一位 Tekke 诗人的 Hasb-i Halli，来自蜡烛的语言：sham'a-nâme-i̇ necmî

Q3 Arts and Humanities

Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli - Arastirma Dergisi Pub Date : 2023-09-26 DOI:10.60163/hbv.108.017

Bilge KARGA GÖLLÜ

{"title":"一位 Tekke 诗人的 Hasb-i Halli，来自蜡烛的语言：sham'a-nâme-i̇ necmî","authors":"Bilge KARGA GÖLLÜ","doi":"10.60163/hbv.108.017","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Ömer Necmî Efendi (Necmî) (H. 1230 ?/M. 1815-H. 1307/ M. 1889) Halvetiyye, Rıfâ’iyye, Şâzeliyye, Şettâriyye tarikatlarına intisap etmiş bir tekke-tasavvuf şairidir. Ömrü boyunca tasavvuf yolundan ayrılmayan şairi çevresi “Necmî Baba” olarak adlandırır. 12. yüzyılda Türkistan’da hâcegân yolunu tutan sufilerle Yesevî dervişleri arasında ilgi gören “baba” ismi, sonraki asırlarda toplumun üst kesimlerine temayüz eden kişilere verilmiştir. Bu da şairin mutasavvıflar arasında saygın bir konumda olduğunu gösterir. Necmî’nin çalışmaya konu olan Şem‘a-nâme-i Necmî isimli eseri Süleymaniye Kütüphanesi Galata Mevlevihanesi Koleksiyonu’ndaki (Demirbaş No: 257/başlıksız) bir yazma eser içindedir. Bu eserin yazımını, temmet kaydına göre Necmî’nin ölümünden 18 yıl sonra Ahmed Îrânî tamamlamıştır. Şem‘a-nâme-i Necmî edebî tür olarak şairin çilesini mumun dilinden anlatan bir hasb-i hâl olarak değerlendirilebilir. 69 beyitten oluşan ve kaside nazım şekliyle yazılan eser tasavvufi aşk üzerine kurgulanmıştır. Mum ve pervane sembolleri şairin içsel yolculuğuyla bağlantılı kullanılmış, şiir sonunda tasavvufi aşk mesnevilerine benzer şekilde âşık ve mâşuk tiplerinin bütünleşmesi/bir olması konusu işlenmiştir. Alegorik özellik gösteren metin, mum ve pervane sembollerinin arka planında şairinin seyr ü sülûkunu anlatmıştır. Arkaik kelimeler, deyim ve atasözlerini de kullanan şair bu yolculuğu akıcı ve anlaşılır bir dille ifade etmiştir. Çalışmada önce muma dair bilgi verilmiş, divan şiirinde mumun kullanımı ve Şem‘ ü Pervâne mesnevi geleneğinden bahsedildikten sonra Şem‘a-nâme-i Necmî üzerinde durulmuştur. Eser, edebî tür yönüyle değerlendirildikten sonra biçim ve içerik olarak incelenmiştir. Araştırmanın inceleme kısmında sadece metnin nesre çevirisi sunulmuş, makale sonuna ise transkripsiyonlu metin ve tıpkıbasım eklenmiştir.","PeriodicalId":39168,"journal":{"name":"Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli - Arastirma Dergisi","volume":"60 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-09-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"MUMUN DİLİNDEN BİR TEKKE ŞAİRİNİN HASB-İ HÂLİ: ŞEM‘A-NÂME-İ NECMÎ\",\"authors\":\"Bilge KARGA GÖLLÜ\",\"doi\":\"10.60163/hbv.108.017\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Ömer Necmî Efendi (Necmî) (H. 1230 ?/M. 1815-H. 1307/ M. 1889) Halvetiyye, Rıfâ’iyye, Şâzeliyye, Şettâriyye tarikatlarına intisap etmiş bir tekke-tasavvuf şairidir. Ömrü boyunca tasavvuf yolundan ayrılmayan şairi çevresi “Necmî Baba” olarak adlandırır. 12. yüzyılda Türkistan’da hâcegân yolunu tutan sufilerle Yesevî dervişleri arasında ilgi gören “baba” ismi, sonraki asırlarda toplumun üst kesimlerine temayüz eden kişilere verilmiştir. Bu da şairin mutasavvıflar arasında saygın bir konumda olduğunu gösterir. Necmî’nin çalışmaya konu olan Şem‘a-nâme-i Necmî isimli eseri Süleymaniye Kütüphanesi Galata Mevlevihanesi Koleksiyonu’ndaki (Demirbaş No: 257/başlıksız) bir yazma eser içindedir. Bu eserin yazımını, temmet kaydına göre Necmî’nin ölümünden 18 yıl sonra Ahmed Îrânî tamamlamıştır. Şem‘a-nâme-i Necmî edebî tür olarak şairin çilesini mumun dilinden anlatan bir hasb-i hâl olarak değerlendirilebilir. 69 beyitten oluşan ve kaside nazım şekliyle yazılan eser tasavvufi aşk üzerine kurgulanmıştır. Mum ve pervane sembolleri şairin içsel yolculuğuyla bağlantılı kullanılmış, şiir sonunda tasavvufi aşk mesnevilerine benzer şekilde âşık ve mâşuk tiplerinin bütünleşmesi/bir olması konusu işlenmiştir. Alegorik özellik gösteren metin, mum ve pervane sembollerinin arka planında şairinin seyr ü sülûkunu anlatmıştır. Arkaik kelimeler, deyim ve atasözlerini de kullanan şair bu yolculuğu akıcı ve anlaşılır bir dille ifade etmiştir. Çalışmada önce muma dair bilgi verilmiş, divan şiirinde mumun kullanımı ve Şem‘ ü Pervâne mesnevi geleneğinden bahsedildikten sonra Şem‘a-nâme-i Necmî üzerinde durulmuştur. Eser, edebî tür yönüyle değerlendirildikten sonra biçim ve içerik olarak incelenmiştir. Araştırmanın inceleme kısmında sadece metnin nesre çevirisi sunulmuş, makale sonuna ise transkripsiyonlu metin ve tıpkıbasım eklenmiştir.\",\"PeriodicalId\":39168,\"journal\":{\"name\":\"Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli - Arastirma Dergisi\",\"volume\":\"60 1\",\"pages\":\"0\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-09-26\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli - Arastirma Dergisi\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.60163/hbv.108.017\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"Q3\",\"JCRName\":\"Arts and Humanities\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli - Arastirma Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.60163/hbv.108.017","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q3","JCRName":"Arts and Humanities","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

