De toekomst van wonen, zorg en ondersteuning verbeelden. Sociaal-ruimtelijk en retrospectief denken als antwoord op institutionele logica’s die op reis gaan.

In deze bijdrage wordt ingegaan op de dominante interpretatie van het begrip de-institutionalisering, waar deze aan heeft bijgedragen, maar ook wat deze niet belicht. Van daaruit wordt gepleit voor een sociaal-ruimtelijk perspectief, en wordt beschreven wat dat kan betekenen in het denken en handelen van sociaal werkers. Daarop wordt een casus toegelicht van een residentiële zorgaanbieder die de woonzorgomgeving wil transformeren naar een inclusieve leefomgeving, waarbij ook wordt ingegaan op de manier waarop sociaal-ruimtelijk onderzoek in dit proces kan bijdragen aan een begrip van de-institutionalisering. Het vraagt van zowel sociaalwerkbeleid, - praktijk en -onderzoeksgebied om een ander handelen te verbeelden. En het is in die geest dat deze bijdrage afsluit met een verkenning van mogelijkheden van het retrospectieve denken over de toekomst.