{"title":"从文献的角度看布尔萨的霍拉珊人:阿卜杜勒·穆拉德·巴巴·图尔贝和洛奇","authors":"Fahri MADEN, Hümeyra KARABIYIK","doi":"10.60163/hbv.107.007","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Anadolu’da Horasan’dan gelen ve bölgenin fethinde önemli rol oynayan pek çok Abdalan-ı Rum ereni bulunmaktadır. Bursa’nın fethine katılan erenlerden biri Abdal Murad Sultan’dır. Abdal Murad Sultan şehrin fethinden sonra Uludağ eteklerinde Orhan Gazi’nin desteğiyle tekkesini kurmuştur. Filidar (Filedar) Köyü başta olmak üzere tekke vakfına mülkler vakfedilmiştir. Elimizdeki kaynaklar Abdal Murad Tekkesi’nin XVII. yüzyıla kadarki faaliyetleri hakkında detaylı bilgi vermemektedir. Abdal Murad Tekkesi'yle ilgili ilk detaylı bilgiler Evliya Çelebi’ye aittir. Onun şahitliğine göre tekkede Bektaşi dervişleri muazzam büyüklükteki tekke mutfağında misafirlere hizmet vermişlerdir. Tekkenin bulunduğu bölge padişahların ve ileri gelen ayanların gelip ziyaret ve istirahat ettikleri, şehre nazır bir mesire yeriydi. Arşiv vesikaları, XVIII. yüzyılda tekkede görev yapan Bektaşi tekkenişin ve türbedarlar hakkında az da olsa bilgi vermektedir. Bektaşiliğin 1826 yılında yasaklanması üzerine Abdal Murad Tekkesi yıktırılmış, bırakılan türbe mahallinin idaresi Nakşi şeyhlere devredilmiştir. XIX. yüzyıl boyunca Abdal Murad Tekkesi’nde Bektaşi-Nakşi mücadelesi baş göstermiştir. İstanbul Karyağdı Baba Tekkesi postnişini Necib Baba’nın gayretleriyle tekke yeniden Bektaşi idaresine alınmıştır. Abdal Murad Tekkesi tüm tekke ve türbelerin kapatıldığı 1925’ten sonra kaderine terk edilip bakımsız kalmış, 1933’te yıkılmıştır. Geride yalnızca Abdal Murad Sultan ile oğlu Abdal Mehmed’in mezarı kalmıştır. Yıkılan tekkenin yerine Cumhuriyet döneminde camii yaptırılmıştır. Bu çalışmada Bursa’da tasavvufi hayatta önemli yeri olan Abdal Murad Tekke, Türbe ve vakfının tarihi serüveni ana kaynaklar ışığında aydınlatılmaktadır.","PeriodicalId":39168,"journal":{"name":"Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli - Arastirma Dergisi","volume":"78 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"A Horasan Erene in Bursa in The Light of Documents: Abdal Murad Baba Turbe And Lodge\",\"authors\":\"Fahri MADEN, Hümeyra KARABIYIK\",\"doi\":\"10.60163/hbv.107.007\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Anadolu’da Horasan’dan gelen ve bölgenin fethinde önemli rol oynayan pek çok Abdalan-ı Rum ereni bulunmaktadır. Bursa’nın fethine katılan erenlerden biri Abdal Murad Sultan’dır. Abdal Murad Sultan şehrin fethinden sonra Uludağ eteklerinde Orhan Gazi’nin desteğiyle tekkesini kurmuştur. Filidar (Filedar) Köyü başta olmak üzere tekke vakfına mülkler vakfedilmiştir. Elimizdeki kaynaklar Abdal Murad Tekkesi’nin XVII. yüzyıla kadarki faaliyetleri hakkında detaylı bilgi vermemektedir. Abdal Murad Tekkesi'yle ilgili ilk detaylı bilgiler Evliya Çelebi’ye aittir. Onun şahitliğine göre tekkede Bektaşi dervişleri muazzam büyüklükteki tekke mutfağında misafirlere hizmet vermişlerdir. Tekkenin bulunduğu bölge padişahların ve ileri gelen ayanların gelip ziyaret ve istirahat ettikleri, şehre nazır bir mesire yeriydi. Arşiv vesikaları, XVIII. yüzyılda tekkede görev yapan Bektaşi tekkenişin ve türbedarlar hakkında az da olsa bilgi vermektedir. Bektaşiliğin 1826 yılında yasaklanması üzerine Abdal Murad Tekkesi yıktırılmış, bırakılan türbe mahallinin idaresi Nakşi şeyhlere devredilmiştir. XIX. yüzyıl boyunca Abdal Murad Tekkesi’nde Bektaşi-Nakşi mücadelesi baş göstermiştir. İstanbul Karyağdı Baba Tekkesi postnişini Necib Baba’nın gayretleriyle tekke yeniden Bektaşi idaresine alınmıştır. Abdal Murad Tekkesi tüm tekke ve türbelerin kapatıldığı 1925’ten sonra kaderine terk edilip bakımsız kalmış, 1933’te yıkılmıştır. Geride yalnızca Abdal Murad Sultan ile oğlu Abdal Mehmed’in mezarı kalmıştır. Yıkılan tekkenin yerine Cumhuriyet döneminde camii yaptırılmıştır. Bu çalışmada Bursa’da tasavvufi hayatta önemli yeri olan Abdal Murad Tekke, Türbe ve vakfının tarihi serüveni ana kaynaklar ışığında aydınlatılmaktadır.