摘要

厄梅尔-奈克米-艾芬迪（Necmî）（回历 1230 年/1815 年-1307 年/1889 年）是一位特克苏菲派诗人，曾先后加入哈尔瓦提耶、里法耶、萨泽利耶和塞塔利耶教派。诗人一生都没有离开苏菲派的道路，被他的圈子称为 "内克米巴巴"。在 12 世纪的突厥斯坦，"巴巴 "这个名字在苏菲派和叶塞维苦行僧中很流行，他们走的是 "hâcegân "的道路。这表明诗人在苏菲派中享有崇高的地位。本研究的主题--奈克米的《Şem'a-nâme-i Necmî》被收录在苏莱曼尼耶图书馆加拉塔梅夫列维哈内西收藏馆的一份手稿中（Demirbaş 编号：257/无标题）。根据 Temmet 的记录，这部作品是艾哈迈德-牺拉尼在奈克米去世 18 年后完成的。就文学体裁而言，《Şem'a-nâme-i Necmî》可被视为通过蜡烛语言描述诗人苦难的《hasb-i hâl》。作品由 69 个对联组成，以 qasida 的形式书写，以神秘的爱情为主题。蜡烛和螺旋桨的象征与诗人的内心旅程有关，诗歌结尾处与神秘的爱情 masnavis 类似，讨论了爱人与 mâşuk 类型的融合/统一这一主题。寓言文本在蜡烛和螺旋桨符号的背景下描述了诗人的旅程。诗人使用古语、成语和谚语，以流畅易懂的语言表达了这一旅程。在研究中，首先介绍了蜡烛的相关信息，提到了蜡烛在 divan 诗歌中的使用和 Şem' ü Pervâne mesnevi 的传统，然后强调了 Şem'a-nâme-i Necmî。在对文学体裁进行评价后，从形式和内容方面对作品进行了分析。在研究分析部分，只介绍了文本的散文译文，文章末尾补充了转录文本和摹本。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

