Reflections on <i>Oblicza polskiego etatyzmu gospodarczego</i> by Stanisław Czaja and Bogusław Fiedor

Artykuł prezentuje rozważania dotyczące książki Stanisława Czai i Bogusława Fiedora Oblicza polskiego etatyzmu gospodarczego (Wrocław 2021). Książka ta przedstawia ewolucję etatyzmu w Polsce od okresu odzyskania niepodległości do czasów obecnych. Autorzy trafnie wyróżnili etatyzm wymuszony przez aktualną sytuację historyczną lub gospodarczą oraz etatyzm stymulowany czynnikami, które można określić jako ideologiczne bądź polityczne. W tym ostatnim przypadku sprowadzać się to może do rosnącego udziału państwa w gospodarce w celu nieuzasadnionej względami ekonomicznymi regulacji rynku. Polityka oparta na etatyzmie wymuszonym okolicznościami realizowana była po pierwszej wojnie światowej. Zasadny jest wyrażony w książce pogląd, że rozpowszechniona akceptacja dla różnych form etatyzmu wiązała się z istotnym wpływem na polskich ekonomistów niemieckiej szkoły historycznej oraz „socjalizmu z katedry” (Sozialismus ex Katheder). Można odnieść wrażenie, że autorzy książki, powracając do używanego przed wojną terminu „etatyzm”, używają go jako eufemizmu do scharakteryzowania zmian w kierowaniu polską gospodarką zachodzących w ostatnich latach (zbliżonych zresztą do zmian zachodzących w innych państwach Europy Środkowo-Wschodniej).