{"title":"霍夫塞普-奥尔贝里作品中的莫克斯及其传说","authors":"Ester Khemchyan","doi":"10.54503/1829-4073-2023.3.152-164","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"1911–1912 թթ. Մոկսում շրջագայությունների ընթացքում Հ. Օրբելին, ի թիվս բանահյուսական բազմաժանր նյութերի, լսել է նաև բազմաթիվ ստուգաբանական, վարքաբանական, բացատրական ավանդություններ։ Մոկսից վերադառնալուց հետո իր ուղեգրությունները շարադրելիս Օրբելին անդրադարձել է այդ ավանդություններին։ Նա փորձել է հիշողությամբ վերականգնել տարածաշրջանի ամենահանրահայտ վայրերի՝ Փութկու սուրբ Գևորգ սրբավայրի, Կարմիր կամրջի, Մոկաց ջուր (ճուչ գետ) ակունքի, Սուրբ Ամենափրկչի կառուցման ավանդությունները։ Համադրվել են համահայկական նշանակություն ունեցող Փութկու սուրբ Գևորգ սրբավայրի կառուցման և անվանադրման մասին հայկական և քրդական ավանդությունները, որոնք տարբերվում են միմյանցից։ Քրդական պատումում սրբավայրի կառուցումը քրդերը վերագրում են իրենց, իսկ սուրբ Գևորգի շիրիմը պաշտում են որպես քուրդ ՄիրՀասանի գերեզման։ Օրբելու ուղեգրությունների քննությունը ցույց է տալիս, որ նրա հաղորդած ավանդություններն ու տեղեկատվությունն ունեն գիտաճանաչողական բացառիկ արժեք։\nВо время научной экспедиции в Мокс в 1911–1912 гг. Иосифом Орбели в числе разножанровых фольклорных материалов были собраны также многочисленные этимологические, житийные и объяснительные предания. По возвращении из Мокса, И. Орбели в своих путевых заметках коснулся также темы преданий, в частности, преданий о святынях Путки св. Геворка, Красного моста, истока Мукац джур (река Мокс), о строительстве монастыря Св. Всеспасителя. Сопоставление армянских и курдских преданий о строительстве и названии святыни Путки св. Геворка выявляет множество отличий. В курдском варианте строительство святыни приписано курдам, и эта гробница почитается как могила МирХасана. Исследование путевых заметок Орбели показывает, что передающиеся из поколения в поколение предания являют собой огромную научнопознавательную ценность.","PeriodicalId":261109,"journal":{"name":"Journal of Armenian studies","volume":"10 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Moks And Its Legends In The Works Of Hovsep Orbeli\",\"authors\":\"Ester Khemchyan\",\"doi\":\"10.54503/1829-4073-2023.3.152-164\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"1911–1912 թթ. Մոկսում շրջագայությունների ընթացքում Հ. Օրբելին, ի թիվս բանահյուսական բազմաժանր նյութերի, լսել է նաև բազմաթիվ ստուգաբանական, վարքաբանական, բացատրական ավանդություններ։ Մոկսից վերադառնալուց հետո իր ուղեգրությունները շարադրելիս Օրբելին անդրադարձել է այդ ավանդություններին։ Նա փորձել է հիշողությամբ վերականգնել տարածաշրջանի ամենահանրահայտ վայրերի՝ Փութկու սուրբ Գևորգ սրբավայրի, Կարմիր կամրջի, Մոկաց ջուր (ճուչ գետ) ակունքի, Սուրբ Ամենափրկչի կառուցման ավանդությունները։ Համադրվել են համահայկական նշանակություն ունեցող Փութկու սուրբ Գևորգ սրբավայրի կառուցման և անվանադրման մասին հայկական և քրդական ավանդությունները, որոնք տարբերվում են միմյանցից։ Քրդական պատումում սրբավայրի կառուցումը քրդերը վերագրում են իրենց, իսկ սուրբ Գևորգի շիրիմը պաշտում են որպես քուրդ ՄիրՀասանի գերեզման։ Օրբելու ուղեգրությունների քննությունը ցույց է տալիս, որ նրա հաղորդած ավանդություններն ու տեղեկատվությունն ունեն գիտաճանաչողական բացառիկ արժեք։\\nВо время научной экспедиции в Мокс в 1911–1912 гг. Иосифом Орбели в числе разножанровых фольклорных материалов были собраны также многочисленные этимологические, житийные и объяснительные предания. По возвращении из Мокса, И. Орбели в своих путевых заметках коснулся также темы преданий, в частности, преданий о святынях Путки св. Геворка, Красного моста, истока Мукац джур (река Мокс), о строительстве монастыря Св. Всеспасителя. Сопоставление армянских и курдских преданий о строительстве и названии святыни Путки св. Геворка выявляет множество отличий. В курдском варианте строительство святыни приписано курдам, и эта гробница почитается как могила МирХасана. Исследование путевых заметок Орбели показывает, что передающиеся из поколения в поколение предания являют собой огромную научнопознавательную ценность.