[Molecular Characterization of Cutaneous Leishmaniasis and Canine Leishmaniasis Strains Isolated from Northern Cyprus and Their Clinical Reflections in Mice Models].

Layşmanyazis, tropikal ve subtropikal bölgelerde Leishmania türlerinin neden olduğu parazitik bir enfeksiyondur. Doğu Akdeniz havzasında yer alan Kıbrıs, layşmanyazis için endemik kabul edilmektedir. Bu çalışmada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde izole edilen iki Leishmania suşunun sekanslanarak kökenlerinin araştırılması ayrıca bu suşların farelerdeki klinik yansımaları incelenerek in vivo hayvan modellerinin oluşturulması amaçlanmıştır. Alnında lupoid lezyonu olan yedi yaşındaki bir kız hastadan biyopsi örneği alınmış ve yayma preparatlarında amastigotlar tespit edilmiştir. Örneğin zenginleştirilmiş NNN besiyerinde yapılan kültürü sonucu promastigotların saptanmasını takiben hastaya kutanöz layşmanyazis (KL) tanısı koyulmuştur (no: 504). Dört yaşında boxer cinsi bir bekçi köpeği, kilo kaybı, halsizlik, tüy dökülmesi ve lenfadenopati şikayetleriyle bir veteriner kliniğine götürülmüştür. Kanin layşmanyazis (KanL) semptomları bulunan köpekten kan örneği alınmıştır. Kan örneğinin zenginleştirilmiş NNN besiyerinde kültürü yapılmış ve promastigotların üremesiyle KanL teşhisi konulmuştur (no: 753). KL ve KanL olgularından elde edilen Leishmania promastigotları kriyoprezerve edilmiş ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Tıbbi Parazitoloji Laboratuvarı Parazit Bankasında saklanmıştır. İzolatlar kullanılacakları zaman RPMI-1640 besiyerine aktarılmış, çalışma için gerekli olan 107 promastigot/mL konsantrasyonuna kadar çoğaltılmıştır. Üreyen izolatlardan, Leishmania'nın ITS-1 ve cpb E/F bölgelerine özgü primerler kullanılarak tür tayinleri yapılmıştır. Tür tanımlaması yapılan Kuzey Kıbrıs izolatlarının dizi analizlerinden elde edilen verilere göre bir filogenetik ağaç oluşturulmuştur. In vivo çalışmalar için Kuzey Kıbrıs Leishmania izolatlarına ek olarak, karşılaştırma yapılması amacıyla, Manisa'dan izole edilen birer tane Leishmania donovani (MLd) ve Leishmania tropica (MLt) izolatı çalışmaya dahil edilmiştir. Her grupta beş adet Mus musculus (Balb/c) fare olacak şekilde sekiz çalışma grubu ve iki kontrol grubu (enfekte olmamış) (toplam 10 grup ve 50 Balb/c fare) oluşturulmuştur. KL hayvan modeli için MLt, 753, MLd ve 504 suşlarıyla ayrı ayrı dört fare çalışma grubu kullanılmıştır. Diğer dört fare grubu ise aynı suşlarla VL hayvan modeli için ayrılmıştır. Ayrıca, KL ve VL modelleri için birer grup negatif kontrol grubu olarak belirlenmiştir. KL gruplarındaki fareler, hazırlanan promastigot süspansiyonundan 100 µL ile sağ ayak tabanına intradermal yolla enfekte edilmiş ve farelerin ayak tabanı genişliği ve yüksekliği altı hafta boyunca her hafta olacak şekilde ölçülmüştür. VL gruplarındaki farelere ise 100 µL promastigot süspansiyonu intraperitoneal yolla peritondan verilmiş ve farelerdeki VL semptomları takip edilmiştir. Enjeksiyondan 30 gün sonra otopsi yapılarak dalak ve karaciğerleri çıkartılıp boyutları ölçülmüştür. Çalışmada, moleküler olarak karakterize edilen iki Leishmania izolatından biri L.donovani (insan suşu, no: 504), diğeri ise L.tropica (köpek suşu, no: 753) idi. KL ve VL gruplarında bulunan farelerde sırasıyla KL ve VL semptomlarının geliştiği ve hem Manisa hem de Kuzey Kıbrıs izolatlarının hayvan modellerindeki yansımalarının benzer olduğu tepit edilmiştir. Literatürde, Kuzey Kıbrıs'taki KanL olgularına Leishmania infantum'un neden olduğu belirtilmektedir. Fakat çalışmadan elde edilen veriler doğrultusunda, farklı olarak, L.tropica'nın da adadaki KanL enfeksiyonlarının kaynağı olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, Kuzey Kıbrıs izolatlarının, farelerde hem KL hem de VL enfeksiyonlarına neden olduğu görülmüş ve ileride yapılacak olan in vivo çalışmalarda kullanılabileceği kanısına varılmıştır.