlığı tespit edilirken, FMOLS ve DMOLS tahminlerinde petrol fiyatlarındaki %1’lik artışın GSYH’yi %0.4 civarında artırdığı belirlenmiştir. Nedensellik analizlerinde ise petrol fiyatlarından GSYH’ye doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. Sonuçlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, Azerbaycan ekonomisinin petrole yüksek ölçüde bağımlı yapısı teyit edilmiş ve bunun da ekonomide adeta doğal kaynakların laneti argümanını işleterek zımnen gelişmeyi frenleyici rol oynadığına ilişkin sinyaller yakalanmıştır. Dolayısıyla Azerbaycan ekonomisinin tabiatın kendisine bahşettiği bu imkânı başta sanayi alanına kaydırmak suretiyle kalkınmanın sanayileşme ile eşanlam taşıdığı gerçeğine uygun olarak bu kapsamdaki politikaları takip etmesi gerektiği söylenebilir.","PeriodicalId":491172,"journal":{"name":"Ekonomi Bilimleri Dergisi","volume":"35 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136295048","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TURİZM SEKTÖRÜ VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKI İLİŞKİ : OECD’ye DAHİL 7 BATI AVRUPA ÜLKELERİ ÜZERİNDEN PANEL VERİ ANALİZİ","authors":"Ali BAGHİROV","doi":"10.55827/ebd.1341079","DOIUrl":"https://doi.org/10.55827/ebd.1341079","url":null,"abstract":"Bu çalışma, OECD bünyesine dahil olan yedi Batı Avrupa ülkesi: Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, Hollanda, İrlanda, Birleşik Krallık’da ekonomik büyüme ve turizm gelişimi arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Çalışmada kullanılacak veriler 1988-2015 yılları arasını, 27 yıllık bir süreci kapsamaktadır. Araştırmanın amacı, ekonomik büyüme ve turizm gelişimi arasındaki uzun vadeli ilişkiyi, kişi başına düşen turizm’den gelen gerçek gelirleri, kişi başına düşen uluslararası turist sayısı, gerçek etkili döviz kuru ve kişi başına reel GSYİH ‘yı çok değişkenli bir modelde araştırmaktır. Yapılan literatür taramalarında turizm sektörü ve ekonomik büyüme arasındakı ilişkinin çalışmada kullanılan panel veri setiyle araştırılmadığı kanaatine varılmıştır. Bölgesel olarak OECD ülkeleri arasında Batı Avrupa ile ilgili yapılan araştırmaların da yok denilecek kadar olması, araştırmanın motivasyonuna destek niteliğindedir. Araştırmada heterojen panel eşbütünleşme tekniği kullanılmıştır. Bu hedef doğrultusunda panel verileri kullanılarak panel eşbütünleşmesi ve tamamen değiştirilmiş normal en küçük kareler (FMOLS) testleri yapılmıştır.","PeriodicalId":491172,"journal":{"name":"Ekonomi Bilimleri Dergisi","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135926597","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}