\",\"PeriodicalId\":261109,\"journal\":{\"name\":\"Journal of Armenian studies\",\"volume\":\"10 7\",\"pages\":\"\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2024-01-08\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Journal of Armenian studies\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2023.3.152-164\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Journal of Armenian studies","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.54503/1829-4073-2023.3.152-164","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
摘要
1911-1912 թթ.Մոկսումշրջագայույութների ընթացքում ընցքում。Օրբելին, ի թիվսբ անահյուսական բազմաժնր նյութերի, լսել է նաաև բազմաթիվ ստոուգբաանական, վարքաբանական, վարքաբանն、բացտարական ավանդություներ։ Մոկսից վերադառնալուց հետո ի ուղեգրություները ադրելիսՕրբեիսՕեբլինադդադրաձլե է այդվանդություներին։ Նա փորձել է հիշողույթամբ վերկանգնե տլարածաշրջանի ամենհնարանայտ վայրերի՝ ՓուկութսուրԳևոբգ սբվայի、Կարմիր կամրջի, Մոկաց ջուր (ճուչ գետ) ակունքի、Սուրբ Ամենափրկչի կառուցման ավանդությունները։ Համադրվել են համահայկակական նշանակություն ունեցող Փութկու սուրբ Գևորգ սրբավայրի կառուցման կառուցման և անավադրանանամսին ան հակական և քրդական ավանանանդութուներ,որոնքտարբերումենմիմյանցից։ Քրդակն պատումում սրբավյարի կառուցուում քրդեր վերագրում եինենց、իսկսուբ Գևոիշիիիմը պաշտուում են ոպսքու եքուդՄիմڭնի գեզման։Օբելու ուղեգտյունեի քնությունցուցէտալիս、1911-1912年在莫克斯进行科学考察期间，伊奥西夫-奥尔贝里（Iosif Orbeli）还收集到了许多关于莫克斯的信息，其中包括：որնաղորդած ավանդություներու տեղկառիկ արժեք։。伊奥西夫-奥尔贝里还在各种民间传说资料中收集了大量词源学、传记和解释性传说。从莫克斯返回后，I. Orbeli 在他的游记中也提到了传说的主题，特别是关于圣 Gevorg Putka 神殿、红桥、Mukats dzhur（莫克斯河）源头和圣救世主修道院建造的传说。比较亚美尼亚和库尔德关于普特基圣杰沃尔卡神殿的建造和名称的传说，可以发现许多不同之处。在库尔德语版本中，神殿的建造归功于库尔德人，而这座坟墓则被尊称为米尔-哈桑之墓。对奥贝利旅行笔记的研究表明，代代相传的传说具有重要的科学和认知价值。
Moks And Its Legends In The Works Of Hovsep Orbeli
1911–1912 թթ. Մոկսում շրջագայությունների ընթացքում Հ. Օրբելին, ի թիվս բանահյուսական բազմաժանր նյութերի, լսել է նաև բազմաթիվ ստուգաբանական, վարքաբանական, բացատրական ավանդություններ։ Մոկսից վերադառնալուց հետո իր ուղեգրությունները շարադրելիս Օրբելին անդրադարձել է այդ ավանդություններին։ Նա փորձել է հիշողությամբ վերականգնել տարածաշրջանի ամենահանրահայտ վայրերի՝ Փութկու սուրբ Գևորգ սրբավայրի, Կարմիր կամրջի, Մոկաց ջուր (ճուչ գետ) ակունքի, Սուրբ Ամենափրկչի կառուցման ավանդությունները։ Համադրվել են համահայկական նշանակություն ունեցող Փութկու սուրբ Գևորգ սրբավայրի կառուցման և անվանադրման մասին հայկական և քրդական ավանդությունները, որոնք տարբերվում են միմյանցից։ Քրդական պատումում սրբավայրի կառուցումը քրդերը վերագրում են իրենց, իսկ սուրբ Գևորգի շիրիմը պաշտում են որպես քուրդ ՄիրՀասանի գերեզման։ Օրբելու ուղեգրությունների քննությունը ցույց է տալիս, որ նրա հաղորդած ավանդություններն ու տեղեկատվությունն ունեն գիտաճանաչողական բացառիկ արժեք։
Во время научной экспедиции в Мокс в 1911–1912 гг. Иосифом Орбели в числе разножанровых фольклорных материалов были собраны также многочисленные этимологические, житийные и объяснительные предания. По возвращении из Мокса, И. Орбели в своих путевых заметках коснулся также темы преданий, в частности, преданий о святынях Путки св. Геворка, Красного моста, истока Мукац джур (река Мокс), о строительстве монастыря Св. Всеспасителя. Сопоставление армянских и курдских преданий о строительстве и названии святыни Путки св. Геворка выявляет множество отличий. В курдском варианте строительство святыни приписано курдам, и эта гробница почитается как могила МирХасана. Исследование путевых заметок Орбели показывает, что передающиеся из поколения в поколение предания являют собой огромную научнопознавательную ценность.
求助内容：
应助结果提醒方式：
京公网安备 11010802042870号