\",\"PeriodicalId\":39168,\"journal\":{\"name\":\"Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli - Arastirma Dergisi\",\"volume\":\"78 1\",\"pages\":\"0\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-09-29\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli - Arastirma Dergisi\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.60163/hbv.107.007\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"Q3\",\"JCRName\":\"Arts and Humanities\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli - Arastirma Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.60163/hbv.107.007","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q3","JCRName":"Arts and Humanities","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
摘要
在安纳托利亚,有许多来自呼罗珊的阿卜杜勒-鲁姆美德,他们在征服该地区的过程中发挥了重要作用。阿卜杜勒-穆拉德-苏丹就是参与征服布尔萨的圣人之一。征服布尔萨后,阿卜杜勒-穆拉德-苏丹在奥尔汗-加齐的支持下,在乌鲁达山麓建立了自己的部落。德克基金会获得了一些财产,尤其是 Filidar(菲勒达尔)村。在十七世纪之前,现有资料没有提供有关阿卜杜勒-穆拉德-泰克活动的详细信息。有关 Abdal Murad Tekke 的第一份详细资料来自 Evliya Çelebi。根据他的证词,贝克塔什苦行僧在巨大的厨房里为客人服务。特克克所在的区域是一条俯瞰城市的长廊,苏丹和著名的阿亚人经常在此游览和休息。档案文件提供了一些有关十八世纪在德克凯服务的贝克塔什德克凯尼辛和墓主的信息。1826 年贝克塔什教被禁止后,阿卜杜勒-穆拉德陵墓被拆除,陵墓的管理权移交给了纳克西酋长。十九世纪期间,在阿卜杜勒穆拉德特克爆发了贝卡夏-纳克西斗争。在伊斯坦布尔 Karyağdı Baba Tekke 邮政局长内吉布-巴巴(Necib Baba)的努力下,Tekke 重新归贝塔希人管理。1925 年后,所有苦行僧住所和坟墓都被关闭,阿卜杜勒-穆拉德墓穴也随之被遗弃,无人问津,并于 1933 年被拆除。现在只剩下阿卜杜勒-穆拉德苏丹及其儿子阿卜杜勒-穆罕默德的坟墓。民国时期,在被拆除的塔克原址上修建了一座清真寺。在本研究中,我们将根据主要资料,了解在布尔萨苏菲生活中占有重要地位的阿卜杜勒-穆拉德清真寺、陵墓和地基的历史沿革。
A Horasan Erene in Bursa in The Light of Documents: Abdal Murad Baba Turbe And Lodge
Anadolu’da Horasan’dan gelen ve bölgenin fethinde önemli rol oynayan pek çok Abdalan-ı Rum ereni bulunmaktadır. Bursa’nın fethine katılan erenlerden biri Abdal Murad Sultan’dır. Abdal Murad Sultan şehrin fethinden sonra Uludağ eteklerinde Orhan Gazi’nin desteğiyle tekkesini kurmuştur. Filidar (Filedar) Köyü başta olmak üzere tekke vakfına mülkler vakfedilmiştir. Elimizdeki kaynaklar Abdal Murad Tekkesi’nin XVII. yüzyıla kadarki faaliyetleri hakkında detaylı bilgi vermemektedir. Abdal Murad Tekkesi'yle ilgili ilk detaylı bilgiler Evliya Çelebi’ye aittir. Onun şahitliğine göre tekkede Bektaşi dervişleri muazzam büyüklükteki tekke mutfağında misafirlere hizmet vermişlerdir. Tekkenin bulunduğu bölge padişahların ve ileri gelen ayanların gelip ziyaret ve istirahat ettikleri, şehre nazır bir mesire yeriydi. Arşiv vesikaları, XVIII. yüzyılda tekkede görev yapan Bektaşi tekkenişin ve türbedarlar hakkında az da olsa bilgi vermektedir. Bektaşiliğin 1826 yılında yasaklanması üzerine Abdal Murad Tekkesi yıktırılmış, bırakılan türbe mahallinin idaresi Nakşi şeyhlere devredilmiştir. XIX. yüzyıl boyunca Abdal Murad Tekkesi’nde Bektaşi-Nakşi mücadelesi baş göstermiştir. İstanbul Karyağdı Baba Tekkesi postnişini Necib Baba’nın gayretleriyle tekke yeniden Bektaşi idaresine alınmıştır. Abdal Murad Tekkesi tüm tekke ve türbelerin kapatıldığı 1925’ten sonra kaderine terk edilip bakımsız kalmış, 1933’te yıkılmıştır. Geride yalnızca Abdal Murad Sultan ile oğlu Abdal Mehmed’in mezarı kalmıştır. Yıkılan tekkenin yerine Cumhuriyet döneminde camii yaptırılmıştır. Bu çalışmada Bursa’da tasavvufi hayatta önemli yeri olan Abdal Murad Tekke, Türbe ve vakfının tarihi serüveni ana kaynaklar ışığında aydınlatılmaktadır.
期刊介绍:
Turkish Culture and Hacı Bektas Veli Research Quarterly is an international refereed journal, which fills the gap in its field, sets forth the most contemporary and striking opinions about the related issues, and gives place to unique scientific studies. Articles that will be sent to our journal should not be previously published and they should not be under consideration for publication elsewhere. If a study was presented before in a scientific conference or workshop, name, place, and date of that conference or workshop have to be specified. If a study is supported by a research center or fund, name of the supporting institution and project ID have to be specified.