查看原文本刊更多论文

MUMUN DİLİNDEN BİR TEKKE ŞAİRİNİN HASB-İ HÂLİ: ŞEM‘A-NÂME-İ NECMÎ

Ömer Necmî Efendi (Necmî) (H. 1230 ?/M. 1815-H. 1307/ M. 1889) Halvetiyye, Rıfâ’iyye, Şâzeliyye, Şettâriyye tarikatlarına intisap etmiş bir tekke-tasavvuf şairidir. Ömrü boyunca tasavvuf yolundan ayrılmayan şairi çevresi “Necmî Baba” olarak adlandırır. 12. yüzyılda Türkistan’da hâcegân yolunu tutan sufilerle Yesevî dervişleri arasında ilgi gören “baba” ismi, sonraki asırlarda toplumun üst kesimlerine temayüz eden kişilere verilmiştir. Bu da şairin mutasavvıflar arasında saygın bir konumda olduğunu gösterir. Necmî’nin çalışmaya konu olan Şem‘a-nâme-i Necmî isimli eseri Süleymaniye Kütüphanesi Galata Mevlevihanesi Koleksiyonu’ndaki (Demirbaş No: 257/başlıksız) bir yazma eser içindedir. Bu eserin yazımını, temmet kaydına göre Necmî’nin ölümünden 18 yıl sonra Ahmed Îrânî tamamlamıştır. Şem‘a-nâme-i Necmî edebî tür olarak şairin çilesini mumun dilinden anlatan bir hasb-i hâl olarak değerlendirilebilir. 69 beyitten oluşan ve kaside nazım şekliyle yazılan eser tasavvufi aşk üzerine kurgulanmıştır. Mum ve pervane sembolleri şairin içsel yolculuğuyla bağlantılı kullanılmış, şiir sonunda tasavvufi aşk mesnevilerine benzer şekilde âşık ve mâşuk tiplerinin bütünleşmesi/bir olması konusu işlenmiştir. Alegorik özellik gösteren metin, mum ve pervane sembollerinin arka planında şairinin seyr ü sülûkunu anlatmıştır. Arkaik kelimeler, deyim ve atasözlerini de kullanan şair bu yolculuğu akıcı ve anlaşılır bir dille ifade etmiştir. Çalışmada önce muma dair bilgi verilmiş, divan şiirinde mumun kullanımı ve Şem‘ ü Pervâne mesnevi geleneğinden bahsedildikten sonra Şem‘a-nâme-i Necmî üzerinde durulmuştur. Eser, edebî tür yönüyle değerlendirildikten sonra biçim ve içerik olarak incelenmiştir. Araştırmanın inceleme kısmında sadece metnin nesre çevirisi sunulmuş, makale sonuna ise transkripsiyonlu metin ve tıpkıbasım eklenmiştir.

求助全文

通过发布文献求助，成功后即可免费获取论文全文。去求助

来源期刊

Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli - Arastirma Dergisi Arts and Humanities-Arts and Humanities (all)

CiteScore

0.20

自引率

0.00%

发文量

审稿时长

7 weeks

期刊介绍： Turkish Culture and Hacı Bektas Veli Research Quarterly is an international refereed journal, which fills the gap in its field, sets forth the most contemporary and striking opinions about the related issues, and gives place to unique scientific studies. Articles that will be sent to our journal should not be previously published and they should not be under consideration for publication elsewhere. If a study was presented before in a scientific conference or workshop, name, place, and date of that conference or workshop have to be specified. If a study is supported by a research center or fund, name of the supporting institution and project ID have to be specified.