PHILOLOGICAL SCIENCES JOURNAL最新文献

{"title":"EPISTOLARY AND ITS ROLE IN SCIENTIFIC BIOGRAPHIES OF MONOLINGUAL AND BILINGUAL SCHOLARS","authors":"A. Iskendir","doi":"10.52081/phsj.2023.v01.i1.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.52081/phsj.2023.v01.i1.003","url":null,"abstract":"This article touches upon the issues of the current state of epistolary in Kazakhstan, the degree of its study based on the material of letters of Kazakh scientists, whose biographies reflect the peculiarities of the monolingual environment (in the family, school, etc.), and their scientific biography was formed in the conditions of Kazakh-Russian bilingualism. The paper touches on the controversial issues of the Russian and Kazakh languages as the languages of science in the period of socio-cultural and geopolitical transformations. The study of epistolary is most productive within the framework of changing scientific paradigms and the real language environment. Observing the setting of the communicative connection between the addressee and the addressee provides a full opportunity to study the author's style. The authors believe that the study of the epistolary heritage of Kazakh scholars is significant not only from the standpoint of biographical documentation, but also from the point of historiography of science – the epistolary allows you to look into the \"laboratory of thought\" of the scientist, reveals his ability to establish scientific contacts, as well as the degree of involvement of the person in general scientific processes.","PeriodicalId":344204,"journal":{"name":"PHILOLOGICAL SCIENCES JOURNAL","volume":"63 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116436136","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"FUNCTIONAL SIMILARITIES AND DIFFERENCES OF VOICES IN KAZAKH AND ENGLISH LANGUAGES","authors":"A. Taubeyeva, Nazyken Yegizbayeva","doi":"10.52081/phsj.2023.v01.i1.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.52081/phsj.2023.v01.i1.005","url":null,"abstract":"Мақалада қазақ және ағылшын тілдерінің функционалды грамматикасының маңыздылығын қарастырған лингвист-ғалымдардың ойларын негізге ала отырып, қазақ тіліндегі етіс категорияларының ерекшеліктері сипатталады. Ахмет Байтұрсынұлы ұсынған етістің он түрі ағылшын тіліндегі етіс түрлерімен салғастыра отырып, олардың функционалдылығы мысалдар беру арқылы толық талданады. Қазақ тіліндегі етіс категориялары ағылшын тіліндегі етістермен салғастырылып, мағыналары ашылған кезде, екі тілде қолданып жүрген етістердің ұқсастықтары мен айырмашылықтары айқындалады. Етістердің әрбірі функционалды категориялар таксис, аспектуалды, модальдылық түрлерінің сипаттамалары Ахмет Байтұрсынұлы жазған мысалдарының бірі алынып талдану арқылы анықталып, сөйлем ішінде өзіндік мән мағынаға ие болатыны қарастырылады. Зерттеу әдістерін қарастыру барысында да тілді зерттеудегі тиімді әдістерді ұсынған Ақмет Байтұрсынұлының еңбектерінде жазылған әдіс түрлері арқылы қарастырылып, етістерді зерттеуде сол ұсынылған әдістер таныстырылады. Мақалада қазақ тіліндегі етістерді өздерінің жалғанатын жұрнақтары арқылы сипаттап, мысалдар берілетін болса, ал ағылшын тілінде кездесетін (етіс түрлері) Active және Passive Voice-қа сипаттама берілуімен қатар, Passive Voice-ті шақтарға бөліп қарастырып, жіктеп ұсынылатын болады. Қазақ және ағылшын тілдеріндегі етістерді салғастырып қарастыру барысында тек Қазақстандық ғалымдардың ғана зерттемелері емес, соннымен қатар Ресейлік ғалымдардың да көзқарастары ескерілетін болады.","PeriodicalId":344204,"journal":{"name":"PHILOLOGICAL SCIENCES JOURNAL","volume":"13 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130800966","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ENCYCLOPEDIC DICTIONARY AS A REFLECTION OF CULTURE AND ETHNOGRAPHY OF THE KAZAKH PEOPLE","authors":"M. Shaimerdenova, J. Amanzholova, N. Shaimerdenova","doi":"10.52081/phsj.2023.v01.i1.006","DOIUrl":"https://doi.org/10.52081/phsj.2023.v01.i1.006","url":null,"abstract":"Современный мир со всеми его стремительными изменениями и также с наблюдаемым иногда «смещением» ценностных ориентиров требует осмысления исторического наследия прошлого и сохранения лучших традиций и обычаев, выраженных в тех ценностях, которые передаются из поколения в поколение. Увидеть, объективно оценить, понять и конструировать будущее человека и целой страны можно, если мы чаще будем обращаться к прошлому, пытаясь восстановить достоверные научные знания, а также законы развития общества, которые будут затем переданы потомкам. При этом важно основываться на опыте и достижениях предшествующих поколений, вводить в научный оборот имеющиеся архивные материалы, касающиеся как жизни отдельной личности, так и истории народа, государства. Для осмысления прошлого в истории науки существуют различные формы изданий, в том числе энциклопедии, монографии, тексты различных жанров, репрезентирующие опыт наших предков и определённые закономерности в развитии историко-культурной парадигмы народа. В этой связи хочется остановиться на важном событии в научной и культурной жизни Казахстана, ознаменовавшим 2017 год, – второе издание научной энциклопедии «Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі» // «Традиционная система этнографических категорий, понятий и названий у казахов» (в 5-ти томах. Алматы: «Әлем. Даму. Интеграция», 2017, на казахском языке).","PeriodicalId":344204,"journal":{"name":"PHILOLOGICAL SCIENCES JOURNAL","volume":"104 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122036597","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"ORIENTALISMS IN THE RUSSIAN-LANGUAGE VERSION OF R.G. GAMZATOV’S BOOK “MY DAGESTAN” (TO THE 100TH ANNIVERSARY OF THE POET’S BIRTH)","authors":"M.D. Vajibov","doi":"10.52081/phsj.2023.v01.i1.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.52081/phsj.2023.v01.i1.001","url":null,"abstract":"В статье рассматривается вопрос об использовании ориентализмов в русскоязычной версии книги Расула Гамзатовича Гамзатова «Мой Дагестан», что актуально в связи с ускоренными темпами развития в последние годы торговых, культурных, политических и других связей с Востоком. Перевел книгу с аварского языка на русский язык писатель В.А.Солоухин больше 50 лет назад. Почти все описываемые нами восточные лексические единицы применяются во всех дагестанских языках. Очевидно, поэтому переводчик решил сохранить специфические особенности текста языка оригинала, используя ориентализмы. В книге в основном представлены арабизмы, персизмы и тюркизмы. В тексте находим больше всего слов из тюркских и арабского языков, это объясняется тем, что арабский язык – язык исламской религии, распространенной в Дагестане, а тюркские языки непосредственно контактировали и контактируют с дагестанскими языками. Единичны случаи применения в переводе лексем из китайского, японского, санскрита и других живых и мертвых восточных языков. Такие слова в речи употребляются редко и входят в пассивную лексику русского языка. Реализуемые в книге ориентализмы обогащают в первую очередь русскую живую речь. Они, вероятно, начали проникать в русский и дагестанские языки несколько столетий назад, и этот процесс, нам думается, продолжается и сегодня. Многие из данных в труде восточных слов давно адаптировались к законам русского языка. При этом в книге исследуемые слова использованы как в начальных, так и в косвенных формах. Большинство восточных слов является существительными, от которых сформирован ряд новых лексем на русской почве. Указанные в тексте иноязычные прилагательные образованы от существительных-ориентализмов посредством суффиксов, а несколько глаголов – префиксально-суффиксальным и суффиксальным способами. В русском тексте нами обнаружено минимальное количество слов, которые появились путем сложения основ, одна из которых является исконно русской, а другая – восточной. Кроме того, в переводе применены дефисные написания лексем, в которых также представлены ориентализмы и русские слова","PeriodicalId":344204,"journal":{"name":"PHILOLOGICAL SCIENCES JOURNAL","volume":"162 S1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"120979771","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"COGNITIVE MEANING OF THE WORD \"KÖК\" IN THE CULTURE OF THE KAZAKH PEOPLE","authors":"Zh.M. Pansat, G.B. Mamayevab, E. Alkayac","doi":"10.52081/phsj.2023.v01.i1.