Opinion of pharmacy interns of causes, consequences and prevention of dispensing errors in pharmacy - a qualitative study.

Uprawnienie do wykonywania zawodu farmaceuty w Polsce posiada osoba, która ukończyła co najmniej pięcioletnie studia, w tym sześciomiesięczną praktykę zawodową w aptece. Praktyka ta odbywa się w aptece, która uzyskała pozytywną opinię Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego i Okręgowej Rady Aptekarskiej. Student realizujący praktykę wykonuje zadania zgodnie z programem pod bezpośrednim nadzorem opiekuna. Wśród efektów uczenia się wymienione są umiejętności, które student powinien posiąść po ukończeniu praktyki. Należy do nich wydawanie produktów leczniczych z apteki. Jest to związane z ryzykiem popełnienia błędu. Błędy popełnione w aptece mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów, jak również mogą mieć konsekwencje finansowe. Niniejsza praca stanowi próbę zbadania obszaru bezpieczeństwa wydawania leków w aptece ogólnodostępnej. Głównym celem badania jest ocena postaw i opinii praktykantów na temat przyczyn, skutków i zapobiegania błędom przy wydawaniu produktów leczniczych. Zastosowano metodę wywiadu pogłębionego. Grupę badaną stanowili studenci VI roku farmacji Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego odbywający całą 6-miesięczną praktykę zawodową w aptekach ogólnodostępnych. Rozmowy prowadzono wykorzystując wcześniej opracowany ramowy scenariusz rozmowy. Nagrania wywiadów zostały przesłuchane w terminie nieprzekraczającym dwóch tygodni przez minimum 3 osoby każdy. Następnie dokonano transkrypcji każdego z wywiadów wykorzystując model inteligentnej tranksrypcji (intelligent transcription). Transkrypt każdego wywiadu był czytany przez trzech badaczy, którymi byli studenci zrzeszeni w Studenckim Kole Naukowym Prawa Farmaceutycznego GUMed. Przeprowadzono wstępne kodowanie do pięciu kategorii stworzonych a priori. W pierwszym etapie wykorzystano technikę kodowania in vivo, następnie przeprowadzono drugi cykl kodowania zwany „kodowaniem wzorców” (Pattern coding). Podczas tworzenia transkrypcji wywiady poddano anonimizacji. Badanie wykazało, że podobieństwo opakowań i nazw jest główną przyczyną błędów podczas ekspedycji leków. Najczęstsze błędy dotyczą podania innej dawki lub postaci leku Wysoka świadomość pacjentów na temat własnej farmakoterapii zwiększa jej bezpieczeństwo. Ponadto potwierdzono, że funkcjonalność e-recepty oraz odpowiedni program apteczny minimalizują błędy podczas ekspedycji leków. Pomimo wdrożenia różnorodnych procedur i rozwiązań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa, czasami błędy są wykrywane z opóźnieniem lub są ignorowane. Studenci odbywający praktykę w aptekach ogólnodostępnych skarżą się na brak odpowiedniego przygotowania zawodowego i wsparcia ze strony opiekuna. Badanie wykazało, że sześciomiesięczna praktyka zawodowa w aptece, pomimo regulacji prawnych, jest obszarem niedostatecznie zbadanym i niedostatecznie nadzorowanym w procesie kształcenia studentów. Badanie wykazało, że podobieństwo opakowań i nazw jest główną przyczyną błędów podczas wysyłki leków. Najczęstsze błędy dotyczą podania innej dawki lub postaci leku Wysoka świadomość pacjentów na temat własnej farmakoterapii zwiększa jej bezpieczeństwo. Ponadto potwierdzono, że funkcjonalność e-recepty oraz odpowiedni program apteczny minimalizują błędy podczas ekspedycji leków. Pomimo wdrożenia różnorodnych procedur i rozwiązań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa, czasami błędy są wykrywane z opóźnieniem lub są ignorowane. Studenci odbywający praktyki w aptekach skarżą się na brak odpowiedniego przygotowania zawodowego i wsparcia ze strony opiekuna. Badanie wykazało, że sześciomiesięczna praktyka zawodowa w aptece, pomimo regulacji prawnych, jest obszarem niedostatecznie zbadanym i niedostatecznie nadzorowanym w procesie kształcenia studentów.