БАСПА КҤНТІЗБЕСІ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТ: ДОГМАТТАН ОКСИМОРОНҒА ДЕЙІН

Печатный календарь сообщает не только информацию о времени и хронологии, но также транслирует идеологические догматы и политические доктрины. Этим отличались как календари царского времени, так и календарные издания советской эпохи. Даты календаря обслуживала календарная литература, говорившая с читателем на языке газетных клише и политических шаблонов. Несмотря на то, что календарь служил рупором государственной власти, он воспринимался как гарант естественного хода жизни, не подвластного произволу и диктатуре. Современные российские писатели и публицисты (Л.С. Рубинштейн, Д.Л. Быков), обращаются к формату календаря, чтобы выразить личный взгляд на историю страны. В результате происходит деконструкция официального календаря и связанной с ним идеологической картины мира. Ключевые слова: история календаря, время и идеология, советские календарные издания, российские писатели и публицисты (Л.С. Рубинштейн, Д.Л. Быков), деконструкция официального календаря. Басып шығарылған күнтізбе уақыт пен хронология туралы ақпаратты ғана емес, сонымен қатар идеологиялық догмалар мен саяси ілімдерді де таратады. Бұл патша дәуірінің күнтізбелерімен де, кеңес дәуірінің күнтізбелік басылымдарымен де ерекшеленді. Күн- тізбелік күндер оқырманмен газет клишелері мен саяси шаблондар тілінде сӛйлейтін күнтізбелік әдебиеттер болды. Күнтізбе мемлекеттік биліктің таратушысы болғанына қара- мастан, ол озбырлық пен диктатураға бағынбайтын ӛмірдің табиғи барысының кепілі ретінде қабылданды. Қазіргі орыс жазушылары мен публицистері (Л.С. Рубинштейн, Д.Л. Быков), ел тарихына жеке кӛзқарасын білдіру үшін күнтізбе форматына жүгінеді. Нәтижесінде ресми күнтізбе мен онымен байланысты әлемнің идеологиялық кӛрінісінің құрылымы бұзылады. Тҥйінді сӛздер: күнтізбе тарихы, уақыты мен идеологиясы, кеңестік күнтізбелік басылымдар, орыс жазушылары мен публицистері (Л.С. Рубинштейн, Д.Л. Быков), ресми күнтізбенің құрылымын бұзу. The printed calendar communicates not only information about time and chronology, but also broadcasts ideological dogmas and political doctrines. This distinguished both the calendars of the tsarist period and the calendar publications of the Soviet era. Calendar dates were served by calendar literature, which spoke to the reader in the language of newspaper clichés and political templates. Despite the fact that the calendar served as a mouthpiece of state power, it was perceived as a guarantor of the natural course of life, not subject to arbitrariness and dictatorship. Contemporary Russian writers and publicists (L.S. Rubinstein, D.L. Bykov), turn to the format of the calendar to express their personal view of the country's history. As a result, the official calendar and the ideological picture of the world associated with it are deconstructed. Keywords: history of the calendar, time and ideology, Soviet calendar publications, Russian writers and publicists (L.S. Rubinstein, D.L. Bykov), deconstruction of the official calendar.