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.52081/phsj.2023.v01.i1.004","url":null,"abstract":"This paper discusses the symbolic meaning and function of colors. It is important to identify the national and cultural features, the model of the linguistic image of the world in the national consciousness through the cognitive and linguocultural analysis of the words that reveal the concept of color. The wide range of color names is probably due to the fact that they are used not only literally, but also figuratively. The geo-symbolic, cosmogonic meaning of the colors, which are understood by different peoples and nations in their own knowledge and named in their own language, is not the same in all nations. Turkic-speaking peoples also differentiated themselves, some of whom called themselves «kök tүrіk» (means kök Turks). Like any word that develops in terms of personality and complements in meaning, the names of colors are the result of a long development of each language. In this article, we study the conceptualization of the word \"kök\", distinguish the semantic fields and determine the meaning of the concept of \"kök\" in Kazakh language. The world of life and knowledge of the people is preserved in memory and reflected only in language","PeriodicalId":344204,"journal":{"name":"PHILOLOGICAL SCIENCES JOURNAL","volume":"107 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131758680","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"\"COMMUNIST OF KAZAKHSTAN\" (\"AKIKAT\") MAGAZINE AT A NEW STAGE","authors":"Z.N. Yermaganbetovaa, A.Y. Aytbayeva, A.K. Abdrazakhova","doi":"10.52081/phsj.2023.v01.i1.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.52081/phsj.2023.v01.i1.002","url":null,"abstract":"Қай кезеңде болмасын мерзімді басылымдар ақиқат өмірдің айнасы бола білді. Онда жарияланған публицистикалық шығармалардан сол кезеңнің бет-бейнесін, заман тарихын білеміз. Мақалада «Қазақстан коммунисі» («Ақиқат») журналының қайта құру жылдарындағы бет-бейнесі туралы сөз болады. Сонымен бірге сол тұстағы қоғам дамуындағы өзгерістерді бейнелейтін, әсіресе саясат, тарих, мәдениет, әдебиет, өнер т.б.салаларындағы материалдар мен ғылыми мақалаларға сараптама жасалады. Зерттеуде басылымның тақырыбын кеңейтуге, теориялық-танымдық дәрежесін көтеруге ықпал еткен редакторлар мен журналға белсене араласып, өздерінің үлгілі істерімен артына мол мұра қалдырған қазақтың бетке ұстар қайраткер-қаламгерлер туралы баяндалады. Әсіресе, қайта құру жылдарында журналдың мазмұнын байытудағы Кәкімжан Қазыбаевтың редакторлық шеберлігіне баға беріледі. Ғылыми зерттеудегі көзделетін мақсат – ел тарихымен бірге жасасып келе жатқан басылымның қазақ публицистикасын дамытудағы рөлін айқындау. Қайта құру жылдарында өз кезеңінің өзекті мәселелеріне үн қосқандығын нақты мысалдар арқылы көрсете отырып, жанрлық ерекшеліктеріне назар аударады. Автор кеңестік кезеңдегі партиялық журналдың мазмұнына шолу жасайды. Жаңаша бағытқа бет бұрған журналдың оқырмандар сұранысын қанағаттандырудағы шығармашылық ізденістері туралы тұжырымдар жасалады. Мақаланы жазу барысында теориялық материалдарды зерделеу және жүйелеу, талдау, қорыту әдістері пайдаланылды. «Қазақстан коммунисі» кеңестік кезеңде еліміздегі басты басылымдардың бірі болғандықтан оқырмандар саны да көп болды. Әр дәуірдің, әр кезеңнің өзіндік бағдары мен міндеттері болатыны заңдылық. Осындай құбылмалы кезеңдерден өткен журнал тәуелсіздік жылдарында атауын өзгертіп «Ақиқат» деп аталған. Атына заты сай журнал өзінің басты бағытынан адаспады. Ол қазақтың тәуелсіз ойлау жүйесін насихаттап, жас ұрпақтың жаңаша ұстанымға деген көзқарасын қалыптастыруға атсалысты. Әсіресе қазақ зиялыларының мақалалары мен ойтамызық жазбалары оқырманға түсінікті, тартымды тілмен баяндалған. Редакция ұжымының ізденістері нәтижесіз болған жоқ. Мақалада осы мәселелер жан-жақты талданған. Соңында журналдың мазмұны мен бағыты өзгеріп, халықтық сипат алды деген қорытындыға келеді. Зерттеу нәтижелері «Қазақ журналистикасының тарихы» саласы бойынша зерттеулерге қосылған үлес болып саналады","PeriodicalId":344204,"journal":{"name":"PHILOLOGICAL SCIENCES JOURNAL","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128892352","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}