{"title":"Hemodiyaliz Tedavisi Uygulanan Bireylerde Sıvı Kontrolü ve Etkileyen Faktörler","authors":"Nermin Güneş, Yasemin Özer Güçlüel","doi":"10.47565/ndthdt.2023.77","DOIUrl":"https://doi.org/10.47565/ndthdt.2023.77","url":null,"abstract":"Kronik böbrek yetmezliği; glomerül filtrasyon hızının azalmasıyla ortaya çıkan, tedavi edilmediğinde hayati riskleri olan ve görülme sıklığı günden güne artan hastalıkların başında gelmektedir. Hastanın üremiye bağlı komplikasyonlardan korunması için böbrek görevi gören hemodiyaliz, periton diyalizi ve böbrek nakli gibi renal replasman tedavileri gerekmektedir. Dünyada ve ülkemizde en sık başvurulan renal replasman tedavisi hemodiyalizdir. Yaşam boyu süren hemodiyaliz tedavisinde; yaşam kalitesini ve süresini arttıran en önemli faktör tedaviye uyumdur. Hastaların tedaviye uyum düzeyleri değerlendirilirken diyet, sıvı kontrolü, ilaç tedavisi ve diyaliz programına katılım gibi parametreler dikkate alınmaktadır. Bu parametrelerden sıvı kontrolü, hastaların en çok zorluk yaşadıkları alandır. Sıvı kontrolüne dikkat edilmediğinde, sıvı volüm fazlalığı ya da hipervolemi gelişebilmektedir. Hipervolemi ise bu bireylerde hipertansiyon, pulmoner ödem ve kalp yetmezliği gibi hayatı tehdit edici komplikasyonlara sebep olmaktadır. Bu nedenle hemodiyaliz hastalarında sıvı kontrolünü sağlamak hayati önem taşımaktadır. Bu derleme çalışmasında amaç hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastalarda sıvı kontrolünün önemini ve etkileyen faktörleri açıklamaktır. Hemodiyaliz hastalarında cinsiyet, bazı sosyo-demografik özellikler, eğitim seviyesi ve hemşire tarafından eğitim verilmesi durumu sıvı alımını etkilemektedir. Sıvı alımı kontrolü yetersiz olan bireylerde ya da hasta gruplarında eğitim verilmesi ve takiplerin dikkatli yapılması ile tedaviye uyum sağlanabilir.","PeriodicalId":471826,"journal":{"name":"Nefroloji hemşireliği dergisi","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136344711","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Herkes İçin Böbrek Sağlığı “Bilgi Eksikliklerini Gidermek”","authors":"Gülay Turgay, Çiğdem Özdemir Eler","doi":"10.47565/ndthdt.2023.75","DOIUrl":"https://doi.org/10.47565/ndthdt.2023.75","url":null,"abstract":"Giriş: Son dönem böbrek hastalığı görülme sıklığı giderek artan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Erken tanı ile böbrek hastalıkları sıklıkla önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir. Bu araştırma, bireylerin böbrek sağlığı konusundaki bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın evreni; 10-11 Mart 2022 tarihinde gerçekleştirilen Dünya Böbrek Günü 2022 “Herkes için Böbrek Sağlığı-Bilgi Eksikliklerini Gidermek” temalı farkındalık etkinliğine katılan tüm bireyler oluşturmuştur. Örneklemi ise; çalışmaya katılmayı kabul eden ve dahil edilme kriterlerini karşılayan, 556 birey oluşturmuştur. Veriler, bireylerin sosyodemografik özellikleri, hastalık durumları ve yaşam tarzı davranışlarına ilişkin 20 sorudan oluşan veri toplama formu ile toplanmıştır. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin %51,8’i erkek ve %58,8’i 18-41 yaş aralığındadır. Katılımcıların %27,5’inin kronik bir hastalığı bulunmakta olup %18,5’i hipertansiyon, %11’inin diyabet tanısı olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılanların %24,3'ünün reçetesiz satılan ilaçları düzenli olarak kullandığı; %79,1’inin kan şekerini, %68,3’ünün kan basıncını kontrol etmediği saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada; katılımcıların, son dönem böbrek hastalığı gelişimine neden olan, ileri yaş, düşük sosyo-ekonomik durum, düşük eğitim düzeyi, obezite, sigara kullanımı, yemeklere ilave tuz eklenmesi, işlenmiş gıda ve restoran yemeklerinin tüketilmesi, diabetes mellitus/kötü glisemik kontrol ve kontrolsüz hipertansiyon gibi risk faktörlerine sahip oldukları belirlenmiştir. Böbrek sağlığını korumak için toplumun farkındalığını artırıcı etkinliklere yer verilmelidir.","PeriodicalId":471826,"journal":{"name":"Nefroloji hemşireliği dergisi","volume":"162 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136344712","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Meltem İçen, İbrahim Doğan, Arif Alper Kırkpantur, Emel Uçar
{"title":"COVID-19 Pandemi Döneminde Acil Başlangıçlı Periton Diyalizi Hastalarında Hızlandırılmış Periton Diyalizi Eğitimi","authors":"Meltem İçen, İbrahim Doğan, Arif Alper Kırkpantur, Emel Uçar","doi":"10.47565/ndthdt.2023.74","DOIUrl":"https://doi.org/10.47565/ndthdt.2023.74","url":null,"abstract":"Amaç: Bu çalışmada COVID-19 pandemisi döneminde, hızlandırılmış bir eğitim ve kontrollü olarak yürütülmüş bir süreç ile daha erken dönemde periton diyalizinin (PD) başlatılmasını amaçladık. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı, periton diyalizi ünitesinde takip edilen altısı hasta, ikisi hasta yakını toplam sekiz katılımcının alındığı gözlemsel, kesitsel bir çalışmadır. Çalışmaya alınan hasta/hasta yakınlarına International Society of Peritoneal Dialysis kılavuzunun önerdiği PD eğitim protokolü dört gün içerisinde aktarıldı. Eğitim içeriği; PD kavramı, aseptik teknik, el yıkama, maske kullanımı, sıvı değişim işlemi, olası kontaminasyonda yapılacaklar, kateter çıkış yeri bakımı, peritonit, sızıntı, çıkış yeri veya tünel enfeksiyonu komplikasyonların tanınması ve tedavisi, kayıt tutma, malzeme temini, kontrol esasları, ev ziyareti, tatil programı ve sosyal yaşama adaptasyon konularından oluşturuldu. Katılımcılara tedaviye başlamadan önce ve sonra teorik ve uygulama testi uygulandı. Son testte; hasta ve hasta yakınları tarafından teorik testte %80 ve üzerinde başarı, uygulama testinde yedi aşamanın tamamlanmış olması eğitim açısından “yeterli” olarak tanımlandı. Sonuçlar: Hastaların üçü (%37,5) kadın, beşi (%62,5)’i erkek olup ortalama yaşları 60,5±15,8 yıldı. Katılımcılara ortalama 440,6±116,8 dakika eğitim verildi. En kısa ortalama eğitim süresi 8,8±5,8 dakika ile kayıt tutma iken, en uzun ortalama eğitim süresi 220±53,5 dakika ile sıvı değişim prosedürleriydi. Tedaviye 48-72. saatte 500 mL-750 mL PD solüsyonu ile başlandı. Kademeli artış ile 96. saatte 1000-1250 mL, ikinci haftada 1500-1750 mL, üçüncü haftada ise 2000 mL değişim volümüne ulaşıldı. Takiplerde bir hastada peritonit gelişirken, hiçbir hastada peritonit dışı komplikasyon gelişmedi. Sonuç: Pandemi döneminde yoğunlaştırılmış hasta/hasta yakını eğitimiyle acil başlangıçlı PD tedavisi kısa sürede başlanabilir.","PeriodicalId":471826,"journal":{"name":"Nefroloji hemşireliği dergisi","volume":"45 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136344708","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Hemodiyaliz Dünyanın Suyunu Tüketiyor: Ters Osmozdan Atılan Suyun Analizi ve Kullanılabilir Olması","authors":"Sultani Akbaş Yeşil, İlhan Asana, Zelal Adıbelli, Hafize Kurt, Soner Duman","doi":"10.47565/ndthdt.2023.76","DOIUrl":"https://doi.org/10.47565/ndthdt.2023.76","url":null,"abstract":"Amaç: Hemodiyaliz (HD) su sisteminde ham su; şebeke veya artezyen suyunu, saf su ise; konsantre HD çözeltilerinin seyreltilmesinde kullanılan arıtılmış suyu tanımlamaktadır. Saf su üretilirken ters ozmoz (RO) cihazından açığa çıkan ve çoğu kez kanalizasyona atılan “reddedilen su” ile tedavi sonrası hasta kanı ile temas etmiş HD atık suyu terim olarak karıştırılmaktadır. Çalışmada amacımız reddedilen suyun kalitesini göstererek atılmasını engellemektir. Gereç ve Yöntem: Hemodiyaliz dünyanın suyunu tüketiyor isimli çalışma için Manisa Celal Bayar Üniversitesi Etik Kurulundan onay alınmıştır. Suyun yüksek basınç altında yarı geçirgen zardan geçirilerek içindeki zararlı ve kirletici maddelerden filtrelenme işlemi RO sisteminin temel prensibidir. Çalışmamızda RO su arıtma sisteminde çıkan ve kanalizasyona giden suyun mikrobiyolojik ve kimyasal yönden analizi yapılmıştır. Bulgular: Merkezefendi Devlet Hastanesi HD ünitesinde su sisteminin farklı noktalarından tekniğine uygun şekilde su örnekleri alınarak Afyonkarahisar Halk Sağlığı Laboratuvarında mikrobiyolojik ve kimyasal testler yapılmıştır. Ters Osmoz su sisteminde giriş, arıtım sonrası, tanklar arası ve reddedilen su bölümleri olmak üzere 4 farklı noktadan alınan su örneklerine yapılan analizler sonucunda bu bölümlerin tamamı mikrobiyolojik yönden (Enterocuc/Fecal streptococ, E.Coli, toplam coliform) steril, Alüminyum ve Demir düzeyleri sıfır bulunmuştur. Amonyum sırasıyla 0.15, 0.13, 0.12 ve 0.13 mg/L; kondoktivite ise 540, 546, 492, 623 mS/cm, koku bulanıklık ve renk açısından uygun, pH 7.50-7.70, aynı zamanda Türkiye ve ABD EPA standart aralığında değerlendirilmiştir Sonuç: Bu çalışma ile RO sisteminde reddedilen suyun her türlü amaç için kullanılabilir olduğu gösterilmiştir. Dünyada su kaynaklarının giderek azaldığı dikkate alındığında, kanalizasyona giden, ekonomiye ve doğal çevreye yük olan bu durumun önüne geçilerek bu durumda, suyun tasarruf edilebilir olmasını gösteren ulusal anlamda ilk çalışmadır.","PeriodicalId":471826,"journal":{"name":"Nefroloji hemşireliği dergisi","volume":"36 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136344714","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}