ÇEVİRİ GÖSTERGEBİLİMİ EKSENİNDE ÖZGÜN METİN OKUMA VE ÇÖZÜMLEME MODELİ İLE ANLAM ARAYIŞI

Gostergelerden olusan her yazin metni, cevirmenine cozumlemesi ve erek kulture aktarmasi gereken bir anlam evreni sunar. Cevirmen, yazar tarafindan kurgulanmis anlam evrenini kavramak icin oncelikle okur kimligiyle metni okur, cozumler, yorumlar ve belirli uzlasim noktalari dâhilinde cevirir. Ancak metin okura her seyi hazir vermez; okurunu oyalar, yaniltir ve tuzaga dusurmeye calisir. Metnin tuzaklarindan kurtulmak, metinde soylenenlerden hareketle soylenmeyenleri anlamak ve metnin bosluklarini doldurmak icin okurun tembel bir makine olan metinle isbirligi kurmasi gerekmektedir. Cevirmen de ozgun metne karsi gosterdigi bu mucadelede okur kimligiyle hareket eder ve ceviri metinle ozgun metin arasinda uzlasma noktalari arar. Bu calismanin amaci, yazinsal metinlerde ve yazin cevirisinde okurlarin ve cevirmenlerin ozgun metnin niyetini anlamalarini saglamak, metnin bosluklarini doldurmalarina yardimci olarak anlam arayisina isik tutmak; dolayisiyla metinle isbirligi saglayarak erek kulture aktaracaklari anlam evrenine hâkim olmalarini mumkun kilmak icin ozgun metin okuma ve cozumleme modeli ortaya koymaktir. Calismanin ikinci amaci ise yazin cevirisinde ceviri metinlerin ozgun metinler ile ne olcude uzlastiklarini anlayabilmek icin kullanilan Yetkin Cevirmen Inceleme Modeli’ni butunluklu kilmak ve ceviri amacli metin okuma ve cozumleme duzeylerini ortaya koymaktir. Soz konusu amaclar dogrultusunda, Metinsel Isbirligi Duzeyleri [ozgun adi ile Livelli di Cooperazione Testuale] ele alinmis ve cevirmenlerin ozgun metin uzerinde anlam arayislarini kolaylastirmak icin Ozgun Metin Okuma ve Cozumleme Modeli olarak derlenmistir.