XI – XIII. YÜZYILLARDA DOĞU AVRUPA’DA BİR KIPÇAK: KÖTEN HAN

Geniş coğrafyaları yayılmış olan Türk boylarından bir tanesi olan Kıpçaklar bünyesinde bulundurduğu diğer Türk kütleler ile birçok devlet ve halk ile etkileşimde bulunduğu bilinmektedir. Türkistan coğrafyasından yaptıkları büyük göç ile ileride Batı Deşt-i Kıpçak olarak adlandırılacak olan Güney Rusya’ya geldikleri görülmektedir. Kendilerine ait yazılı vesikaları bulunmamasından ötürü Rus yıllıklarında kendilerine dair bilgi bulmak mümkün olmaktadır. Böylece Kıpçakların Kiev Knezliği ile başlayan ilişkileri ilerleyen yıllarda çevredeki diğer devletler ile sıklaşmaktadır. Balkan coğrafyası ile de etkileşimde bulunmuşlardır. Uzun yıllar etkin güç olarak bozkırı tek elinde tutan Kıpçakların Moğollar ile karşılaşması durumları değiştirmiştir. Bu döneme başından itibaren şahit olan Köten Han ise hayatı itibariyle Kıpçakların Deşt-i Kıpçak coğrafyasındaki son dönemleri anlamlandırmak adına oldukça önem arz etmektedir. Çalışma dahilinde Köten Han’ın menşeine, bozkırdaki faaliyetlerine, diğer devletler ile olan etkileşimine, Kumanların geleceğine dair verdiği kararlara ve kendisinden sonra devam eden soyuna değinilmeye çalışılmıştır.