Koncept demokracji w języku polskim i polskim dyskursie publicznym po 1989 roku

W artykule podjęto próbę rekonstrukcji rozumienia demokracji w języku polskim na podstawie źródeł słownikowych, ankietowych i tekstowych oraz nakreślono różne sposoby funkcjonowania tego konceptu w wybranych, reprezentatywnych odmianach dyskursu publicznego w Polsce po 1989 r. Przyjęto przy tym założenia metodologiczne i aparat pojęciowy lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej. Przeprowadzona analiza dowiodła, że podstawowy zbiór cech semantycznych demokracji, jej „stereotyp bazowy”, obejmuje w pierwszej kolejności cechy społeczne (z prymatem wolności i równości) i polityczne (z pojmowaniem demokracji jako formy ustroju politycznego, w której suwerenem jest lud/ naród/ większość społeczeństwa), w drugiej kolejności również cechy etyczne i bytowe. Koncept demokracji poddany został w różnych typach dyskursu publicznego swoistym modyfikacjom (profilowaniu), zgodnie z przyjętym przez dany podmiot światopoglądem oraz wyznawanym (cenionym przez siebie) systemem wartości. Profilowanie konceptu zarysowane zostało na podstawie materiału tekstowego zaczerpniętego z prasy o proweniencji liberalno-demokratycznej i lewicowej oraz centrowo-prawicowej. Uwypuklony został przy tym „typowy” (realny, rzeczywisty) obraz demokracji pierwszych dwudziestu lat transformacji systemowej w Polsce.