Jeszcze o apelatywizacji imienia „Janusz”

Further Remarks on the Appellativisation of the Given Name Janusz The appellativisation of a given name, especially when related to its stigmatisation, is not frequent in Polish. All the more amazing is the rapid career of the name Janusz as an appellative. The phenomenon was first apparent in such phrases as janusze plazy or janusze polskiej gospodarki , used on the Internet and in the print media in the early 2010s, with a clear peak of the popularity of this type of phraseology observed in 2015. The names of Janusz’s wife Grazyna or of his son Seba (Sebastian) have not yet been appellativised, but they also create an image of “typical Poles”, overusing beach windscreens, wearing socks with sandals, stealing pencils from Ikea or trying to impress their neighbours at all costs. Based on an analysis of corpus-type data, this article attempts to explain why this name has become a symbol of the shameful traits of Poles, what associations it evokes, and to what degree it has been subject to appellativisation. Jeszcze o apelatywizacji imienia Janusz Apelatywizacja imienia, zwlaszcza wiąząca sie z jego stygmatyzacją, nie zdarza sie w jezyku polskim czesto. Tym bardziej zadziwia blyskawiczna kariera imienia Janusz jako apelatywu. Po raz pierwszy o januszach plazy czy januszach  polskiej gospodarki mozna bylo przeczytac w internecie i prasie tradycyjnej bodaj na początku drugiej dekady tego wieku, przy czym wyraźny szczyt popularności tego typu frazeologizmow przypadl na rok 2015. Żona Janusza Grazyna czy syn Seba nie doczekali sie jeszcze apelatywizacji swych imion, ale tez kreują wizerunek typowych Polakow, odgradzających swoj grajdolek plazowy parawanem, noszących skarpetki do sandalow, kradnących olowki z Ikei czy za wszelką cene starających sie zaimponowac sąsiadom. W artykule – w oparciu o analize danych o charakterze korpusowym – podjeta zostanie proba wyjaśnienia, dlaczego akurat to imie stalo sie symbolem wstydliwych cech Polakow, jakie budzi skojarzenia i w jakim stopniu uleglo apelatywizacji.