Arazi Değerinin Belirlenmesinde Objektif Değer Artışının Kullanılması

Makalenin amacı, arazi değerinin belirlenmesinde kullanılan objektif değer artışını Yargıtay kararları çerçevesinde tartışmak ve sorunların çözümüne yönelik ortak bir görüş oluşturmaktır. Makalede, öncelikle arazi değerinin belirlenmesinde bazı parseller için söz konusu olabilecek objektif değer artışıyla ilgili hukuki düzenlemeler ortaya konulmuştur. Daha sonra, objektif değer artışına yer veren bilirkişi raporları hakkındaki Yargıtay kararları ele alınmıştır. Makalede, Kamulaştırma Kanunu’ndaki düzenlemelere göre farklı tarihlerdeki 41 adet Yargıtay kararı dikkate alınmıştır. Türkiye’de arazinin kamulaştırma değeriyle ilgili tartışılan ve bilirkişiler tarafından talep edilen başlıca konulardan birisi objektif değer artışıdır. Kamulaştırma Kanunu’nda, net gelire göre hesaplanan arazi değerine ilave olarak varsa diğer objektif unsurların da dikkate alınabileceği ifade edilmektedir. Kanunda bir yıl hariç objektif değer artışı oranına bir sınırlama getirilmemiştir. Bilirkişi raporları incelendiğinde, objektif unsurların neler olabileceği ve her bir unsurun katkı oranı konusunda somut bir çerçevenin ortaya konulmadığı görülmektedir. Diğer yandan Yargıtay kararlarında bilirkişiler tarafından uygulanan objektif değer artışları oranlarının ya olduğu gibi kabul edildiği ya da ret edildiği, bazı kararlarda da değer artışı oranlarının çoğu zaman herhangi bir ölçü olmaksızın düşürüldüğü ya da yükseltildiği görülmektedir. Arazi değerinin belirlenmesinde objektif unsurların neler olabileceği ve her birinin katkı oranı belirlenmedikçe, objektif değer artışıyla ilgili tartışmaların devam edeceği anlaşılmaktadır. Ayrıca objektif unsurlarla ilgili bilimsel bir yaklaşım geliştirilmediği takdirde, Yargıtay kararları da konuyla ilgili tartışmaları ortadan kaldırmaya yönelik ortak bir görüş oluşturamayacaktır. Dolayısıyla arazi değerine etki eden objektif unsurlar ve katkı oranlarının bilimsel araştırmalarla belirlenerek genel bir çerçevenin oluşturulmasına ivedilikle ihtiyaç vardır. Aksi takdirde Kamulaştırma davalarındaki bilirkişi raporlarıyla ilgili teknik ve hukuki tartışmaların devam edeceği bir gerçektir.