Текстовый образ армян в избранных художественных произведениях польской литературы XIX и XX веков

Հոդվածը ներկայացնում է հայերի լեզվական պատկերը XIX–XX դարերի լեհական գրականության ընտիր երկերում։ Վերլուծության համար տվյալները վերցվել են Յուլիուշ Սլովացկու «Արքա Ոգի» և Ստեֆան Ժե-րոմսկու «Գարնանամուտ» ստեղծագործություններից։ Լեհերենով գրված հայերի/հայուհիների կերպարները կրում են ընդգծված արժեքաբանական նկարագիր։ Կարելի է պնդել, որ երկու հեղինակներն էլ, թեև ապրել են գրական տարբեր դարաշրջաններում, հայերին վերագրել են նմանատիպ հատկանիշներ և հստակ դիրքորոշում են հայտնել հայերի հետ կապված հարցերում։ Լեհական գրականության վերլուծված ստեղծագործություններում հայի դիմանկարը խորհրդավոր, հետաքրքրաշարժ մարդու մարդու կերպար է, որն ունի երկու աշխարհներ (ռացիոնալ և իռացիոնալ) թափանցելու հսկայական ուժ։ Դրանք միևնույն ժամանակ ֆիզիկապես ուժեղ և գեղեցիկ, ավանդական, պարզապես սպարտական կարգով դաստիարակված մարդիկ են։ Հետաքրքիր է, որ ինչպես լեհ բանաստեղծ Յուլիուշ Սլովացկին, այնպես էլ Նոբելյան մրցանակի առաջադրված Ստեֆան Ժերոմսկին, կերտելով հայերի կերպարները, դրանք դնում էին տառապանքի և արյունալի հալածանքների համատեքստում։ Հայի ոգին (Her Armeńczyk) գոյատևում է երկրային աշխարհից դուրս, հայացքը մի պահ շեղում է պատմական իրադարձություններից և կենտրոնանում իր՝ տառապանքի ու առաքելության վրա։ The article presents the linguistic image of Armenians in selected works of Polish literature of the XIX and XX centuries. Linguistic image of Armenians in the light of Polish literature of the XIX and XX centuries (King – Spirit [Krol-Duch] by Juliusz Slowacki and The Spring to Come [Przedwiośnie] by Stefan Zeromski). The Armenians’ characters written in Polish literature are of underlying axiological characteristics. It can be claimed that both authors although having lived in different epochs, ascribed the same features to Armenians, expressing a clear stance on the issues related to Armenians. The portrayal of Armenians in the analyzed pieces of Polish literature consists in a character who is both mysterious and intriguing with a capacity of penetrating two worlds (rational and irrational). In Polish literature Armenians are also endowed with physical strength and are characterized by their traditional, simply spartan upbringing. Interestingly, both Polish poet Juliusz Slowacki and Nobel Prize nominee Stefan Zeromski while creating the character of Armenians place them in the context of bloody persecutions and sufferings. The spirit of an Armenian (Her Armeńczyk) survives even outside the physical world, for a moment distracting his attention away from historical events and focusing on himself, on his sufferings and mission.