Tanısal Radyolojik Görüntüleme Yöntemlerinin Dağılımının İncelenmesi: Cerrahi ve Dahili Branşlar İçin Eğitim ve Farkındalığın Önemi

Gelişen tıbbi teknoloji ile birlikte radyolojik görüntüleme de tıp pratiğinde önemli bir yere sahip olmuştur. Son yıllarda uluslararası düzeyde yapılan değerlendirmelerle, tanısal radyolojide kullanılan bu temel inceleme yöntemlerinin kullanımındaki artışa dikkat çekilmektedir. Bu çalışma ile ikinci basamak sağlık tesisinin şehir merkezinde olan konumu gereği geniş bir yelpazede başvuru kabulü olması nedeniyle radyolojik görüntüleme tetkiklerinin dağılımının incelenmesi ve radyolojik tetkik istemlerinin cerrahi ve dahili branşlar açısından belli kriterler doğrultusunda yapılmasının önemine dikkat çekilmesi amaçlandı. 01.01.2015 ile 31.12.2018 tarihleri arasında ayaktan radyolojik görüntüleme istemi ile Radyoloji Kliniği’nde işlem yapılmış olan radyolojik görüntüleme türleri ve sayıları hastane bilgi yönetim sistemi üzerinden elektronik ortamda elde edilerek incelendi. Dört yıllık süre içinde Radyoloji Kliniği’nde toplam 3.357.564 görüntüleme işleminin yapıldığı tespit edildi. Çalışmaya, 2.018.595 Konvansiyonel Radyografi (KR), 568.725 Ultrasonografi (USG), 400.530 Bilgisayarlı Tomografi (BT), 292.221 Magnetik Rezonans Görüntüleme (MRG) ve 41.852 Mamografi (MG) olmak üzere toplam 3.321.923 görüntüleme işlemi dahil edildi. KR işlemleri içinde en fazla istem yapılan grafi türünün değerlendirmeye alınan yıllarda İki Yönlü Tek Eklem Grafisi olduğu tespit edildi. USG işlemleri içinde en fazla istem yapılan türün değerlendirmeye alınan yıllarda ait olduğu yılın toplam USG sayısı içinde sırasıyla 2015 yılında %15,92 ile Meme USG, 2016-2018 yıllarında ise Tüm Abdomen USG olduğu saptandı. MRG işlemleri içinde en fazla istem yapılan türün değerlendirmeye alınan yıllarda ait olduğu yılın toplam MRG sayısı içinde sırasıyla 2015 ve 2016 yılında %24,87 ve %25,45 ile Beyin MRG olduğu 2017 ve 2018 yıllarında ise sırasıyla %22,35 ve %23,15 ile Lomber Vertebra MRG olduğu görüldü. BT işlemleri içinde en fazla talep edilen türün Beyin BT olduğu tespit edildi. Meme MG tetkikinin 2015 yılından 2018 yılına kadar yaklaşık %60,89 artış olduğu saptandı. Çalışmamızın sonuçlarına göre; Meme USG’nin ve Tüm Abdomen USG’nin en sık istenen tetkikler arasında olmasının, genelden özele doğru bir tanılama ve kontrol süreçlerini işaret ettiği söylenebilir. Tüm görüntüleme tetkik alanlarında en az yapılan tetkiklerin özellikli hizmet sunan branşlar bazında spesifik istendiğini göstermektedir. Ancak çalışmamızın sonuçları ışığında gereksiz veya sık kullanımlara yönelik net bir bilgiyi de ifade edemiyoruz. Buradan hareketle tetkiklerin istem sebepleri, tetkiklerin sonuçları, tanı ve tedaviye katkıları ile bir bütün olarak incelenmesinin ne kadar önemli bir anahtar ipucu olduğu kanaatini kuvvetlendirmektedir. İstem sebebi ne kadar net belirlenmişse klinik branşlar arasında o kadar net iletişim ve doğru yön belirleme mümkün olabilir.