IŞIK VE KARANLIK: DOĞU DÜŞÜNCESINDE DINI VE FELSEFI DEĞERLENDIRME

Kullanımda belli bir kavramın sembolü haline gelen kelimeler vardır. Işık ve karanlık kavramı da böyle kelimelerdendir. Bu çelişkili kelimelere hem dini hem de felsefi literatürde rastlanır. Makalenin amacı, ışık ve karanlık kavramlarını dini ve felsefi açıdan incelemektir. Burada Tevrat, İncil ve Kur’an-ı Kerim’e atıfta bulunarak bu iki kavramı yansıtan ayetler seçilmiştir. Her biri ayrı ayrı incelenerek anlamları gösterilmiştir. Her üç semavi dinde ışığa ve karanlığa karşı tutum birbirine çok yakındır. Makalede tüm bu fikirler analiz ediliyor ve örnekler gösteriliyor. Işık ve karanlık felsefi literatürde yaygın olarak kullanılan kavramlardır. Azerbaycanlı alim Şihabeddin Yahya Suhreverdi (1154-1191), Orta Çağ Doğu’da işrakiliyi sistematik olarak geliştiren ve bu akımın yaratıcısı olarak bilinmektedir. Bazı felsefi akımlarda kullanılan iyilik ve kötülük, varlık ve yokluk kavramlarına uygun olarak işrakilikde ışık ve karanlık kavramları kullanılmaktadır. Makalede düşünürün işrakilik akımı ile ilgili eserleri hakkında bilgi verilmektedir. İşrakilik felsefesinin özü, ışığın ve karanlığın ifade ettiği anlamlar anlatılır. Şihabeddin Suhreverdi’nin felsefi eserlerinin yanı sıra şiirlerinde ışık ve karanlıkla ilgili beyitlere de rastlamak mümkündür. Düşünürün eserlerinden bu örnekler seçilerek incelenmiştir. Makalede öncelikle Tevrat, İncil ve Kur’an-ı Kerim’de ışığın ve karanlığın mahiyeti anlatılmaktadır. Daha sonra Şihabeddin Yahya Suhreverdi’nin eserine başvurularak işrakilik akımının temelleri ve düşünürün şiiri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.