ВЫДАЮЩИЕСЯ ОБЩЕСТВЕННЫЕ ДЕЯТЕЛИ КАЗАХСКОЙ ДИАСПОРЫ В МОНГОЛИИ

Мақаланың мақсаты – XX ғасырдың 20-30 жылдарындағы ашаршылық кезінде Моңғолия жеріне кетіп, сол жерде өмір сүрген қазақтардың тарихының қалыптасуы мен дамуына үлкес қосқан көрнекті қоғам қайраткерлерінің өмірі мен олардың атқарған қызметтеріне қатысты мәліметтер жинақтау. Сонымен қатар, осы қоғам белсенділерінің бүгінгі ұрпақтың өміріне алып келген мүмкіншіліктеріне талдау жасау. Зерттеу жұмысының міндеттерінің бірі Моңғолия қазақтарынан шыққан қоғам қайраткерлерінің тұлға болып қалыптасуы мен дамуындағы маңызды тарихи оқиғалар оның себептерінің мәнін айқындау. Бүгінгі таңда сол кезеңдегі қайраткерлердің мемлекеттік және қоғамдық қызметтерінің рөлін бағалауда өзекті. Моңғолия қазақтары жайлы жазылған негізгі тарихи деректер мен мәліметтерді, халық арасында кең танылған ауызша әдебиеттерді сараптауға назар аударамыз. Зерттеу жұмысының өзектілігі ретінде қайғылы да қасіретті жылдардың ауырлығына қарамастан білім алып, саясатқа араласып, халқына қызмет еткен тұлағалардың қызметтік кезеңдерін зерттеуді атар едік. Әсіресе өскелең ұрпақты ұлттық мәдени болмыстарын жоғалтпауға тәрбиелеудің бір құралы ретінде қайраткерлердің өмір жолын алға тартамыз. Сол кезеңдегі қоғам қайраткерлерінің қызметін келешек ұрпақ-тың санасына дұрыс жеткізе білу олардың бойындағы рухани құндылықтарды байыта түсетіндігі анық. Зерттеудің нәтижесінде Моңғолия қазақтарының қалыптасу тарихында қызмет жасаған тұлғалардың игі істері зерттелді. Сонымен бірге, осы қайраткерлердің ізін жалғаушы қазіргі ұрпақтың оларды дәріптеу жұмыстарына баға берілді. Кілт сөздер: қоғам қайраткерлері, тарих, көші-қон, репрессия, тарихи тұлғалар. Цель статьи - обобщение сведений о жизни и деятельности видных общественных деятелей, внесших большой вклад в становление и развитие истории казахов, которые во время голода 20-30-х годов XX века уехали на монгольские земли и остались там жить. Наряду с этим, проанализировать возможности, которые эти общественные активисты привнесли в жизнь нынешнего поколения. Одна из главных задач исследовательской работы состоит в том, чтобы выявить сущность причин, которые повлияли на важнейшие исторические события в становлении и развитие личностей общественных деятелей Монголии казахского происхождения. Сегодня очень актуальна роль государственных и общественных деятелей того периода. Необходимо обратить внимание на анализ основных исторических данных и сведений о казахах Монголии, заострить внимание на устной литературе, широко признанной среди населения. Актуальность исследовательской работы заключается в изучении сложных периодов людей, несмотря на тяжелую трагическую жизнь, они получали образование, занимались политикой и служили своему народу. Жизненные пути деятелей являются примером для воспитания подрастающего поколения. Таким образом, можно сохранить и не потерять свою национальную культурную идентичность народа. Очевидно, что умение правильно донести деятельность общественных деятелей того периода до сознания будущего поколения,которое обогатит их духовные ценности. В результате исследования были изучены добрые дела лиц, служивших в истории становления казахов Монголии. Вместе с тем, была дана оценка работам нынешнего поколения, продолжающих прославлять этих деятелей. Ключевые слова: общественные деятели, история, миграция, репрессия, исторические личности. The purpose of the article is to summarize information about the life and activities of prominent public figures who made a great contribution to the formation and development of the history of the Kazakhs, who during the famine of the 20-30s of the XX century left for the Mongolian lands and stayed there to live. At the same time, to analyze the opportunities that these social activists have brought to the life of the current generation. One of the main tasks of the research work is to identify the essence of the reasons that influenced the most important historical events in the formation and development of personalities of public figures of Mongolia of Kazakh origin. The role of state and public figures of that period is very relevant today. It is necessary to pay attention to the analysis of the main historical data and information about the Kazakhs of Mongolia, to focus on oral literature, widely recognized among the population. The relevance of the research work lies in the study of difficult periods of people, despite a difficult tragic life, they received education, engaged in politics and served their people. The life paths of the figures are an example for the upbringing of the younger generation. Thus, it is possible to preserve and not lose their national cultural identity of the people. It is obvious that the ability to correctly convey the activities of public figures of that period to the consciousness of the future generation, which will enrich their spiritual values. As a result of the study, the good deeds of persons who served in the history of the formation of the Kazakhs of Mongolia were studied. At the same time, the works of the current generation, which continue to glorify these figures, were evaluated. Keywords: public figures, history, migration, repression, historical figures.