Grounds for including the area around Jar Kharuun, a representative of the Sayan mountain system, under special state protection

At a time when the global ecological crisis is deepening, it is important to take land under state and local protection to curb environmental degradation and ensure the normal functioning of natural processes. As of 2020, 99 lands with an area of 27.2 million hectares covering the territory of the capital city, 19 aimags and 166 soums in Mongolia are included in the state special protected areas, which is 17.4 percent of the total area (MEGDT, 2020). This paper presents the results of a study that developed the basis for the protection of the Jar Haruun area in northern Mongolia, which has a unique combination of the Sayan Mountains landscape, based on the study of policies, programs, scientific research and management forms for land protection. says. Khubsugul has a special role to play in maintaining the ecological balance of Mongolia, a fragile and unique ecosystem located on the border of many transitional natural regions. This is a combination of tectonic and other types of natural resources, which are found in the Earth's crust, and in the Earth's crust. The area around Jar Kharuun is also part of the Sayan Mountain system, which is the main representative of the province. It is not only the breeding ground for animals, but also the main place of migration of these animals through Mongolia and Russia Therefore, by taking the area under special state protection as a Strictly Protected Area, it will be possible to preserve the Sayan Mountain System, a major tributary of the Shargyn River, and the basins and biodiversity of the Jarai and Khodon rivers. Соёны уулт тогтолцооны төлөөлөл болох Жар Харуун орчмын нутгийг улсын тусгай хамгаалалтад хамруулах үндэслэл Дэлхий дахиныг хамарсан экологийн хямрал гүнзгийрч буй өнөө үед байгаль орчны доройтлыг хязгаарлан зогсоох, байгалийн жам ёсны үйл явц хэвийн явагдах нөхцлийг хангахад газар нутгийг улсын болон орон нутгийн хамгаалалтанд авах нь ихээхэн ач холбогдолтой билээ. Монгол орны хэмжээнд 2020 оны байдлаар нийслэл, 19 аймаг, 166 сумын нутаг дэвсгэрийг хамарсан 27.2 сая га талбай бүхий 99 газрыг улсын тусгай хамгаалалттай газарт хамруулаад байгаа нь нийт газар нутгийн 17.4 хувийг эзэлж байна (БОНХАЖЯ, 2020). Дэлхийн улс орнууд газар нутгийн тусгай хамгаалалтад авах, хамгаалах талаар баримталдаг бодлого, хөтөлбөр, шинжлэх ухааны судалгаа, менежментийн хэлбэрүүдийг судалсны үндсэн дээр Монгол орны хойд хэсэгт Соёны уулсын өвөрмөц ландшафтын хослол бүхий Жар Харуун орчмын нутгийг улсын тусгай хамгаалалтад авах үндэслэлийг боловсруулсан судалгааны үр дүнг энэхүү бүтээлээр өгүүлж байна.   Түлхүүр үг: ландшафт, Жар Харуун