Ürdün Edebiyatında İlk Serbest Şiir Örnekleri

XX. yy’e kadar Osmanlı devleti himayesinde Suriye’ye bağlı bir vilayet olan Ürdün’ün 1921’den önceye ait halk şiirleri, şarkıları ve edebiyatına dair yazılı ve sözlü kayıtları olmamakla beraber şairlerine ya da ediplerine dair kayıtlı bir kanıt da yoktur. Bununla birlikte Ürdün’deki edebî hareketlerin akabinde Ürdün edebiyatı kayıtlı olarak üç merhalede gelişme gösterir. Bunlardan ilki 1921 ve 1946 yılları arasını kapsayan Emirlikler Dönemi Edebiyatı olup Ürdün’ün Bilâdu’ş-Şâm ve diğer Arap ülkelerinden olan Lübnanlı, Hicâzlı ve Iraklı şairlerle irtibatının devam ettiği dönemdir. Bu dönemde yazılan edebi eserler Kur’an Arapçası ile yazılmakta ve kayıt altına alınmakta olup konu olarak İngiliz ve Fransız sömürgesine karşı durmayı işler. Yine bu dönemde Ürdün şiiri Ürdünlü şairlerin elinde altın çağını yaşar ve bunlar arasında ‘Arâr lakaplı Mustafâ Vehbît’t-Tel ve Husnî Zeyd yer alır. İkincisi, 1948 ve 1967 yılları arasını kapsayan Nekbe (Felaket) ve Nekse (Yenilgi) Arasındaki Edebiyat olarak adlandırılır ve 1948 yılında yarım milyon Filistinlinin Ürdün’ün doğu sahillerine iltica etmesiyle başlar. Dahası, Ürdün-Filistin hüviyeti çerçevesinde oluşan bu dönemde, ilk serbest şiir örnekleri ‘Abdu’r-Rahîm ‘Omar ve Teysîr Subûl gibi pek çok şair tarafından yazılır. Üçüncü dönem ise Haziran 1967’den günümüze kadar devam eden Nekse Sonrası Edebiyat olup Modern Ürdün Edebiyatının başlangıcı sayılır. Bu çalışmada Ürdün Edebiyatının ikinci dönemi içerisinde ilk kez görülmeye başlanan beş farklı şaire ait beş serbest şiir örneğinin Arapçadan Türkçeye çevrilmesi amaçlanmaktadır. Söz konusu şiirlerin işlenen konular, kullanılan simgeler ve dil çerçevesinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılarak tahlil edilmesi hedeflenmiştir.