Ceviz (Juglans regia L.) Fidanı Üretiminde Modern Yaklaşım: Doku Kültüründe Yüzey Sterilizasyonunun ve Kültür Başlatmanın Detaylı Çözümlemesi

Bu çalışmada; Kozdere, Zengibar ve Chandler ceviz çeşitleri için etkili bir yüzey sterilizasyonunun geliştirilmesi, kültür başlatmada farklı besi ortamları ve 6-benzilaminopürin (BAP) konsantrasyonlarının etkileşimi araştırılmıştır. Eksplant olarak ceviz çeşitlerinin aksiller tomurcukları kullanılmıştır. Doku kültürü çalışmalarının ilk aşaması yüzey sterilizasyonudur. Yüzey sterilizasyonu başarılı olan bitkilerin mikroçoğaltımı yapılabilmektedir. Araştırmada, ceviz materyallerine % 20, 30 ve 40 dozlarında sodyum hipoklorit ile sodyum hipokloritin yanı sıra bakır sülfat kullanılarak yüzey sterilizasyonu yapılmıştır. Yüzey sterilizasyonunda en az kontaminasyon (% 8.16) ve kararma (% 22.45) ile en fazla tomurcuk sürmesi (% 69.39) % 30 sodyum hipoklorit ve bakır sülfat uygulamasında Kozdere çeşidinde görülmüştür. Kültür başlatma ortamı olarak Murashige ve Skoog (MS) ile Driver ve Kuniyuki Walnut (DKW) besi ortamları kullanılmıştır. Besi ortamlarına 0.5, 1 ve 2 mg L-1 BAP eklenmiştir. Ceviz çeşitlerinin çoğaltılmasında DKW ortamı MS ortamına göre daha başarılı bulunmuştur. DKW ortamına 2 mg L-1 BAP ilavesi tüm çeşitler için sürgün uzaması, eksplant başı sürgün sayısı ve yaprak sayısı için en iyi sonuçları vermiştir. Ceviz çeşitleri arasında sürgün uzaması ölçümlerinde Kozdere çeşidinde, Zengibar ve Chandler çeşitlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Sonuç olarak, ceviz çeşitlerinin in vitro çoğaltımında Kozdere çeşidinin kullanılabileceği ortaya konulmuştur. Zengibar ve Chandler çeşitlerinin doku kültüründe çoğaltımında yöntem belirlemek için daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğu görülmektedir.