Abdulkadir Öztürk, H. Yildiz, Sultan Betül Ti̇kence
{"title":"qagatai seyfü'l mülûk hiąkâyesi, mecâliąsü'n-nefâ'is 和 tezkire-iądi evliąyâ 用维吾尔语书写的作品语法比较笔记","authors":"Abdulkadir Öztürk, H. Yildiz, Sultan Betül Ti̇kence","doi":"10.56694/karadearas.1220639","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Tarihî Türk yazı dillerinin doğu kolunu oluşturan ve bu yazı dilinin beşinci evresi, Orta Asya İslamî Türk Edebiyatının ise üçüncü evresi olarak kabul edilen Çağatayca, 15. yüzyılın başlarından 20. yüzyılın başlarına kadar süregelen tarihi bir yazı dilidir. Karahanlı ve Harezm edebî dillerinin devamı olarak Orta Asya’da Doğu Türklüğünün müşterek yazı dili olmuştur. Çağatay Türkçesi üzerine bugüne kadar pek çok çalışma yapılmıştır. Ancak Çağatay Türkçesinin söz dizimine dair yapılan çalışmalar oldukça azdır. Çağatay Türkçesinde Söz Dizimi (Uygur Harfleriyle Yazılmış Çağatayca Seyfü’l Mülûk Hikâyesi, Mecâlisü’n-Nefâ'is ve Tezkire-i Evliyâ’nın Çağatay Türkçesi Çevirisi Örneğinde) başlıklı tez çalışması esas alınarak bu çalışma meydana getirilmiştir. Bu çalışmada, Çağatay Türkçesinin üç farklı dönemi içinde üç eser temelinde söz dizimsel karşılaştırma yapılmıştır. Çağatay Türkçesinin karakteristik dil özelliklerini yansıtan bununla birlikte birtakım lengüistik farklılıkları da barındıran bu üç eser, sentaktik düzlemde pek çok malzemeyi bizlere sunmaktadır. Çalışma, genel hatlarıyla Çağatay Türkçesinin söz dizimine dair bir bakış açısı oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır.","PeriodicalId":156690,"journal":{"name":"Karadeniz Araştırmaları","volume":"219 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"UYGUR HARFLERİYLE YAZILMIŞ ÇAĞATAYCA SEYFÜ’L MÜLÛK HİKÂYESİ, MECÂLİSÜ’N-NEFÂ'İS VE TEZKİRE-İ EVLİYÂ ESERLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI SÖZ DİZİMİ ÜZERİNE NOTLAR\",\"authors\":\"Abdulkadir Öztürk, H. Yildiz, Sultan Betül Ti̇kence\",\"doi\":\"10.56694/karadearas.1220639\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Tarihî Türk yazı dillerinin doğu kolunu oluşturan ve bu yazı dilinin beşinci evresi, Orta Asya İslamî Türk Edebiyatının ise üçüncü evresi olarak kabul edilen Çağatayca, 15. yüzyılın başlarından 20. yüzyılın başlarına kadar süregelen tarihi bir yazı dilidir. Karahanlı ve Harezm edebî dillerinin devamı olarak Orta Asya’da Doğu Türklüğünün müşterek yazı dili olmuştur. Çağatay Türkçesi üzerine bugüne kadar pek çok çalışma yapılmıştır. Ancak Çağatay Türkçesinin söz dizimine dair yapılan çalışmalar oldukça azdır. Çağatay Türkçesinde Söz Dizimi (Uygur Harfleriyle Yazılmış Çağatayca Seyfü’l Mülûk Hikâyesi, Mecâlisü’n-Nefâ'is ve Tezkire-i Evliyâ’nın Çağatay Türkçesi Çevirisi Örneğinde) başlıklı tez çalışması esas alınarak bu çalışma meydana getirilmiştir. Bu çalışmada, Çağatay Türkçesinin üç farklı dönemi içinde üç eser temelinde söz dizimsel karşılaştırma yapılmıştır. Çağatay Türkçesinin karakteristik dil özelliklerini yansıtan bununla birlikte birtakım lengüistik farklılıkları da barındıran bu üç eser, sentaktik düzlemde pek çok malzemeyi bizlere sunmaktadır. Çalışma, genel hatlarıyla Çağatay Türkçesinin söz dizimine dair bir bakış açısı oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır.\",\"PeriodicalId\":156690,\"journal\":{\"name\":\"Karadeniz Araştırmaları\",\"volume\":\"219 1\",\"pages\":\"0\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2022-12-21\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Karadeniz Araştırmaları\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.56694/karadearas.1220639\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Karadeniz Araştırmaları","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.56694/karadearas.1220639","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
UYGUR HARFLERİYLE YAZILMIŞ ÇAĞATAYCA SEYFÜ’L MÜLÛK HİKÂYESİ, MECÂLİSÜ’N-NEFÂ'İS VE TEZKİRE-İ EVLİYÂ ESERLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI SÖZ DİZİMİ ÜZERİNE NOTLAR
Tarihî Türk yazı dillerinin doğu kolunu oluşturan ve bu yazı dilinin beşinci evresi, Orta Asya İslamî Türk Edebiyatının ise üçüncü evresi olarak kabul edilen Çağatayca, 15. yüzyılın başlarından 20. yüzyılın başlarına kadar süregelen tarihi bir yazı dilidir. Karahanlı ve Harezm edebî dillerinin devamı olarak Orta Asya’da Doğu Türklüğünün müşterek yazı dili olmuştur. Çağatay Türkçesi üzerine bugüne kadar pek çok çalışma yapılmıştır. Ancak Çağatay Türkçesinin söz dizimine dair yapılan çalışmalar oldukça azdır. Çağatay Türkçesinde Söz Dizimi (Uygur Harfleriyle Yazılmış Çağatayca Seyfü’l Mülûk Hikâyesi, Mecâlisü’n-Nefâ'is ve Tezkire-i Evliyâ’nın Çağatay Türkçesi Çevirisi Örneğinde) başlıklı tez çalışması esas alınarak bu çalışma meydana getirilmiştir. Bu çalışmada, Çağatay Türkçesinin üç farklı dönemi içinde üç eser temelinde söz dizimsel karşılaştırma yapılmıştır. Çağatay Türkçesinin karakteristik dil özelliklerini yansıtan bununla birlikte birtakım lengüistik farklılıkları da barındıran bu üç eser, sentaktik düzlemde pek çok malzemeyi bizlere sunmaktadır. Çalışma, genel hatlarıyla Çağatay Türkçesinin söz dizimine dair bir bakış açısı oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır.